Page 70 - CultureMag2015-1
P. 70
บ้ำนทุ่งนำ ต�ำบลหนองเป็ด อ�ำเภอศรีสวัสดิ ์ จังหวัด “อดู ” มาจาก “ข่าสอดู ”
กำญจนบรุ ี ต้งั อยรู่ มิ ถนนสำยกำญจนบรุ ี-ศรสี วสั ด ์ิ ซง่ึ ตดั เลยี บ
บรเิ วณอำ่ งเกบ็ นำ้� ของเข่อื นศรนี ครนิ ทร ์ เขตท่ตี ้งั หมบู่ ำ้ นเปน็ ใน พระรำชนพิ นธเ์ สดจ็ ประพำสไทรโยค ของพระบำท
พ้ืนท่ีซ่ึงกำรไฟฟ้ำฝ่ำยผลิตแห่งประเทศไทยจัดสรรให้ตั้งเป็น สมเดจ็ พระจลุ จอมเกลำ้ เจำ้ อยหู่ วั (๒๕๐๔ : ๗๐-๘๒ เนน้ โดย
ชมุ ชนใหมห่ ลงั จำกหมบู่ ำ้ นเดมิ อกี ฟำกหน่งึ ของแมน่ ำ้� แควใหญ่ ผเู้ ขียน) มีข้อควำมกลำ่ วถึง “ขำ่ สอดู ” ไวห้ ลำยแหง่ ดงั เชน่
ต้องถูกน�้ำท่วมมิดไปครัง้ มีกำรกักเก็บน�ำ้ ในเขือ่ นตั้งแต่ป ี
๒๕๑๘ เม่ือมีกำรอพยพประชำชนจำกบ้ำนทุง่ นำทถี่ ูกน�ำ้ ทว่ ม “ฝ่ำยพริกมีมำกข้ำงแขวงเมืองศรีสวัสดิ ์ มอญ ละว้ำ
มำตงั้ บ้ำนในพืน้ ทใี่ หม่ จึงน�ำชื่อหมู่บ้ำนเดิมมำใช้เหมือนกับ กะเหรีย่ ง ข่ำสอูดท�ำไร่ฝ้ำย มีพวกจีนไหหล�ำขึน้ ไปรับปีหนึง่ ก็
หม่บู ำ้ นอนื่ ๆ หลำยแหง่ มำกๆ” (น. ๗๐)
ควำมเปลีย่ นแปลงทขี่ �ำขื่นทีส่ ุดอยู่ทีช่ ื่อ “บ้ำนทุ่งนำ” “ในล�ำแม่น�ำ้ แควใหญ่ มีเมืองศรีสวัสดิ์เป็นเมืองใหญ่
เพรำะหมู่บ้ำนนีไ้ ม่มีกำรทำ� นำอกี ต่อไป เนื่องจำกพืน้ ทใี่ หม่ มีละว้ำ กะเหรี่ยง และมีข่ำสอูดอีกพวกหนึ่ง พูดภำษำหนึ่ง
เป็นที่ดนิ ลกู รังลำดเอยี งบรเิ วณเชงิ เขำ ต่ำงหำก ประพฤติตัวเหมือนกะเหรี่ยงแต่ไม่โพกผ้ำ” (น. ๗๙ -
๘๐)
ควำมเปลย่ี นแปลงอกี อยำ่ งหน่งึ คอื วถิ ชี วี ติ ของคนท่ถี กู
กลุ่มคนรอบข้ำงเรยี กว่ำ “อดู ” “[ม]ี ละว้ำขำ่ สอูดเมืองศรสี วัสด์ิประมำณ ๑๒๐๐ คน”
(น. ๘๐)
ทำงกำรไดจ้ ดั ใหก้ ลมุ่ คนท่พี ดู ภำษำอ่ืนเขำ้ มำอยปู่ ะปน
ด้วย จำกหมู่บ้ำนทุ่งนำทีเ่ คยอยู่กันล�ำพังชำวอูด กลำยเป็น “ทีท่ ่ำบ้ำนอืน่ และเมืองศรีสวัสดิแ์ ละหัวเมืองมอญ ๗
หมู่บ้ำนท่ีชำวอูดเป็นคนส่วนน้อย มีไม่ถึง ๑๐ ครัวเรือน ชำว เมือง มีพวกมอญ ละว้ำ ข่ำสอูดตัดฝำงบรรทุกแพล่องลงมำ
อดู ต้องยอมรับสถำนะทำงสังคมทดี่ ้อยกว่ำเมือ่ ครั้งเคยเป็น ขำยเมืองกำญจนบุรีบ้ำง ล่องลงไปขำยถึงเมืองรำชบุรีบ้ำง”
เจำ้ ของหมบู่ ำ้ นมำกอ่ น (น. ๘๒)
เมือ่ พิจำรณำชื่อเรียกและพิกัดทำงภูมิศำสตร์แล้ว
สนั นิษฐำนไดว้ ำ่ น่ำจะหมำยถงึ กลุม่ ชน “อูด”
นอกจำกนีจ้ ะเห็นได้ว่ำในเอกสำรข้ำงต้นจ�ำแนกคน
กลมุ่ นอ้ี อกตำ่ งหำกจำกกลมุ่ อ่นื โดยใสค่ ำ� วำ่ “ขำ่ ” ไวข้ ำ้ งหนำ้
ชือ่ ซึง่ ค�ำว่ำ “ข่ำ” เป็นค�ำทีก่ ลุ่มคนผู้พูดภำษำไทย-ลำวมักใช้
เรียกกลุ่มชำติพันธ์ุย่อยทใี่ ช้ภำษำมอญ-เขมรมำแต่ไหนแต่ไร
68 วฒั นธ รม