Page 14 - Culture3-2017
P. 14
สลักลายถมด�าเด่น อวดลวดลายประกายเงินทอง
เครื่องถมไทยเป็นศิลปหัตถกรรมชั้นสูง นิยมท�าเป็น ลงบนเครื่องทองหรือทาน�้าทองลงไปทั้งชิ้นงานเรียกว่า “ถมทอง”
เครื่องราชูปโภคและเครื่องประกอบยศของขุนนางระดับสูง เช่น สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถทรงห่วงใยว่าวิชา
กระโถน คนโท กล่องยา แอบหมาก เชี่ยนหมาก คันฉ่อง ฯลฯ ช่างถมซึ่งเป็นศิลปหัตถกรรมของชาวนครศรีธรรมราชก�าลังจะ
เครื่องถมปรากฏหลักฐานครั้งแรกในกฎมณเฑียรบาล ในรัชกาล สูญหายไป จึงมีพระราชประสงค์ที่จะอนุรักษ์และสืบสานศิลปะ
สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถแห่งกรุงศรีอยุธยา และสืบต่อมา แขนงนี้ให้สืบทอดต่อไป โดยโปรดเกล้าฯ ให้ครูช่างถมจากจังหวัด
ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ นครศรีธรรมราชมาสอนวิชานี้ให้แก่นักเรียนศิลปาชีพ และใน
งานเครื่องถม คือ การท�าลวดลายที่ขูดลงบนผิวภาชนะ ส่วนพระองค์ก็โปรดที่จะพระราชทานเครื่องถมแก่พระราชอาคันตุกะ
ที่เป็นเงินหรือทองให้เด่นชัดขึ้นด้วยการถมน�้ายาด�าลงไปในร่องที่ขูด จากต่างประเทศอยู่เนือง ๆ อีกทั้งทรงมีพระราชประสงค์ให้ช่างฝีมือ
หรือสลักเป็นลายให้เต็ม โดยมากนิยมท�าบนเครื่องเงินแล้วถมด�าลง ช่วยกันอนุรักษ์กรรมวิธีการท�าเครื่องถมแบบโบราณไว้อย่างครบถ้วน
ไปเรียกว่า “ถมเงิน” หรือแต้มน�้าปรอทมีทองค�าบริสุทธิ์ละลายอยู่ โดยเน้นลวดลายไทยให้อ่อนช้อยงดงาม คงคุณค่างานประณีตศิลป์
ลงไปเฉพาะพื้นที่ที่ต้องการให้มีสีทองเรียกว่า “ถมตะทอง” หากท�า แบบโบราณของไทย
12
