Page 67 - วารสารวัฒนธรรม เมษายน - มิถุนายน ๒๕๕๖

ว่ ากันว่ า “ภาษา” คื อสิ่งบ่ งบอกรากเหง้ า
ถิ่นกำ�เนิด รวมถึงชี้ชัดในเอกลักษณ์ และวัฒนธรรมของ
ผู้คนที่แตกต่าง เช่นในบ้านเรา ถึงแม้จะใช้ภาษาไทยเป็น
ภาษากลางในการติดต่อสื่อสารอยู่ แล้ว แต่ก็ยั งมีภาษา
ประจำ�ท้องถิ่นอีกเป็นจำ�นวนมากซึ่งใช้ กันอยู่ ในปัจจุบัน
เช่น ภาคเหนือ ก็อู้คำ�เมือง, อีสาน ก็ เว้าอีสาน ส่วนภาคใต้
ก็แหลงใต้ สิ่งเหล่ านี้ ทำ�ให้เราทราบถึงชาติ พั นธุ์ดั้งเดิ ม
ของผู้ คน และบ่ งบอกวิถี ชี วิ ตความเป็นอยู่ รวมถึ ง
วั ฒนธรรมที่ถ่ายทอดองค์ความรู้อยู่ในนั้ น เช่นเดียวกั บ
ภาษาของคนชอง
“ชอง” แปลว่า “คน” ปัจจุบันคำ�ๆ นี้ใช้เป็ น
ทั้งชื่อเรี ยกกลุ่มชนดั้งเดิม และเป็นชื่อของภาษา แต่ในหมู่
คนชองเองนั้น ในเวลาที่ ต้องการเน้ นความเป็นคนชอง
ของตนกับคนอื่ น ก็จะเรียกตั วเองว่า "ชึ่มช์อง" ซึ่งแปลว่า
“คนชอง” ฟังดูอาจจะไม่คุ้นหูเท่าไหร่นัก เนื่องจากชาวชอง
เป็นชนเผ่าดั้งเดิมแถบภาคตะวันออก ถือเป็นกลุ่มชาติพันธุ์
ออสโตร-เอเชียติก ตระกูลมอญ-เขมร และอาศัยอยู่มาก
แถบเชิงเขาบริเวณรอยต่อกับกัมพูชา โดยมากภาษาชอง
จะได้ยินกันในจังหวัดระยอง จั นทบุรี ตราด และฉะเชิงเทรา
ส่วนปัจจุบันนั้นจะพบคนพูดภาษาชองกันมากที่กิ่งอำ �เภอ
เขาคิชฌกูฏ จังหวัดจันทบุ รี
ชาวชองในอดีตอาศัยอยู่ตามป่ าเขา และพื้นราบ
ที่เป็นป่าบริเวณน้ำ �ท่วมไม่ถึง ระหว่างหุบเขาในภาคตะวันออก
ของประเทศ และต่อเนื่องเข้าไปในประเทศกัมพูชาเขตติดต่อ
กับประเทศไทย ชาวชองชอบดำ �รงชี วิ ตแบบเรียบง่าย
สันโดษ กลมกลืนกับธรรมชาติ โดยมากจะประกอบอาชีพ
เกษตรกรรม และมีความศรัทธาในวัฒนธรรมและความเชื่อ
ที่สืบทอดกันมาอย่ างยาวนาน
ภาษาที่กำ�ลังเลือนหาย ก็คงไม่ ต่างอะไร
นักกับลมหายใจที่แผ่วอ่อนของ “คนชอง” ชนกลุ่มน้อย
เผ่าหนึ่งในตระกูลมอญ - เขมร ซึ่งบางแห่งเรียกว่า
“ชึ่มช์ อง” (อ่านว่ า ชึ่ม-ชอง) ในขณะที่พวกเขาเรียก
ตัวเองว่า “สําเร” หรือ “ตํ าเหรด” โดยชาวชองนั้น
พบมากทางตอนเหนือของจังหวั ดจันทบุรี ในอดีตนั้น
พวกเขามีชื่อเสียงในการทำ�กระวาน และเครื่องเทศ
ต่างๆ ที่หาตัวจับยาก
เฉิ น ผันผาย ชาวชองผู้ที่รณรงค์ให้เยาวชนรู้จักการอ่าน
และเขี ยนภาษาชอง