Page 56 - นิตยสารวัฒนธรรม ปีที่ ๕๒ ฉบับที่ ๑ มกราคม-มีนาคม ๒๕๕๖

๕๔
เรียกพิธีทําบุญตออายุวา พิธีสืบชาตา หรือสืบชะตา
มี ๓ รูปแบบ คือ
๑. สืบชาตาคน
เปนพิธีกรรมสําหรั บแต ละบุคคล เช น หากผูใด
ประสบชะตาชีวิตที่ไมดี สรางความทุกขกาย ทุกขใจ อยูจนไม
สามารถขจัดปดเป าไปได พิธีสืบชาตาก็มักจะถูกเลื อกใหเปน
ทางออกเสมอ มีการเตรียมเครื่องสืบชาตา เรียกวา ขั นตั้ง เพื่อ
บูชาครูผูประกอบพิธี โดยใหผูที่ จะสืบชาตาเขานั่ งในบริเวณที่
ตกแตงดวยเครื่องสืบชาตาที่เรียกวา โขงชาตา ผู สืบชาตา
ประเคนเครื่องขันตั้ง และขันน้ํามนตใหกับครู ซึ่งจะนํากลาวคํา
สืบชะตา ทองมนตคาถา ประพรมน้ํามนตใหแกผูสืบชาตาตาม
พิธีกรรมที่สืบทอดกันมาจากรุนปูรุนทวด
๒. สืบชาตาบาน หรือ การทําพิธีตออายุหมูบาน
เปนพิ ธีกรรมสําหรั บคนในหมูบานที่ประสบความ
เดือดรอน เจ็บไขไดปวย หรือเปนการจัดพิ ธีสืบชาตาแกหมูบาน
หลังจากวันเถลิงศกเพื่อความเปนสิริมงคลแกหมูบาน โดยจะมี
การโยงสายสิญจนจากที่ประกอบพิธีไปยังบานทุ กหลังคาเรือน
หรือไปยังสี่ มุมเมืองของหมู บาน พิ ธีเริ่มจากครูผูประกอบพิธี
นําไหวรับศีล อาราธนาพระปริ ตร พระสงฆเจริญพระพุทธมนต
ตามดวยเทศนหนึ่งกั ณฑ และการผูกขอมือแกผูเข ารวมพิธี
เพื่อความเปนสิริมงคล
๓. สื บชาตาเมือง
เปนพิธีกรรมที่ จัดทําขึ้นในยามที่บานเมืองปนปวน
วุนวาย เพื่อขจัดป ดเปาเภทภัยที่มากล้ํ ากราย สรางความสุข
แกประเทศชาติโดยรวม มีการจัดเปนประจําทุกปเพื่อความเปน
สิริ มงคลแกบ านเมือง การทํ าพิ ธี เริ่ มดวยการจั ดเตรียม
เครื่องบูชาต างๆ ตามความเชื่อในแตละป และมีการนํ าเชือก
ตาเขียว (ทําจากหญาคาสด) วางบนใบเสมา แลวโยงสายสิญจน
ไปรอบกําแพงเมื อง นําปลายสายสิ ญจนสอดใส ไวใตอาสนะ
ของพระพุทธรูปและพระสงฆ ในพิธี แล วโยงสายสิญจนไป
ยังบ านใกลเคียงทุ กหลั ง มี การจัดทําเครื่องบูชาเทพารั กษ
ผูรักษาประตูเมือง บรรพอาจารย เหลาปวงเทพเทวา รวมทั้ง
สิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลาย
ภาคเหนือของไทย