Page 68 - Culture4-2017 วารสารวัฒนธรรม ปีที่ ๕๖ ฉบับที่ ๔ ตุลาคม - ธันวาคม ๒๕๖๐
P. 68
โดยเชิญเฒ่าจ�้ามาท�าพิธีจัดเตรียมเครื่องบวงสรวงแต่งพานมาเซ่นไหว้ต่อผีปู่ตา ท�านา การหาฤกษ์ยามวันท�าพิธีจะเลือกวันฟูซึ่งเป็น
ด้วยไก่ ๑ ตัว น�้าหอม (เหล้า) ๑ ไห ขันธ์ ๕ (เทียน ๕ คู่ และดอกไม้ ๕ คู่) วันมงคล ห้ามท�าในวันไหม้หรือวันจม ซึ่งเป็นวัน
หมาก ๔ ค�า ยา ๔ ห่อ และข้าว ๑ กระติบ หรือจะมีเครื่องหวาน ผลหมากรากไม้ อวมงคล โดยจะมีปู่จัน นายเลื่อน หาระทา อายุ ๗๓ ปี
๔ อย่างด้วยก็ได้ตามก�าลัง ท�าหน้าที่หาฤกษ์งามยามดี โดยดูจากต�าราแล้วก�าหนด
การเลี้ยงแก้บนผีปู่ตา เฒ่าจ�้าจะบอกให้จุดดอกไม้ธูปเทียนแล้วบอก วันท�าพิธีเลี้ยงใหญ่ ซึ่งในปีนี้เลี้ยงใหญ่เมื่อวันขึ้น
กล่าวกับผีปู่ตา เช่น “ลูกหลานอยู่ดีมีแฮง ปู่อยากกินเหล้าไหไก่ตัว ลูกหลานก็เอา ๓ ค�่าเดือน ๖ โดยลูกบ้านแต่ละบ้านจัดเตรียมของ
มาให้แล้ว...” หรือ “มาเลี้ยงปู่เฒ่าย่าเฒ่าเฮา เลี้ยงให้เหลือเกือให้อิ่ม ไม่ให้ตื่น บวงสรวงน�ามาวางรวมกันที่ศาลปู่ตาประจ�าหมู่บ้าน
ให้ท้วงมาก็ให้ฮอดมาก็ให้ถึง ไม่มีอันตรายเกิดขึ้น ก็จะเลี้ยงปู่ตาย่าเฒ่า...” แล้วยก จากนั้นพ่อใหญ่จ�้าท�าพิธีบอกกล่าวแก่ผีปู่ตา พร้อม
ถาดทูน เทน�้า วางหมากพลู ปั้นข้าวฉีกเนื้อไก่ใส่ข้าว วางบนศาลถวายปู่ตา ของไหว้ กับบนบานให้ผีปู่ตาคุ้มครองคนในหมู่บ้านให้อยู่เย็น
ที่เหลือเอากลับบ้านไปกิน เป็นสุข ไม่มีอุปสรรคในการด�าเนินชีวิต ไร้โรคภัยไข้เจ็บ
ชาวผู้ไทที่บ้านโพนมีการเลี้ยงผีปู่ตาซึ่งเป็นเลี้ยงใหญ่ประจ�าปีในเดือน ๖ แล้วแบ่งของเซ่นไหว้ปู่ตา ส่วนที่เหลือก็ลากลับน�ากลับ
เป็นการเลี้ยงลงนาโดยท�าก่อนเลี้ยงผีตาแฮกอันเป็นพิธีแรกนาที่ท�ากันเพื่อเริ่มฤดู ไปเลี้ยงกันต่อที่บ้าน
๑
66
