Page 115 - วารสารวัฒนธรรม ฉบับอาเซียน

ฉบับพิเศษ ประชาคมอาเซี ยน 113
ซึ่งมีขั้นตอนสำ�คัญคือ ให้ครูผู้กระทำ �พิธี นำ�หัวโขนมาครอบ
ที่ศีรษะของศิ ลปิน
หัวโขนสำ�คัญที่สุด คือหัวซึ่งเป็นตัวแทน “พระภรต
ฤษี” ที่ชาวฮินดู เชื่อว่าเป็นผู้จดบันทึกท่ารำ� ๑๐๘ ท่าของ
พระศิวะมหาเทพ หรือที่เรียกว่า “ศิ วนาฏราช” จนกลายมาเป็น
แม่แบบท่ ารำ�ในวิชานาฏยศาสตร์ของอินเดี ย ซึ่งการไหว้ครู
ด้วยการสวมหั วพระภรตฤษี ก็คือการแสดงสำ�นึกในบุญคุณ
ที่ท่านทำ�ให้ศิ ลปินมี “แม่แบบ” เป็นวิชาชีพทำ�กิน
ราชสำ�นั กกั มพู ชาซึ่งเจริญรุ่ งเรืองมากในระยะ
๘๐๐ - ๑,๑๐๐ ปี ก่อน รับอิทธิ พลวิชานาฏยศาสตร์จาก
อินเดียมาประยุกต์เป็นแบบของตน แล้วเลื่อนไหลถ่ายเทมา
สู่ราชสำ�นักกรุงศรีอยุธยา ที่เข้ มแข็งมากในระยะ ๕๐๐ ปีก่อน
แล้ วชาวสยามก็พัฒนาท่ารำ �ไปตามแบบที่ ตนว่าสวยงาม
ก่อนจะถ่ ายเทกลับไปกัมพู ชาในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้ น
ด้วยการที่ครูนาฏศิลป์จากสยาม อาทิ หม่อมเจ้าหญิงฉวีวาด
ปราโมช เดิ นทางไปถ่ ายทอดวิชานาฏศิ ลป์ ให้ศิ ลปิ นใน
ราชสำ�นักกัมพูชา
คณะนาฏศิลป์แห่งมหาวิทยาลัยพระตะบอง กัมพูชา ร่ ายระบำ�
อำ�นวยพร ในงานเลี้ ยงรับรอง ก่อนการประชุ มสัมมนาของ
สมาคมมิตรภาพไทย – กัมพูชา (ภาพ สายัณห์ ชื่นอุดมสวัสดิ์)
หน้าบั น “ศิวนาฏราช” ที่ปราสาทพนมรุ้ ง ต้นกำ�เนิ ดวิชานาฏย
ศาสตร์ของอิ นเดีย ที่แพร่มาถึงอาเซียน (ภาพ ธีรภาพ โลหิตกุล)