Page 18 - Culture3-2017
P. 18
เครื่องเคลือบดินเผา จากดินสู่งานศิลปะ
ด้วยความสนพระทัยในศิลปะการประดิษฐ์เครื่องเคลือบดินเผา
แบบโบราณ และทรงเล็งเห็นถึงความส�าคัญในการอนุรักษ์สมบัติศิลป์
แขนงนี้ อีกทั้งเป็นการสร้างอาชีพเสริมให้ชาวบ้านในท้องถิ่นที่ต้อง
เผชิญกับปัญหาน�้าท่วมฝนแล้ง ชาวบ้านมีความถนัดและคุ้นเคย
กับการประดิษฐ์เครื่องปั้นดินเผาเป็นภาชนะใช้สอยในชีวิตประจ�าวัน
อยู่แล้ว สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถทรงมีพระราชด�าริให้
สร้างศูนย์ศิลปาชีพเครื่องเคลือบดินเผาแห่งแรกขึ้นที่บ้านกุดนาขาม
จังหวัดสกลนคร เมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๖
ต่อมาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งแผนกเครื่องเคลือบดินเผาที่ศูนย์
ศิลปาชีพอีกหลายแห่ง ทรงมีพระราชด�าริให้พัฒนางานเครื่องเคลือบ
ดินเผาตั้งแต่การปั้น การเผา การเขียนสี และการเคลือบน�้ายา เพื่อ
สร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ให้มีความสวยงามและคุณภาพดี อีกทั้งทรง
ส่งเสริมให้ศึกษาศิลปะเครื่องปั้นดินเผาแบบโบราณจากแหล่งต่าง ๆ
ของประเทศ เช่น เครื่องปั้นดินเผาของบ้านเชียง เครื่องถ้วยสังคโลก
ของสุโขทัย เครื่องปั้นดินเผาที่เตาเวียงกาหลง อ�าเภอเวียงป่าเป้า
จังหวัดเชียงราย และเครื่องถ้วยเบญจรงค์ เพื่อสืบสานเอกลักษณ์
ของเครื่องปั้นดินเผาไทยให้เป็นมรดกของชาติต่อไป
นาฏยลีลาชั้นสูงสู่โขนพระราชทาน
สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถทรงมีพระราชด�าริ
ให้ฟื้นฟูศิลปะการแสดงโขน ด้วยทรงตระหนักว่าโขนซึ่งเป็นศิลปะ
การแสดงชั้นสูงของไทยก�าลังจะเลือนหายไปจากสังคมปัจจุบัน
เนื่องจากการจัดแสดงโขนนั้นเป็นเรื่องยาก เพราะใช้ผู้แสดงเป็น
จ�านวนมาก อีกทั้งเครื่องแต่งกาย เวที ฉาก และอุปกรณ์ที่ประกอบ
การแสดงล้วนต้องจัดสร้างขึ้นมาอย่างวิจิตรงดงามซึ่งต้องใช้ฝีมือ
เวลา และงบประมาณสูง จึงมีพระราชปรารภที่จะฟื้นฟูและท�านุบ�ารุง
การแสดงโขนให้กลับคืนสู่ความนิยมอีกครั้ง รวมทั้งมีพระราชด�าริว่า
เครื่องแต่งกายโขน และการแต่งหน้าไม่งดงามเหมือนเดิมที่เคยทอด
พระเนตรมา จึงทรงมอบให้คณะกรรมการอ�านวยการจัดงานสร้าง
เครื่องแต่งกายโขนละครด�าเนินการตามแนวพระราชด�าริ ถือเป็น
จุดเริ่มต้นการแสดงโขนของมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ ในสมเด็จ-
พระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ โดยจัดการแสดงครั้งแรกเพื่อ
เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
บรมนาถบพิตร เนื่องในมหามงคลสมัยที่ทรงเจริญพระชนมพรรษา
16
