Page 59 - CultureMag2015-2
P. 59
ส่วนความนิยมเกอบาญาในเมืองหลักของช่องแคบ ความตน่ื ตวั เก่ยี วกบั การฟน้ื ฟอู ตั ลกั ษณท์ างวฒั นธรรม
มะละกามีสาเหตุทแี่ ตกต่างออกไป มาห์มูดกล่าวถึงความ ของเปอรานากันยังปรากฏให้เห็นในเมืองต่างๆ ในช่องแคบ
ประณีตของชิ้นงานทีจ่ ะต้องใช้เวลาในการตัดเย็บและการ มะละกา เชน่ การตง้ั สมาคมเปอรานากันในปนี ังและสงิ คโปร์
ปักลาย ตงั้ แต่ ๑ ถึง ๔ สัปดาห์ จนมีค�ากล่าวทีว่ ่า “ไม่มี การประชุมนานาชาติทีส่ มาคมเปอรานากันในประเทศต่างๆ
เกอบาญาสองชิน้ ทีจ่ ะเหมือนกัน” การถ่ายทอดเทคนิคการ จะเวียนกันเป็นเจ้าภาพ รวมทงั้ ในภูเก็ต การจัดพิมพ์หนังสือ
ตดั เย็บระหว่างรุ่นได้เสื่อมถอยลงในช่วงปลายคริสต์ทศวรรษ ทางประวตั ศิ าสตรอ์ กี เปน็ จ�านวนมากเพ่อื อธบิ ายความเปน็ มา
๑๙๗๐ และพัฒนาการของกลุ่มชาติพันธ์ุของตน รวมถึงการจัดตั้ง
พิพิธภัณฑ์เปอรานากัน และเปิดบ้านมรดกให้แก่สาธารณชน
การฟน้ื ฟูวัฒนธรรมเกอบาญา ทัว่ ไปได้ชื่นชมกับความวิจิตรของสถาปัตยกรรม การตกแต่ง
ภายใน เครื่องแต่งกาย งานประดิษฐ์ งานสะสมเครือ่ ง
ในสังคมภูเก็ตปัจจุบัน เสื้อเกอบาญาและโสร่งกลับ กระเบ้อื งเคลือบ และภาพเก่า
มาอวดสายตาอีกครั้ง แม้จะไม่ได้เป็นเครื่องแต่งกายในชีวิต
ประจ�าวัน แต่เมือ่ มีงานส�าคัญต่างๆ คนพื้นเมืองภูเก็ตหรือ สง่ิ ตา่ งๆ เหลา่ น้ไี ดร้ บั การอธบิ ายเคยี งคไู่ ปกบั
ข้าราชการต่างขานรับกับการรือ้ ฟื้นลักษณะการแต่งกายท ี่ ประวัติศาสตร์ของการผสมผสานข้ามวัฒนธรรม
เคยเปน็ ท่ีนยิ มในพนื้ ที่ ระหวา่ งความเปน็ จนี และลกั ษณะพน้ื ถ่นิ ในคาบสมทุ ร
มลาย ู
กระท่ังภเู กต็ เขา้ สยู่ คุ การทอ่ งเท่ยี ว ชาวภเู กต็ รนุ่ ใหม่
ก็ปรับตัวตามไป จนปัจจุบันแทบจะไม่มีการแต่งกายแบบ บรรณานุกรม
ด้งั เดมิ เหลอื อย ู่ นอกจากชดุ ไทยเคร่อื งแบบพนกั งานในโรงแรม
ท่ีตอ้ นรบั ชาวตา่ งชาต ิ และชดุ สตรแี บบบาบา๋ ตามงานเทศกาล Endon Mahmood. The Nyonya Kebaya: A Showcase of
อย่างไรก็ตาม ประมาณปี ๒๕๑๔ ได้มีการสอนท�าผ้าบาติก Nyonya Kebayas from the Collection of Datin Seri
ในสถาบันการศึกษาเป็นครัง้ แรกทีส่ ถาบันราชภัฏภูเก็ต โดย Endon Mahmood. Singapore : Periplus, 2002.
การริเริ่มของอาจารย์ชูชาติ ระวิจันทร์ และอาจารย์สมชาย Khoo, Joo Ee. The Straits Chinese: A Cultural History.
พรหมสุวรรณ ได้คิดค้นเทคนิคและสร้างแบบลายใหม่ๆ Amsterdam : Pepin Press, 1998.
โดยเฉพาะทวิ ทศั น์ใต้ท้องทะเล อาจารย์ชูชาติเป็นผู้น�าภาพ Khoo Salma Nusation. “Hokkien Chinese on the Phuket
ปะการัง ดอกไม้ทะเล และหมู่ปลาขึน้ มาทา� เป็นแบบงาน Mining Frontier: The Penang Connection and the
จติ รกรรมบาติกเปน็ ครง้ั แรก จนกลายเปน็ ลกั ษณะเฉพาะของ Emergence of Phuket Baba Community.” JMBRAS 82,
บาติกภเู กต็ มาจนทกุ วันนี้ no. 2 (2009): 81-112.
ชีวสิทธิ์ บุณยเกียรติ. “โลกเปอรานากนั .” ใน พิพิธภัณฑ์สิงคโปร์,
ท้งั น้ ี ต้งั แตร่ าวป ี ๒๕๔๒ เปน็ ตน้ มา มคี วามพยายาม บรรณาธกิ ารโดย ชวี สทิ ธ ์ิ บณุ ยเกยี รต,ิ ๔๒-๗๗. กรงุ เทพฯ : ศนู ย ์
ทจี่ ะส่งเสริมให้พนักงานภาครัฐและเอกชนได้สวมใส่ชุดท ี่ มานษุ ยวิทยาสริ นิ ธร (องค์การมหาชน), ๒๕๕๓.
ตัดเย็บด้วยผ้าบาตกิ ภูเก็ต หรือใช้ตกแต่งสถานทีเ่ พือ่ สร้าง “มรดกภมู ิปญั ญาทางวฒั นธรรมของชาต ิ พธิ ปี ระกาศขน้ึ ทะเบยี นมรดก
บรรยากาศและเอกลักษณ์ขึน้ ในยุคการท่องเทีย่ ว มีการ ภมู ิปญั ญาทางวฒั นธรรมของชาต ิ ประจา� ปพี ทุ ธศกั ราช ๒๕๕๕.”
ส่งเสริมให้สตรีแต่งในงานทีเ่ กี่ยวกับประเพณีท้องถิ่นโดยการ กระทรวงวัฒนธรรม, ๑๔ ธนั วาคม ๒๕๕๕.
จัดของภาคเอกชนและประชาคมท้องถิ่น อาทิเช่น สมาคม ศรยทุ ธ เอย่ี มเออ้ื ยทุ ธ. “เปดิ โลกเปอรานากัน.” ใน คน-ของ-ทอ้ งถน่ิ :
ภเู กต็ เปอรานากัน เรือ่ งเล่า “สยามใหม่” จากมุมมองของชุมชน, บรรณาธิการโดย
ชวี สทิ ธ ์ิ บณุ ยเกยี รต,ิ ๒๒๑-๒๔๑. กรงุ เทพฯ : ศนู ยม์ านษุ ยวทิ ยา
สิรนิ ธร (องคก์ ารมหาชน), ๒๕๕๕.
“เอกสารการอบรมเชงิ ปฏบิ ตั กิ าร ความรพู้ พิ ธิ ภณั ฑส์ า� หรบั ผปู้ ฏบิ ตั งิ าน
พพิ ธิ ภณั ฑท์ อ้ งถ่นิ .” ศนู ยม์ านษุ ยวทิ ยาสริ นิ ธร (องคก์ ารมหาชน),
๓๑ มนี าคม-๒ เมษายน ๒๕๕๓.
เมษายน-มถิ ุนายน ๒๕๕๘ 57
