Page 18 - Culture1-2018
P. 18
การร�าโนราแต่ละตัวต้องร�าอวดความสามารถและความช�านาญ
เฉพาะตน โดยการร�าในท่าร�าต่างๆ ให้ถูกต้องแข็งแรงสวยงาม
เหลี่ยมมุมโดยเฉพาะการตั้งวงโนราต้องคมชัด การเชื่อมต่อท่าร�า
ต่างๆ ต้องแคล่วคล่องสวยงาม ถูกต้องตามจังหวะดนตรี และ
ต้องร�าให้สวยงามอ่อนช้อยกระฉับกระเฉง บางคนอาจอวด
ความสามารถในเชิงร�าเฉพาะด้าน เช่น การเล่นแขน การท�า
ตัวอ่อน การเล่นกับเครื่องแต่งตัวบางชิ้น เช่น การเล่นเสียง
ก�าไลมือ เป็นต้น และโดยเฉพาะการร�ารวมหมู่ท�าท่าพลิกแพลง
ต่างๆ เช่น ท่าพระจันทร์ทรงกลด เป็นต้น
การร้องโนรา เป็นอีกขั้นตอนหนึ่งของการจัดแสดงโนรา
ไม่ใช่ว่า นักแสดงโนราทุกตัวจะร้องโนราได้ดี การร้องโนรา
ผู้ร้องจะต้องอวดลีลาการร้อง ขับบทกลอนในลักษณะต่างๆ เช่น
เสียงไพเราะดังชัดเจน จังหวะการร้องขับถูกต้องเร้าใจ มีปฏิภาณ
ในการคิดกลอน รวดเร็ว ได้เนื้อหาดี สัมผัสดี มีความสามารถ
ในการร้อง โต้ตอบ แก้ค�าอย่างฉับพลันและคมคาย เป็นต้น
การท�าบท เป็นการร้องและร�าโนราเป็นเรื่องราว ที่มีความ
น่าสนใจตรงที่ผู้ร้องมีปฏิภาณไหวพริบมีความสามารถ
ในการตีความหมายของบทร้องเป็นท่าร�า ให้ค�าร้องและท่าร�า ๒
สัมพันธ์กัน มีการตีท่าร�าให้พิสดารหลากหลายและครบถ้วน
ตามค�าร้องทุกถ้อยค�า ต้องขับบทร้องและตีท่าร�าให้ประสม
กลมกลืนกับจังหวะและลีลาของดนตรีอย่างเหมาะเหม็ง การท�า
บทจึงเป็นศิลปะสุดยอดของโนรา
การร�าเฉพาะอย่าง นอกจากโนราแต่ละคน จะต้องมี
ความสามารถในการร�า การร้อง และการท�าบท ดังกล่าวแล้ว
ยังต้องฝึกการร�าเฉพาะอย่างให้เกิดความช�านาญเป็นพิเศษด้วย
ซึ่งการร�าเฉพาะอย่างนี้ อาจใช้แสดงเฉพาะโอกาส เช่น ร�าในพิธี
ไหว้ครู ในพิธีแต่งพอกผูกผ้าใหญ่ บางอย่างใช้ร�าเฉพาะเมื่อมีการ
ประชันโรง บางอย่างใช้ในโอกาสร�าลงครูหรือโรงครู หรือในการ
ร�าแก้บน เป็นต้น ตัวอย่างการร�าเฉพาะอย่าง เช่น ร�าบท
ครูสอน ร�าเพลงทับ เพลงโทน ร�าเพลงปี่ ร�าขอเทริด ร�าคล้องหงส์
เป็นต้น
การเล่นเป็นเรื่อง โดยปกติโนราไม่เน้นการเล่นเป็นเรื่อง
แต่ถ้ามีเวลาแสดงมากพอ อาจมีการเล่นเป็นเรื่อง ให้ดูเพื่อความ
สนุกสนาน โดยเลือกเรื่องที่รู้ดีกันแล้วบางตอนมาแสดง ไม่เน้น
การแต่งตัวตามเรื่องแต่จะเน้นความตลก และการขับบทกลอน
๑ แบบโนราให้ได้เนื้อหาตามท้องเรื่อง
16
