Page 69 - Culture4-2017 วารสารวัฒนธรรม ปีที่ ๕๖ ฉบับที่ ๔ ตุลาคม - ธันวาคม ๒๕๖๐
P. 69
๒ ๓
๔ ๕
ภาพ ๑ ศาลปู่ตาจะสร้างอยู่ในที่ดอน ใต้ร่มเงาไม้ใหญ่ที่เลือกสรรกันมาแต่ครั้งบรรพบุรุษ
ภาพ ๒-๔ เครื่องบวงสรวงผีปู่ตาประกอบด้วยไก่ เหล้า ขันธ์ ๕ หมาก ยาสูบ ข้าว เครื่องหวาน และผลหมากรากไม้
ภาพ ๕ ปู่จัน นายเลื่อน หาระทา ก�าลังหาฤกษ์งามยามดีเพื่อก�าหนดวันบวงสรวงผีปู่ตา
ที่บ้านดู่ ต�าบลหนองบัวบาน อ�าเภอรัตนบุรี จังหวัดสุรินทร์ มีนายสนสิน ลงนาในเดือน ๖ (เลี้ยงลง) หากปีใดมีเดือน ๘ สองหน
ชาวนาราช ปัจจุบันอายุ ๖๗ ปี อาชีพท�านา ท�าหน้าที่เป็น “พะขะจ�้า” มากว่า จะเลี้ยง (บวงสรวง) บั้งไฟด้วย การเลี้ยงประจ�าปีนี้
สิบปีแล้ว นายสนสินกล่าวถึงการสืบต่อการเป็นพะขะจ�้าจะสืบสายมาตามตระกูล เป็นไปเพื่อแสดงความขอบคุณต่อผีปู่ตาที่ปกปักรักษา
“มาเป็นพะขะจ�้าได้เพราะพ่อใหญ่ (ทวด) เป็นมาก่อน ตั้งแต่ผมน้อย ๆ ผมเป็น ชุมชน ดลบันดาลให้ฝนฟ้าตกต้องตามฤดูกาล ข้าวปลา
มาตามกระแสสาย สืบเชื้อสายกันมา ผมจะเป็นคนเลือกคนต่อไป โดยเลือกจาก อาหารบริบูรณ์ อีกทั้งเพื่อเป็นสิริมงคล หากไม่เลี้ยง
เชื้อสายตนเอง จะเลือกต่อเมื่อแก่กว่านี้ท�าไม่ไหวแล้ว หรือตายไปก็ให้คนใหม่ อาจเกิดอาเพศขึ้นได้
ที่สืบสายกันมาแทน” เครื่องบวงสรวงเหมือนกับที่บ้านโพน แตกต่างกัน
ที่นี่มีการเลี้ยงใหญ่ประจ�าปี ๒ ครั้ง ซึ่งท�าในวันอังคารเท่านั้น ครั้งแรกที่ ตรงที่มีไข่ต้มเพิ่มเข้ามา และมีการเสี่ยงทายด้วยการดู
เรียกว่า “เลี้ยงงี เลี้ยงเจียง” ในเดือน ๓ (เลี้ยงขึ้น) และครั้งที่สองเป็นการเลี้ยง ไข่ต้มและคางไก่
ตุลาคม-ธันวาคม ๒๕๖๐ 67
