นิตยสารวัฒนธรรม ฉบับ ๓ ปีพ.ศ.๒๕๕๗ - page 10

10
งานเครื่
องปั้
นดิ
นเผา
นั้
นเป็
นงานศิ
ลปหั
ตถกรรม
อี
กประเภทหนึ่
งที่
ได้
รั
บการส่
งเสริ
มจากมู
ลนิ
ธิ
ส่
งเสริ
ศิ
ลปาชี
พฯ โดยเฉพาะศู
นย์
ส่
งเสริ
มศิ
ลปาชี
พบ้
านกุ
ดนาข่
าม
จั
งหวั
ดสกลนคร ซึ่
งได้
ด�
ำเนิ
นงานมานานหลายปี
และประสบ
ความส�
ำเร็
จด้
วยดี
โดยน�
ำเครื่
องปั
นดิ
นเผาพื้
นบ้
านมา
ปรั
บเปลี่
ยนรู
ปทรง และกรรมวิ
ธี
การผลิ
ต เพื่
อให้
สอดคล้
อง
กั
บความต้
องการใช้
สอยในวิ
ถี
ชี
วิ
ตปั
จจุ
บั
เครื่
องปั
นดิ
นเผาเป็
นหั
ตถกรรมที่
มี
มาตั้
งแต่
สมั
ยก่
อนประวั
ติ
ศาสตร์
เมื่
อหลายพั
นปี
มาแล้
ว และได้
สื
บเนื่
อง
มาจนปั
จจุ
บั
น เพราะเป็
นงานหั
ตถกรรมที่
ท�
ำเพื่
อใช้
สอย
ในชี
วิ
ตประจ�
ำวั
น เช่
น ใช้
เป็
นภาชนะบรรจุ
น�้
ำส�
ำหรั
บบริ
โภค
และอุ
ปโภค ภาชนะหุ
งต้
มอาหาร ภาชนะเหล่
านี้
สมั
ยโบราณ
มั
กเป็
นดิ
นเผาไฟต�่
ำน�้
ำซึ
มได้
(Earthen ware) หรื
อเป็
ภาชนะดิ
นเผาเนื้
อแกร่
ง (Stone ware) น�้
ำซึ
มไม่
ได้
ภายหลั
จึ
งท�
ำภาชนะเคลื
อบ (Glaze ware) ที่
มี
ผิ
วมั
นหลายสี
และ
ท�
ำเป็
นลวดลายต่
างๆ ซึ่
งเครื่
องปั
นดิ
นเผาแบบต่
างๆ ดั
งกล่
าว
ยั
งท�
ำกั
นมาจนทุ
กวั
นนี้
ศู
นย์
ศิ
ลปาชี
พพิ
เศษของมู
ลนิ
ธิ
ส่
งเสริ
มศิ
ลปาชี
พฯ
ได้
ส่
งเสริ
มให้
บรรดาช่
างพื้
นบ้
านในแต่
ละถิ่
นสร้
างงานตาม
ความถนั
ดของตน โดยได้
รั
บการสนั
บสนุ
นให้
เกิ
ดการเรี
ยนรู้
กลวิ
ธี
ที่
ทั
นสมั
ย แล้
วน�
ำไปปรั
บใช้
กั
บงานของตน เฉพาะ
หั
ตถกรรมเครื
องปั
นดิ
นเผาในภาคอี
สาน มี
ศู
นย์
ส่
งเสริ
อยู
ที่
ศู
นย์
ศิ
ลปาชี
พพิ
เศษบ้
านกุ
ดนาขาม จั
งหวั
ดสกลนคร
ซึ่
งส่
งเสริ
มให้
ประชาชนในท้
องถิ่
นสร้
างงานเครื่
องปั
นดิ
นเผา
ตามแบบแผนที
มี
มาแต่
เดิ
ม แต่
ใช้
กลวิ
ธี
สมั
ยใหม่
ท�
ำให้
ได้
ผลงานเครื่
องปั
นดิ
นเผาและเครื่
องเคลื
อบที
มี
รู
ปแบบ
หลากหลายตามความต้
องการของผู้
บริ
โภค
หั
ตถกรรมที่
ได้
รั
บการส่
งเสริ
มอี
กประเภทหนึ่
งคื
เครื่
องถม
หั
ตถกรรมเก่
าแก่
ของไทยที่
มี
มาตั้
งแต่
สมั
ยอยุ
ธยา
ถื
อเป็
นของมี
ค่
าที่
พระมหากษั
ตริ
ย์
พระราชทานเป็
เครื่
องประกอบอิ
สริ
ยยศของขุ
นนาง การท�
ำเครื่
องถม
สื
บทอดมาจนปั
จจุ
บั
น โดยเฉพาะที่
เมื
องนครศรี
ธรรมราช
ยั
งมี
ช่
างถมฝี
มื
อดี
หลายคน มู
ลนิ
ธิ
ส่
งเสริ
มศิ
ลปาชี
พใน
สมเด็
จพระนางเจ้
าสิ
ริ
กิ
ติ์
พระบรมราชิ
นี
นาถ เล็
งเห็
ความส�
ำคั
ญของงานศิ
ลปหั
ตถกรรมประ เภทนี้
จึ
โปรดเกล้
าฯ ให้
เปิ
ดการสอนวิ
ชาช่
างถมในบริ
เวณสวนจิ
ตรดา
ในพระบรมมหาราชวั
ง ซึ่
งจะท�
ำให้
ศิ
ลปหั
ตถกรรมประเภทนี้
ด�
ำรงอยู่
สื
บไป
งานเครื
องถมที่
โปรดเกล้
าฯ ให้
สอนมี
ทั้
งเครื่
องถมทอง
เครื่
องลงยา ส่
วนมากเป็
นภาชนะเครื่
องใช้
เช่
น ขั
นน�้
ำ ขั
นน�้
พานรอง หี
บทองลงยา ซองบุ
หรี่
เครื่
องเขิ
หรื
อเครื่
องรั
กเป็
นงานศิ
ลปหั
ตถกรรม
อี
กประเภทหนึ
งที่
โปรดเกล้
าฯให้
มี
การสอนเพื่
อสื
บทอดให้
คงอยู
ต่
อไป เครื่
องเขิ
นเป็
นงานหั
ตถกรรมโบราณที่
ท�
ำโดย
กลุ
มชนชาวไทเขิ
นที่
อพยพมาตั้
งถิ่
นฐานบริ
เวณบ้
านวั
วลาย
อ�
ำเภอเมื
อง จั
งหวั
ดเชี
ยงใหม่
คนทั่
วไปจึ
งเรี
ยกเครื่
องรั
ฝี
มื
อชาวไทเขิ
นว่
า เครื่
องเขิ
น ผลิ
ตภั
ณฑ์
เครื่
องเขิ
นมี
ทั้
งที่
ขู
เป็
นเส้
นและปิ
ดทองค�
ำเปลว ส่
วนมากท�
ำเป็
นขั
น กล่
องบุ
หรี่
และภาชนะต่
างๆ
แจกั
นเขี
ยนลวดลาย หนึ่
งในผลงานผลิ
ตภั
ณฑ์
ของ
ศู
นย์
ศิ
ลปาชี
พพระตำ
�หนั
กทั
กษิ
ณราชนิ
เวศน์
นราธิ
วาส
I...,II,1,2,3,4,5,6,7,8,9 11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,...122
Powered by FlippingBook