Page 41 - Culture3-2017
P. 41
๓
ภาพ ๑-๒ พระพุทธสิหิงค์ นครศรีธรรมราช ประดิษฐานอยู่ที่หอพระพุทธสิหิงค์
กลางเมืองนครศรีธรรมราช
ภาพ ๓ พระพุทธสิหิงค์ กรุงเทพฯ ประดิษฐานในพระที่นั่งพุทไธสวรรย์
สอดคล้องกับศาสตราจารย์ ดร.ศักดิ์ชัยซึ่งเชื่อว่า ทั้งต�านาน พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร
และการสร้างพระพุทธสิหิงค์ รวมทั้งพระแก้วมรกต เกิดขึ้นในสมัยของ
ท้าวมหาพรหมนี้เอง โดยตั้งสมมติฐานว่าน่าจะเป็นผู้สร้างพระพุทธรูป
ส�าคัญทั้งสองแล้วถวายพระพุทธสิหิงค์แด่พระเจ้าแสนเมืองมาเพื่อเป็น
การขอพระราชทานอภัยโทษจนได้กลับไปเป็นเจ้าเมืองเชียงรายตามเดิม
หลักฐานส�าคัญที่แสดงให้เห็นว่า พระพุทธสิหิงค์ เมือง อย่างไรก็ตามส่วนพระเศียรเดิมของพระพุทธสิหิงค์เมือง
เชียงใหม่ สร้างขึ้นในล้านนาและสร้างขึ้นตามต�านาน คือ เรื่องของ เชียงใหม่นั้น ถูกตัดไปเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๖๕ ปัจจุบันคือพระเศียรที่หล่อ
รูปแบบศิลปกรรมที่จัดว่าเป็นพระพุทธรูปแบบเชียงแสนสิงห์หนึ่ง ใน ขึ้นใหม่ เกี่ยวกับการถูกตัดพระเศียรนี้มีปรากฏหลักฐานในบันทึกที่
ศิลปะล้านนาระยะที่ ๒ มีอายุราวต้นพุทธศตวรรษที่ ๒๐ ลักษณะทาง ยอร์ช เซเดส์ แปลหนังสือชินกาลมาลีปกรณ์เป็นภาษาฝรั่งเศส ซึ่งมี
พุทธศิลป์เป็นพระพุทธรูปประทับนั่งขัดสมาธิเพชร พระวรกายอวบอ้วน ภาพลายเส้นของเดิมปรากฏอยู่ด้วย น่าเสียดายที่ลายเส้นดังกล่าว
พระพักตร์กลม ทรงแย้มพระโอษฐ์ พระหนุเป็นปม ขมวดพระเกศาใหญ่ เป็นเพียงภาพร่างคร่าว ๆ ไม่สามารถยืนยันถึงรูปแบบดั้งเดิมได้ แต่
ยอดอุษณีษะเป็นลูกแก้วคล้ายดอกบัวตูม ชายสังฆาฏิสั้นเหนือพระถัน ศาสตราจารย์ ดร.ศักดิ์ชัยสันนิษฐานว่า พระพักตร์เดิมของพระพุทธ-
ลักษณะส�าคัญที่แตกต่างจากศิลปะปาละ พุกาม และหริภุญไชย คือ สิหิงค์คงมีขนาดและรูปทรงใกล้เคียงกับพระพุทธรูปปางมารวิชัยแบบ
ชายผ้าที่หน้าตักแยกออกเป็น ๒ ชาย ในขณะที่ศิลปะทั้ง ๓ สมัย สิงห์หนึ่งที่จัดแสดงในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เชียงใหม่ เนื่องจากเคย
ดังกล่าวจะเป็นรูปครึ่งวงกลมคล้ายพัด ลักษณะเช่นนี้เป็นรูปแบบ ประดิษฐานอยู่ในวิหารลายค�า วัดพระสิงห์ เช่นเดียวกับพระพุทธสิหิงค์
ของศิลปะปาละที่ล้านนาน่าจะรับต่อมาจากพุกามของพม่า น่าจะเป็นฝีมือช่างเดียวกันและหล่อขึ้นในคราวเดียวกัน
กรกฎาคม-กันยายน ๒๕๖๐ 39
