Page 46 - Culture3-2017
P. 46
ไข้เจ็บของผู้คนที่เกวียนพระบำทชักลำกผ่ำนไปทุเลำและหำยลง อีก
ทั้งจะได้รับควำมโชคดี ท�ำให้แต่ละบ้ำนอยำกอัญเชิญผ้ำพระบำทไป
ประดิษฐำนไว้ ท�ำให้เกิดกิจกรรมกำรเล่นชักเย่อเกวียนพระบำทขึ้น
ตำมมำ โดยแต่ละบ้ำนส่งทีมมำแข่งขันกัน ทีมใดชนะก็จะได้สิทธิ์
ในกำรน�ำผ้ำพระบำทไปประดิษฐำนไว้หนึ่งปี ต่อมำภำยหลังได้
ยกเลิกไป เหลือแต่แข่งขันเพื่อควำมสนุกสนำนและเสริมสร้ำง
ควำมสำมัคคีในชุมชน ส่วนผ้ำพระบำทผืนที่น�ำมำจำกภำคใต้เก็บ
รักษำไว้ที่วัดตะปอนน้อย ผืนของวัดตะปอนใหญ่เป็นกำรคัดลอก
ขึ้นมำเพื่ออัญเชิญขึ้นเกวียนในกำรแข่งชักเย่อที่วัดตะปอนใหญ่
สันนิษฐำนว่ำกำรเล่นชักเย่อเกวียนมีมำตั้งแต่สมัยสุโขทัย
เพรำะมีหลักฐำนว่ำมีงำนประเพณีต่ำง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับพุทธศำสนำ
ทั้งยังเกิดขึ้นในหลำยท้องถิ่น มีชื่อเรียกแตกต่ำงกันไป และในบำงท้องที่
๑ บนเกวียนที่ใช้เล่นชักเย่อนั้นน�ำเพียงพระพุทธรูปมำตั้งไว้ แต่ส�ำหรับ
เกวียนพระบาทหมำยถึงเกวียนและผ้ำพระบำท สิ่งส�ำคัญ
ที่สุดคือ ผ้ำพระบำท เป็นผ้ำผืนใหญ่ที่มีควำมกว้ำง ๑.๕ เมตร
ยำว ๗ เมตร บนผ้ำเขียนรอยพระบำทจ�ำลองสี่รอยซ้อนกัน ตำม
ต�ำนำนที่เล่ำสืบต่อกันมำเชื่อว่ำรอยพระบำทสี่รอยนี้เป็นตัวแทน
ของพระพุทธเจ้ำสี่พระองค์ ได้แก่ รอยด้ำนนอกที่มีขนำดใหญ่สุด
เป็นรอยของพระกกุสันโธ ถัดมำเป็นรอยของพระโกนำคม จำกนั้น
จึงเป็นรอยของพระกัสสปะ และรอยเล็กที่สุดเป็นรอยของพระโคตม-
พุทธเจ้ำหรือพระพุทธเจ้ำองค์ปัจจุบันนั่นเอง
ผ้ำพระบำทที่วัดตะปอนน้อยเป็นผ้ำพระบำทจ�ำลองที่อัญเชิญ
มำจำกวัดช้ำงไห้ จังหวัดปัตตำนี โดยอัญเชิญมำทำงเรือและขึ้นฝั่ง
ที่บ้ำนคลองยำยด�ำก่อนมำประดิษฐำนที่วัดตะปอนน้อย ด้วยเหตุที่
ต้นทำงของผ้ำพระบำทมำจำกทำงภำคใต้ จึงมีผู้สันนิฐำนว่ำประเพณี
กำรแห่ผ้ำพระบำทอำจมำจำกประเพณีชักพระของทำงภำคใต้
กำรเล่นชักเย่อเกวียนพระบำทของที่นี่ปฏิบัติสืบทอดมำเป็น
เวลำนำน เป็นเอกลักษณ์เฉพำะตัว และถือเป็นกิจกรรมส�ำคัญของ
ชุมชนแห่งนี้ โดยในวันที่ ๑๕-๑๖ เมษำยน ที่วัดตะปอนน้อยจัดให้
เล่นชักเย่อเกวียนพระบำทเพื่อควำมสนุกสนำน ส่วนที่วัดตะปอนใหญ่
จัดในที่ ๑๗ เมษำยน ซึ่งเป็นวันสุดท้ำยของเทศกำล ถือเป็นงำนใหญ่
เพรำะเป็นกำรแข่งขันชักเย่อเกวียนพระบำทแบบจริงจัง
ตำมประวัติที่เล่ำต่อกันมำเกี่ยวกับกำรแห่เกวียนพระบำท
และกำรชักเย่อเกวียนพระบำทมีอยู่ว่ำ ในอดีตเชื่อว่ำเมื่ออัญเชิญ
ผ้ำพระบำทขึ้นเกวียนแห่ไปตำมสถำนที่ต่ำง ๆ ในชุมชน จะท�ำให้โรคภัย
๑ ๒
44
