Page 40 - Culture3-2017
P. 40
อธิบายว่า เป็นคติธรรมเนียมมาแต่โบราณ ที่นิยมจ�าลองแบบพระพุทธรูป
องค์ส�าคัญเพื่อจ�าลองเอาความศักดิ์สิทธิ์มาไว้ในชุมชนของตน
อย่างไรก็ตามการอัญเชิญพระพุทธสิหิงค์ในต�านานของ
ชาวล้านนานั้น เกิดขึ้นในรัชสมัยพระเจ้าแสนเมืองมา ช่วงต้นพุทธ-
ศตวรรษที่ ๒๐ โดยท้าวมหาพรหม เจ้าเมืองเชียงราย เป็นผู้อัญเชิญมา
จากเมืองก�าแพงเพชร บางต�านานกล่าวว่า ท้าวมหาพรหมยกทัพไปตี
เมืองก�าแพงเพชร และได้อัญเชิญพระพุทธสิหิงค์และพระแก้วมรกต
มายังล้านนา โดยได้ถวายพระพุทธสิหิงค์แด่พระเจ้าแสนเมืองมา
เพื่อประดิษฐานในเมืองเชียงใหม่ แล้วน�าพระแก้วมรกตไปยัง
เมืองเชียงราย ภายหลังท้าวมหาพรหมได้ทูลขอพระพุทธสิหิงค์จาก
เมืองเชียงใหม่เพื่อน�าไปจ�าลองแบบที่เกาะดอนแท่น เมืองเชียงแสน
เมื่อท้าวมหาพรหมสิ้นชีพ พระเจ้าแสนเมืองมาจึงได้ไปอัญเชิญ
พระพุทธสิหิงค์กลับมายังเมืองเชียงใหม่ โดยประดิษฐานที่วัดลีเชียงพระ
ซึ่งต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นวัดพระสิงห์ตามนามของพระพุทธสิหิงค์
แต่บางต�านานก็ว่าหลังจากท้าวมหาพรหมแย่งชิงพระราช-
สมบัติจากพระเจ้าแสนเมืองมาไม่ส�าเร็จ ก็หนีไปประทับอยู่ที่เมือง
ก�าแพงเพชร ภายหลังเมื่อสนิทสนมกับเชื้อพระวงศ์ ได้ทูลขอพระพุทธรูป
ส�าคัญ ๒ องค์ คือ พระแก้วมรกตและพระพุทธสิหิงค์ ต่อมาจึงอัญเชิญ
ไปยังล้านนา โดยถวายพระพุทธสิหิงค์แด่พระเจ้าแสนเมืองมาเพื่อ ๑
ขออภัยโทษ ซึ่งท้าวมหาพรหมก็ได้รับพระราชทานอภัยโทษให้กลับ
ขึ้นไปเป็นเจ้าเมืองเชียงรายตามเดิม พร้อมกับอัญเชิญพระแก้วมรกต
ขึ้นไปยังเมืองเชียงรายด้วย
ศาสตราจารย์ ดร.ศักดิ์ชัย สายสิงห์ ภาควิชาประวัติศาสตร์
ศิลปะ คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร สรุปใจความส�าคัญ
จากต�านานได้ว่า ผู้ที่มีบทบาทส�าคัญเกี่ยวข้องกับการอัญเชิญ
พระพุทธสิหิงค์มายังล้านนาคือท้าวมหาพรหม และพระพุทธสิหิงค์
ได้มาประดิษฐานที่วัดพระสิงห์ เมืองเชียงใหม่ ในรัชสมัยพระเจ้า
แสนเมืองมา ช่วงต้นพุทธศตวรรษที่ ๒๐
อย่างไรก็ตามหากเป็นจริงดังต�านานที่กล่าวว่าพระพุทธสิหิงค์
สร้างมาตั้งแต่ปี พ.ศ. ๗๐๐ ย่อมหมายความว่า พระพุทธสิหิงค์มีอายุ
เก่าแก่ถึง ๑,๘๐๐ ปีมาแล้ว ทว่า สุรชัย จงจิตงาม อาจารย์ประจ�า
ภาควิชาศิลปะไทย คณะวิจิตรศิลป์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ กล่าวว่า
หลังจากนักวิชาการศึกษารูปแบบพุทธศิลป์กลับพบว่า พระพุทธสิหิงค์
ไม่ได้มีอายุเก่าแก่ตามที่ต�านานระบุไว้ เพราะเป็นพุทธศิลป์ล้านนา
ที่น่าจะสร้างขึ้นเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ ๒๐ ส่วนเหตุที่ต�านานระบุว่า
สร้างขึ้นในลังกาและมีอายุเก่าแก่เกินความจริงไปนั้น ก็น่าจะเพื่อ
สร้างความศักดิ์สิทธิ์ให้กับพระพุทธสิหิงค์นั่นเอง
๒
38
