Page 67 - Culture4-2017 วารสารวัฒนธรรม ปีที่ ๕๖ ฉบับที่ ๔ ตุลาคม - ธันวาคม ๒๕๖๐
P. 67
พะขะจ�้า...ผู้สื่อสารกับผี อดีตพรานป่าเริ่มท�าหน้าที่เป็นพ่อใหญ่จ�้า
มาตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ ๒๕๕๙ ซึ่งแทบทุกวันจะมี
พะขะจ�้า พ่อใหญ่จ�้า หรือเฒ่าจ�้า เรียกแตกต่างกันไปตามท้องถิ่น คือ ผู้มาขอให้ท�าพิธีไหว้ผีปู่ตา ส่วนเวลาที่เหลือเขาจะ
ตัวแทนของชาวบ้านที่ท�าหน้าที่สื่อสารกับผีปู่ตา พ่อใหญ่จ�้า นายศึก ศรีบ้านโพน อายุ จักสานไม้ไผ่ลายขิดเพื่อยังชีพ โอกาสที่ชาวบ้านจะมา
๗๒ ปี ชาวผู้ไทแห่งบ้านโพน ต�าบลโพน อ�าเภอค�าม่วง จังหวัดกาฬสินธุ์ ได้รับเลือก “บ๋า” (บนบาน) กับผีปู่ตา ได้แก่ เมื่อต้องจากบ้าน
จากมติของไทบ้านให้เป็นพ่อใหญ่จ�้าเป็นผู้ท�าพิธีส่งสารจากชาวบ้านถึงผีปู่ตา ชาวบ้าน ไปอยู่ต่างถิ่น เช่น ไปเรียนหรือไปท�างาน การสอบเข้า
จะเลือกคนที่เหมาะสมมาท�าหน้าที่นี้ ซึ่งพ่อใหญ่จ�้าศึกให้ข้อสังเกตว่าผู้ที่ได้รับเลือก การบนไม่ให้ติดทหาร และการขอให้พ้นจากโรคภัย
นั้นต้องเป็นคนดีมีศีลธรรม โอบอ้อมอารีต่อลูกหลาน ไปมาหาสู่เพื่อนฝูง พูดจาพา ไข้เจ็บ เมื่อชาวบ้านที่ได้บนบานไว้ต่อผีปู่ตาบรรลุผล
ทีได้ราบรื่นโดยไม่ผิดและเป็นผู้น�าคนได้ ส�าเร็จลุล่วงสมประสงค์ ก็จะต้อง “ปลงบ๋า” (แก้บน)
ตุลาคม-ธันวาคม ๒๕๖๐ 65
