Page 84 - วารสารวัฒนธรรม กรกฎาคม - กันยายน ๒๕๕๖

อยู่ร่วมกันอย่างพร้อมหน้าพร้อมตา โดยยึดหลักการทำ�งาน
ที่ว่ า “ตนเองไม่ได้มีความมุ่งหวั งร่ำ�รวยจากการทอผ้า
แต่ ว่าปั่นทอด้ วยความรั ก และความตั้ งใจช่วยเหลือ
เพื่อนบ้านให้มีรายได้บ้าง”
จากชื่อเสียงที่เลื่องลือและฝี มืออันล้ำ�เลิศในงาน
ด้ านหัตถศิลป์การทอผ้าฝ้ าย ซึ่งเป็นการผสมผสานกับการใช้
กระบวนการทางวิ ทยาศาสตร์ ที่ สอดคล้ องพอดี กั บ
ความต้ องการและการดำ�รงชี วิ ตตามสภาพธรรมชาติ
ไม่มุ่งแต่ประโยชน์จนทำ�ให้สิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรม อีกทั้ งยังเป็น
บุคคลที่ทำ�งานเพื่ อท้องถิ่นและสังคมทำ�ให้ คุณยายแสงดา
ได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติจากหน่วยงานทั้ งภาครัฐและเอกชน
อย่างต่อเนื่ อง เช่น รางวัลผู้ประดิษฐ์สิ่ งทอดี เด่นปี พ.ศ. ๒๕๒๕
จากกระทรวงอุตสาหกรรม รางวัลผู้ประกอบการหัตถกรรมดีเด่น
ปี พ.ศ. ๒๕๒๕ โล่เชิดชูเกียรติศิลปินพื้ นบ้านดีเด่นปี พ.ศ .๒๕๒๘
จากกรมส่งเสริมวัฒนธรรม เกียรติบัตรผู้มีผลงานวิทยาศาสตร์
และเทคโนโลยีล้านนาดีเด่นในด้านสิ่งทอ พ.ศ. ๒๕๒๙ และ
ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (การทอผ้า) ปี พ.ศ. ๒๕๒๙
จากกรมส่งเสริมวัฒนธรรม ถือเป็นความภาคภูมิใจยิ่งของท่าน
และครอบครัว อันเป็นกำ�ลังใจที่สำ �คัญในการสืบสานและ
อนุรั กษ์ภู มิ ปัญญางานหัตถศิ ลป์นี้ให้ คงอยู่ คู่ ท้องถิ่ นและ
บ้านเมืองสื บไป
คุ ณยายแสงดาได้ทุ่มเทให้ กับงานผ้าฝ้ายทอมื อ
อย่างไม่ หยุดหย่อนจวบจนกระทั่ งวาระสุดท้ าย ท่ านเคย
กล่าวไว้ ว่า “ตลอดชี วิตของป้ า ป้าไม่ เคยนอนกลางวัน
ป้ามีความสุ ข มีความเพลิดเพลินกับการทำ�งาน ไม่เคย
ง่วงเหงา ถึงเวลากลางคืน เมื่อสะสางงานเสร็จ ป้าจะหลับ
อย่างมีความสุข และปกติจะตื่นแต่เช้าตรู่เป็นอย่างนี้ทุกวัน”
ท่านถึ งแก่กรรมเมื่อวั นที่ ๑๑ มกราคม พ.ศ. ๒๕๓๖ ณ
โรงพยาบาลแมคคอร์ มิค จังหวั ดเชียงใหม่ ด้วยโรคมะเร็ ง
ในลำ�ไส้ ขณะอายุได้ ๗๔ ปี ก่ อนที่จะถึ งแก่ กรรมนั้น
มีสมาชิกแม่ บ้านและสตรีร่วมกลุ่มทอผ้ าอยู่ถึ ง ๔๒ คน และ
ได้ใช้ชื่อกลุ่มว่า “กลุ่มแม่บ้านบ้านไร่ไผ่งาม” จัดตั้ งโรงทอผ้า
ในหมู่บ้านโดยจะออกไปให้คำ�ปรึกษากับชาวบ้ านที่สนใจ
บ้านของท่านหรือที่รู้จักกันในปั จจุบันชื่อ “บ้ านไร่ไผ่งาม”
หรือ “พิพิธภัณฑ์ผ้าป้าดา” ได้เปิดเป็น “บ้านศิลปินแห่งชาติ”
เพื่ อเป็ นแหล่งการเรียนรู้ ให้ แก่ ผู้สนใจศึ กษาหาความรู้
เกี่ยวกับประวัติ และผลงานของท่านในฐานะศิลปินแห่งชาติ
ตลอดจนการจัดแสดงการทอผ้า ด้วยกรรมวิ ธีแบบดั้งเดิม
ข้าวของเครื่องใช้ เครื่องมือการผลิต วัตถุ ดิบ และสีที่ใช้ย้อม
ซึ่ งได้ จากธรรมชาติ อาทิ คำ�แสด คราม มะเกลือ ครั่ง ฝาง ฯลฯ
ถือเป็นแหล่งการเรียนรู้และแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม
ที่สำ�คัญแห่งหนึ่งของท้ องถิ่น