Page 44 - นิตยสารวัฒนธรรม ปีที่ ๕๒ ฉบับที่ ๑ มกราคม-มีนาคม ๒๕๕๖

๔๒
ธันธนันท
กีฬา-ละเลนไทย
ËÁÒ¡à¡çº
¡ÒÃÅÐàÅ‹ ¹ä·ÂäÁ‹μ¡ÂØ ¤
"ตะลึงตึงตัง ขางลางหา ขางบนสิบ" เสียงรองแบบนี้
ยังจํากันไดไหม เสียงรองที่ทําใหเกิดความครึกครื้น และตอง
มาลุนกันวาจะตองถู กเขกเขากี่ทีกันนะ นึ กออกแลว ก็เพลงที่
ร องตอนเลนหมากเก็บกันไง เป นการละเลนที่ใหทั้ งความสนุก
เพลิดเพลินและยังฝกพัฒนาการไดหลายอยาง เชน การพัฒนา
กลามเนื้ อมือ และฝกการใชสายตา หมากเก็บเปนการละเลน
ที่ คงอยูคูสังคมไทยจากอดีตถึงปจจุบั น แถมยังติ ดท็อป ๑๐
กิจกรรมกีฬาในวัยเด็กอีกดวย ซึ่งเปนการละเลนประเภทไมมี
บทรองประกอบ ไม เหมือนกับมอญซอนผาและรีรี ขาวสาร
ทางกรมสงเสริ มวัฒนธรรมไดบันทึกไว วา การเลนหมากเก็บ
น าจะเกิ ดขึ้นในสมัยกรุงศรีอยุ ธยา และมีการเล นกั นอยาง
แพรหลายในสมั ยรัตนโกสินทรตอนต น หมากเก็บไมไดเปน
เพียงการละเลนพื้นบ านของไทยเทานั้ น แต ยังแพรหลายอยูใน
หลายประเทศ เชน ญี่ปุ น เขาเรียก หมากเก็บวา “โอะเทะดามะ”
ซึ่งรับการละเลนนี้มาจากประเทศจีนในสมั ยนาระ แสดงวา
จีนก็มี หมากเก็บและเริ่มเลนมากอนญี่ปุ นเสียอีก แรกเริ่มใช
ก อนหิ นเล นเหมื อนหมากเก็ บบานเรา ต อมาพั ฒนา
เปลี่ยนแปลงไปเป นการใชผาเย็บเป นรูปทรงกลม เพราะ
ผูใหญตองการฝกทักษะการเย็บผาใหเด็กผู หญิง ในเกาหลี
ก็มีการเลนหมากเก็ บตั้งแตสมัยพระเจาฮอนจงแหงราชวงศ
โซซอน และเรียกหมากเก็บว า “คงกีโนรี” หรือแมแตอเมริกา
ซึ่งเรี ยกหมากเก็บวา “Jack Stone” และยั งมี การเลน
หมากเก็บนี ้ ใน ออสเตรเลีย พมา มาเลเซีย ฝรั่งเศส และอังกฤษ
ลักษณะการเลนเปนการโยนรับเหมือนของไทย แต อาจแตกตาง
กันที่วั สดุและกติกา โดยเฉพาะเมื่อมี การเผยแพรการเลน
หมากเก็บกันใน youtube ยิ่ งเปนการกระตุ นในกลุมเด็กวัยรุน
ใหมีการกล าวถึงหมากเก็บกันอยางต อเนื่อง