Page 46 - วารสารวัฒนธรรม เมษายน - มิถุนายน ๒๕๕๖

44
ความเป็นมาของกระบี่ -กระบอง
จุดเริ่มต้นของกระบี่กระบองที่แท้จริงนั้นไม่ทราบ
แน่ ชัดว่ า เริ่มมีมาตั้งแต่ครั้งไหนและใครเป็นผู้ คิ ดค้นขึ้น
เพราะไม่ สามารถค้นคว้ าจากแหล่งใดได้ ทั้งนี้อาจเป็นเพราะ
ท่านครู บาอาจารย์รุ่นเก่าๆ ไม่ เคยเขียนตำ �ราเอาไว้ ได้ แต่
สอนในทางปฏิ บัติ อย่ างเดี ยว ฉะนั้ นศิษย์ จึงขาดความรู้
ในทางนี้กั นเสียสิ้น แต่ ด้ วยเหตุ ที่ไทยเราเป็ นนั กรบมา
แต่ โบราณ กระบี่กระบองก็น่าจะได้ริ เริ่มกันเป็นเวลานาน
มาแล้ วด้วยเหมือนกัน ตามหลั กฐานที่พอจะอ้ างอิงได้นั้น
คาดว่าคงมีแล้วในรัชกาลที่ ๒ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ เพราะ
พระองค์ได้ ทรงพระราชนิพนธ์ไว้ในหนังสืออิ เหนา ซึ่งเป็น
ข้อความตอนหนึ่งว่า
จากข้อความที ่ กล่าวนี้น่าจะเห็นได้ว่ า กระบี่กระบอง
คงเป็นที่รู้จักกันดีในสมัยนั้นด้วย
ต่ อมาในสมั ยรั ชกาลที่ ๔ พระบาทสมเด็ จ
พระจอมเกล้ าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดปรานกระบี่กระบองเป็น
พิ เศษ ถึงกับโปรดให้สมเด็ จพระเจ้าลูกยาเธอหลายพระองค์
ทรงหั ดกระบี่ กระบองจนครบวง การเล่นกระบี่กระบอง
จึ งเริ่มฟั กตัวเป็นใหญ่ ในแผ่ นดินนี้ เอง เพราะตามปกติ
เมื่ อพระเจ้าอยู่หัวทรงโปรดกีฬาอะไร กีฬาชนิดนั้ นก็ย่อม
เจริญและเฟื่องฟู ประชาชนพลเมืองก็หันมาเอาใจใส่ตามไปด้วย
"เมื่อนั้น ท้ าวหมันหยาปรีเปรมเกษมสันต์
เห็นอิเหนาเข้ามาบังคมคัล จึงปราศรัยไปพลันทันที
ได้ ยินระบือลือเล่า ว่ าเจ้าชำ�นาญการกระบี่
ท่าทางทำ�นองคล่องดี วั นนี้จงรำ �ให้น่าดู
แล้วให้เสนากิ ดาหยัน จัดกันขึ้ นตีทีละคู่
โล่ดั้งดาบเชลยมลายู จะได้ดูเล่นเป็นขวัญตา"
ฉะนั้นกระบี่กระบองจึ งเล่นกันแพร่หลายในงานสมโภชต่างๆ
เช่น งานโกนจุก งานบวชนาค งานทอดกฐิน เป็นต้ น
เนื่ องจากสมเด็จพระเจ้าลู กยาเธอ ในรัชกาลที่ ๔
ทรงเล่นกระบี่ กระบองเป็นหลายพระองค์เช่นนี้ เข้าใจว่า
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๕ ก็คงจะ
ทรงกี ฬาชนิดนี้เป็นด้ วยเหมื อนกันเพราะตามหลักฐาน
ปรากฏว่า พระองค์ได้เคยทรงวิชามวยและวิชากระบี่กระบอง
กับหลวงพลโยธานุโยค ด้วยเหตุนี้เองในรัชกาลของพระองค์
จึงได้ โปรดฯ ให้มี การตีกระบี่ กระบองและชกมวยหน้ า
พระที่นั่ งในงานสมโภชอยู ่ เนืองๆ พระองค์เสด็จทอดพระเนตร
และพระราชทานรางวัลแก่ ผู้แสดงและแข่ งขันอยู่ บ่อยๆ
ฉะนั้นกระบี่ กระบองจึงเป็นที่ รู้จั กมักคุ้ นกันมากในยุ คนี้
และอาจดู ได้หลายครั้ งในปีหนึ่งๆ จึงทำ�ให้ กระบี่กระบอง
มีอยู่ดาษดื่ น และมีมากคณะด้วยกัน
ครั้ นถึงสมั ยรัชกาลที่ ๖ ความครึกครื้ นในการเล่น
กระบี่กระบองชั กจะลดน้อยลงไป ถึ งแม้ว่ าพระองค์จะทรง
เข้าพระทัยในศิลปะของวิ ชากระบี่กระบองก็ตาม แต่ก็ไม่
ทรงโปรดปรานมากเท่ากับพระราชบิดาของพระองค์ แต่ถึง
กระนั้น ก็ ยังมีการจัดกี ฬาชนิดนี้ขึ้นถวายบ้างเป็นครั้งคราว
เช่น ในปีพุทธศักราช ๒๔๖o กับ ๒๔๖๒ กระทรวงศึกษาธิการ
เนื่องในงานกรีฑาประจำ�ปี ได้จัดงานแสดงกระบี่กระบองขึ้น
ถวายทอดพระเนตร ในการแสดงทั้ งสองครั้งนี้ ท่านอาจารย์นาค
เทพหัสดิ น ณ อยุธยา ได้แสดงถวายทั้งสองครั้ง ครั้งแรก
ถวายการแสดงง้าว ครั้งหลังแสดงพลอง ในสมัยรัชกาลที่ ๖
กระบี่กระบองชักน้อยลงไป แต่มวยกลั บเป็นที่นิยมมากขึ้น
ครั้ นต่อมาในสมัยรัชกาลที่ ๗ กระบี่ กระบองก็ค่อยๆ หมดไป
จนเกือบจะหาดูไม่ได้