Page 16 - Culture1-2018
P. 16
๒
การตั้งวงโนรา ไม่ใช่วงนั้น วงนี้ หรือกลุ่มนั้น กลุ่มนี้ แต่
การตั้งวงโนรา คือการตั้งท่า หรือตั้งท่าทาง การวางอวัยวะต่างๆ
ของร่างกายในลักษณะเฉพาะตัวที่แตกต่างจากศิลปะการแสดง
๑ ของไทยประเภทอื่นๆ โนราตั้งวงเป็นท่าตั้งเหลี่ยม ล�าตัวตั้งตรง
ย่อเข่า ไหล่ แขน ข้อมือ มีกระบวนการใช้มือ เท้า เอว ไหล่ คอ
เพลงโนรา เป็นเพลงร้อง มีบทพูดแทรก เหมือนการอ่าน ใบหน้า กระทั่งการกรีดนิ้ว และการใช้ปลายเท้า มีลักษณะการ
ท�านองเสนาะของบทกวี กลอนที่ใช้ในการร้องมี ๒ ลักษณะ คือ เคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงไปต่างๆ ตามลักษณะเฉพาะของโนรา
กลอนผูก ในบทกลอนผูกยังมีอีก ๒ อย่าง อย่างแรกเป็นบทร้อง เอง ท่าร�าที่เคลื่อนตัวเองด้วยปลายเท้านี้ ขุนอุปถัมภ์นรากร พุ่ม
ประจ�าที่ใช้สืบต่อกันมา เช่น บทกาศครู หรือ บทครูสอน อย่าง เทวา ครูโนราส�าคัญท�าได้งดงามมาก กล่าวกันว่า สวยงามดัง
ข้างต้น และอย่างที่สอง คือบทที่ผูก หรือแต่งขึ้นใหม่ตามท้องเรื่อง การลอยตัวลงมาของเทวดา...จนเป็นที่เลื่องลือ
ที่จะเล่น และบทร้องที่ส�าคัญที่สุด อีกอย่างหนึ่งคือ กลอนด้น และอีกอย่างหนึ่งซึ่งจะเป็นสากลอย่างยิ่งก็คือ ผู้ร�าโนรา
หรือ กลอนสด ซึ่งผู้ร้องจะต้องใช้ไหวพริบ หรือปฏิภาณของ ต้องมีความแข็งแรงมาก เพราะท่าร�าโนรามีจังหวะกระตุกเกร็ง
ตนเองร้องออกมาอย่างปัจจุบันทันด่วน ซึ่งความสามารถนี้จะ กล้ามเนื้ออยู่เสมอ หลายท่าร�าจะต้องยืนอยู่ด้วยเท้าข้างเดียวเป็น
ได้รับความนิยมจากผู้ชมและสร้างความแตกต่างระหว่างคณะ เวลานาน หลายท่าร�าเป็นการร�าร่วมกัน มีการต่อตัว เหยียบบ่า
โนราต่างๆ มากเป็นพิเศษ เหยียบเข่า ต้องรับน�้าหนักมาก อีกทั้งในโนราหลายกระบวนร�า
กระบวนร�าโนรา กระบวนท่าร�าโนรามีความสวยงามเป็น ยังมี โนราตัวอ่อน มีกระบวนร�า แขกเต้าเข้ารัง และพระจันทร์
เอกลักษณ์เฉพาะตัวที่โดดเด่นเป็นอย่างยิ่ง ที่ส�าคัญกระบวนท่า ทรงกลด ซึ่งเป็นการต่อตัวกันหลายๆ ชั้น เป็นต้น
ร�าโนรานี้ไม่หยุดนิ่ง ครูโนราแต่ละคน แต่ละสาย ต่างก็มีการ และกระบวนการประสานประสมรวมกันของ ดนตรี บทร้อง
ประดิษฐ์คิดค้นสร้างท่วงท่าลีลาการร�าที่เป็นกระบวนร�าสอดคล้อง และกระบวนร�าต่างๆ เหล่านี้เองที่ท�าให้โนรา มีความงดงาม
ต้องกัน สวยงามเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวในแต่ละสายครู หาก ลงตัวเป็นเอกลักษณ์เฉพาะ ท�าให้โนราเป็นที่นิยมอย่างกว้างขวาง
แต่กระบวนร�าต่างๆ นี้ก็แตกกิ่งก้านสาขาเป็นรากแขนงบนราก ในดินแดนภาคใต้ และเป็นที่รู้จัก เป็นสัญญลักษณ์ส�าคัญ
แก้วเดียวกัน คือ การตั้งวงโนรา อันเป็นรากฐานส�าคัญที่สุด อย่างยิ่งของภาคใต้ที่ใครๆ ต่างรู้จักชื่นชมกันในวันนี้
14
