Page 25 - วารสารวัฒนธรรม ปีที่ ๕๖ ฉบับที่ ๒ เมษายน - มิถุนายน ๒๕๖๐
P. 25
๑ เจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานในวงประโคมของกรมศิลปากร เรียกว่า “นักดนตรี” และมีชื่อเรียกตามต?าแหน่งว่า “ดุริยางคศิลปิน”
๒ เจ้าพนักงานในวงประโคม (ภาพจากหนังสือจดหมายเหตุงานพระราชพิธีพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี)
และวงปี่พาทย์นางหงส์ ของกลุ่มดุริยางค์ไทย ส?านักการสังคีต เจ้าพนักงานมโหระทึก จ่าปีและจ่ากลอง สวมหมวกทรง
กรมศิลปากร ใช้วงปี่พาทย์นางหงส์เครื่องใหญ่ ประกอบด้วย ประพาสโหมดเทศยอดบัวตูม เสื้อเข้มขาบไหม กางเกงมัสหรู่ไหม
ปี่ชวา ระนาดเอก ระนาดเอกเหล็ก ระนาดทุ้ม ระนาดทุ้มเหล็ก เข็มขัดแถบทองหัวครุฑ รองเท้าด?า
ฆ้องวงใหญ่ ฆ้องวงเล็ก กลองทัด และฉิ่ง เจ้าพนักงานจ่ากลองชนะ สวมหมวกกลีบล?าดวนปัสตูแดง
เจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานในวงประโคมของส?านักพระราชวัง ขลิบเหลือง เสื้อปัสตูแดง กางเกงปัสตูแดงขลิบเหลือง รองเท้าด?า
เรียกว่า “เจ้าพนักงาน” เช่น เจ้าพนักงานประโคมมโหระทึก ส่วนดุริยางคศิลปิน ของกรมศิลปากร มีทั้งการแต่งกาย
เจ้าพนักงานจ่าปี่ เจ้าพนักงานจ่าเปิง ส่วนเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงาน เครื่องแบบเต็มยศ ไว้ทุกข์ เครื่องแบบครึ่งยศ ไว้ทุกข์ หรือเครื่องแบบ
ในวงประโคมของกรมศิลปากร เรียกว่า “นักดนตรี” มีชื่อเรียก ปกติขาว ไว้ทุกข์ ขึ้นอยู่กับหมายก?าหนดการในแต่ละวัน
ตามต?าแหน่งว่า “ดุริยางคศิลปิน” ซึ่งเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานทั้ง
๒ ส่วนมีเครื่องแต่งกายแตกต่างกัน รูปแบบการประโคมย?่ายาม
หากเป็นเจ้าพนักงานจะแต่งกายด้วยชุดสีแดงตามโบราณ
ราชประเพณี ลักษณะเหมือนกันทั้งในงานพระราชพิธีมงคลหรือ บุญตา เขียนทองกุล นักวิชาการละครและดนตรีช?านาญการ
พระราชพิธีอวมงคล โดยมีรายละเอียดปลีกย่อยของชุดไปตาม พิเศษ กลุ่มวิจัยและพัฒนาการสังคีต ส?านักการสังคีต ผู้ศึกษาดนตรี
บทบาทหน้าที่ คือ วงสังข์แตร เจ้าพนักงานสวมหมวกปัสตูแดง ในพระราชพิธี กล่าวว่า แต่โบราณการบอกเวลาของการประโคม
รูปกรวยปลายพู่ขาว เสื้อปัสตูแดง แขนบานขลิบลูกไม้ใบข้าว กางเกง ย?่ายามใช้ค?าว่า
ปัสตูแดงขลิบเหลือง รองเท้าด?า “... ให้ประโคมกลางวัน ๓ เวลา กลางคืน ๓ เวลา” นั่นคือ
เมษายน-มิถุนายน ๒๕๖๐ 23
