Page 76 - วารสารวัฒนธรรม กรกฎาคม - กันยายน ๒๕๕๖

74
ราชการและเข้ารั บราชการเป็ นครูตรีในปี พ.ศ. ๒๕๐๖
ต่ อมาได้โอนย้ายเป็นครูผู้สอนนาฏศิลป์ไทยในสาขาโขนยักษ์
ของวิ ทยาลัยนาฏศิลป โดยได้รับมอบหมายให้สอนภาคทฤษฎี
อาทิ เช่น วิ ชาเพลงหน้าพาทย์ วิชาสีและลักษณะหั วโขน
และวิ ชาบุคคลสำ �คัญในวงการนาฏศิลป์ ไทย สำ�หรับใน
ภาคปฏิ บั ติ ครู จตุ พรได้ สอนกระบวนท่ารำ �ของยั กษ์
โดยทั่ วไปแล้ว ในสมั ยนั้นความรู้ด้ านนาฏศิลป์ไม่ นิ ยม
จดบั นทึกเป็นลายลั กษณ์อักษรไว้ มีเพียงแต่การถ่ายทอด
ปากเปล่ าจากความทรงจำ �ของรุ่นหนึ่งไปสู่รุ่นหนึ่ง อี กทั้ง
ระยะเวลาอาจทำ�ให้ความทรงจำ�คลาดเคลื่อน ด้วยเหตุนี้เอง
ครูจตุ พรจึงริ เริ่มเขียน “คู่ มือการฝึกหั ดโขนเบื้องต้ นและ
แม่ท่ายักษ์ ” และหนังสือ “เพลงหน้ าพาทย์” โดยเฉพาะ
เล่ มหลังนี้ ได้ อธิ บายเพลงหน้ าพาทย์ ในมุ มมองของ
ผู้ แสดงโขนไว้อย่ างชั ดเจน ถื อเป็ นก้าวแรกที่เชื่ อมโยง
ความรู้ ด้านดนตรี ไทยและนาฏศิ ลป์โขนเข้าด้วยกั น ตำ�รา
วิ ชาการทั้ง ๒ เล่มของครู จตุพรมี ประโยชน์ต่ อการเรียน
การสอนของวิทยาลัยนาฏศิลป์ทุกแห่งและบุคคลทั่วไปอีกด้วย
นอกจากนี้ ครูยังได้เขี ยนเรื่อง “รามเกียรติ์ ร้อยแก้ว” ตีพิมพ์
ลงในวารสารวิ ทยาลัยนาฏศิลปสุโขทัยทุกเดือน
ด้ ว ย ค ว า ม เ ป็ น เ ลิ ศ ใ น บ ท บ า ท โ ข น ยั ก ษ์
ครู จตุ พรจึงได้ รับมอบหมายให้ ถวายการสอนโขนแด่
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สยามมกุฏราชกุมาร ในบท
ของวิรุ ญจำ�บั ง เมื่อครั้ นทรงศึกษา ณ โรงเรียนจิตรลดา
นับว่าเป็นเกียรติแก่วงศ์ตระกูลอย่ างยิ่ง นอกจากนี้ ท่านยังได้
มีโอกาสแสดงหน้าที่ ประทับหลายครั้ง ไม่ ว่าจะแสดงเป็ น
ทศกั ณฐ์ ณ โรงละครแห่ งชาติ แสดงเป็ นมั ยราพณ์
ณ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท หรือ แสดงเป็ นพระพิราพ
ณ หอประชุมธรรมศาสตร์
แ ล ะ เ ป็ น อี ก ค รั้ ง ห นึ่ ง ที่ ค รู จ ตุ พ ร ไ ด้ รั บ
พระมหากรุณาธิ คุณจากพระบาทสมเด็จพระเจ้ าอยู่ หัว
พระองค์โปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้กรมศิลปากร ทำ�การ
คัดเลือกศิลปินที่มีความสามารถฝ่ายพระ ๕ คน และศิ ลปิน
ฝ่ายยักษ์ ๗ คน ให้เข้ารับการต่อท่ารำ� “เพลงองค์พระพิราพ”
จากนายรงภักดี (เจี ยร จารุจรณ) ถือเป็นเพลงหน้าพาทย์
ชั้นสูงสุด ในพระราชพิธีพระราชทานครอบประธานพิธีไหว้
ครูโขน-ละคร ณ ศาลาดุสิดาลัย พระตำ�หนักจิตรลดารโหฐาน
ในวันที่ ๒๕ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๒๗ นับว่าเป็นความสำ �เร็จ
ทางด้ านนาฏศิ ลป์ไทยและเกี ยรติประวัติ สู งสุดในชี วิ ต
เพราะผู้ที่ได้รับการต่อเพลงหน้าพาทย์เพลงนี้ จะต้องเป็น
ผู้มีความรู้ความสามารถ ความเชี่ยวชาญในนาฏศิลป์ไทย
เป็นอย่างดี และที่สำ�คัญจะต้ องเป็นที่ไว้วางใจจากครูผู้ใหญ่
เป็นพิเศษอีกด้วย
ครู จตุ พรได้เข้าสู่ สายงานบริ หารด้วยตำ�แหน่ ง
หัวหน้ าหมวดโขนวิ ทยาลั ยนาฏศิ ลป์ในปี พ.ศ. ๒๕๑๐
ทำ �หน้ าที่ ควบคุ มดู แลการ เรี ยนการสอน ตลอดจน
การปฏิบัติงานของหมวดโขนทั้งหมด นอกจากนี้ ยังมีส่วนร่วม
ในการดำ�เนิ นงานการแสดงของหมวดโขน ไม่ว่ าจะเป็ น
การคัดเลือกตั วแสดง การกำ�กับบท เวที และการแสดง
รวมถึงประสานงานการแสดงต่ างๆ เป็นอย่างดี ครูจตุพร
มิได้ เชี่ยวชาญด้ านการแสดงบทยักษ์ เพี ยงอย่ างเดียว
ท่านยั งได้ แสดงบทอื่นๆด้ วย อาทิ เช่ น เป็นม้ าอุ ปการ
ในการแสดงโขนตอนปล่อยม้าอุปการ แสดงเป็นหลวิชัย
ในการแสดงละครเรื่องหลวิชัยคาวี และแสดงเป็นเสนาไทย
ในละครเรื่องขุนช้างขุนแผน ตอนพระไวยแตกทัพ ซึ่งสร้าง
ความประทับใจให้แก่ผู้ ชมและสร้างชื่อเสียงไม่น้อยไปกว่า
การแสดงในบทบาทยักษ์เลย อีกทั้ ง ด้วยอุปนิสั ยที่ใส่ ใจ