Page 11 - Culture3-2017
P. 11
กุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เมื่อครั้งตามเสด็จพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
จึงโปรดเกล้าฯ ให้มาเป็นครูถ่ายทอดวิชาแก่นักเรียนศิลปาชีพ บรมนาถบพิตร ไปทรงเยี่ยมราษฎรในภาคอีสาน
โรงฝึกศิลปาชีพ สวนจิตรลดา เพื่ออนุรักษ์วิชาจักสานไม้ไผ่ลายขิด พระองค์ทรงเล็งเห็นความงามของปีกแมลงทับที่สะท้อนแสง
ให้ยั่งยืนสืบไป สีเขียว ส้ม น�้าเงิน หรือม่วงแปรเปลี่ยนไปตามมุมมอง อีกทั้งคุณสมบัติ
นอกจากนี้พระองค์ยังทรงส่งเสริมงานจักสานเสื่อกระจูด ของปีกแมลงทับที่มีความเหนียวสามารถตัดเป็นเส้นใหญ่เล็กได้ตาม
ในภาคใต้ งานจักสานประเภทหวายในภาคต่าง ๆ และผักตบชวา ต้องการ จึงโปรดเกล้าฯ ให้น�าปีกแมลงทับมาประดิษฐ์เป็นเข็มกลัด
ซึ่งเป็นวัชพืชน�้าที่สร้างปัญหา ทรงมีพระราชด�าริให้น�ามาจักสาน ปีกแมลงทับ แล้วทรงประดับบนฉลองพระองค์และผ้าทรงสะพัก
เป็นเครื่องใช้และเครื่องเรือนที่งดงามแปลกตา ในโอกาสส�าคัญ เกิดเป็นงานหัตถศิลป์
อันงดงามน่าอัศจรรย์ขึ้นเป็นครั้งแรก
ปีกแมลงทับวาววับสลับสี ในประเทศไทย ต่อมาได้พัฒนาด้วย
การน�ามาตกแต่งเครื่องประดับและ
ปีกแมลงทับที่ปักบนผ้าทรงสะพักหรือผ้าสไบของสมเด็จ- งานหัตถกรรมอื่น ๆ เช่น รูปสัตว์ต่าง ๆ
พระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ยังคงส่ง และสอดสลับลายกับย่านลิเภาประดับ
ประกายสีเขียวแวววาวแม้ว่าจะมีอายุเก่าแก่กว่า ๑๐๐ ปีแล้ว แม้ว่า ตกแต่งกระเป๋าสตรี กล่องเงิน
เนื้อผ้าเปื่อยไปตามกาลเวลา ยังความอัศจรรย์ในพระราชหฤทัย กรอบรูป ไปจนถึงงานชิ้นใหญ่
ของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ท�าให้ทรงระลึกถึง เช่น ฉากปีกแมลงทับ ไปจนถึง
ปีกแมลงทับจ�านวนมากที่ชาวบ้านน�ามาร้อยเป็นพวงทูลเกล้าฯ ถวาย “ห้องปีกแมลงทับ”
กรกฎาคม-กันยายน ๒๕๖๐ 9
