Page 14 - Culture4-2017 วารสารวัฒนธรรม ปีที่ ๕๖ ฉบับที่ ๔ ตุลาคม - ธันวาคม ๒๕๖๐

เยือนวิถีคนไต

ชาวไทใหญแหงแมฮองสอน

ดินแดนที่ราบในหุบเขา ปกคลุมด้วยสายหมอกชั่วนาตาปี
แม่ฮ่องสอนได้ชื่อว่าเป็น “เมืองสามหมอก” มีชื่อเสียงในเรื่องสถานที่
ท่องเที่ยวทางธรรมชาติ ท�าให้ผู้คนอาจลืมไปว่าเมืองนี้มีวิถีวัฒนธรรม
ของคนกลุ่มชาติพันธุ์ที่โดดเด่นที่สุดแห่งหนึ่งในดินแดนภาคเหนือ
แม่ฮ่องสอนเป็นถิ่นฐานของ “คนไต” หรือที่เราคุ้นเคยกันในชื่อ
“ไทใหญ่” คนไตเกือบทั้งหมดในประเทศไทยอาศัยอยู่ที่นี่ มีประเพณี
วิถีชีวิต และวัฒนธรรมโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ แหล่งที่ได้ชื่อว่ายังคง

รักษาวิถีชีวิตของชาวไทใหญ่ไว้ได้อย่างมั่นคงคือที่อ�าเภอขุนยวม
บ้านต่อแพ ต�าบลแม่เงา เป็นหมู่บ้านเล็ก ๆ ในอ�าเภอขุนยวม
แต่กลับยิ่งใหญ่ด้วยวิถีวัฒนธรรมของชาวไทใหญ่ที่เต็มไปด้วยสีสัน
งดงาม ที่นี่เป็นหนึ่งในสถานที่ซึ่งเราสามารถชื่นชมงานประเพณี
ปอยส่างลองหรืองานบวชลูกแก้ว (บรรพชาสามเณร) ที่เป็นธรรมชาติ
ที่สุด บ้านต่อแพจึงถูกเลือกให้เป็นชุมชนตัวอย่างของการท่องเที่ยว
โดยชุมชนในภาคเหนือ
จุดเด่นของชุมชนบ้านต่อแพคือการเดินเที่ยวในหมู่บ้าน
สัมผัสวัฒนธรรม ชมวิถีชีวิตของชาวไทใหญ่ บางบ้านมีอาชีพตีเหล็ก
โดยยังใช้วิธีการแบบดั้งเดิมตามภูมิปัญญาท้องถิ่น เพราะชาวไทใหญ่
ได้ชื่อว่ามีฝีมือด้านการตีเหล็กไม่แพ้ชนชาติใด หรือชมการสาน ๑
หมวกไต หรือ กุ๊บไต ซึ่งเป็นเครื่องใช้คู่วิถีชีวิตชาวไทใหญ่ เพราะเมื่อ
ลงจากเรือนไปไร่ไปนา ทุกคนต้องติดกุ๊บไตไว้ใส่กันแดดกันฝนเสมอ
ในบ้านต่อแพยังมีสถานที่ส�าคัญซึ่งพลาดไม่ได้ นั่นคือ วัด หน้าหนาวเป็นฤดูกาลที่เหมาะมากส�าหรับการไปนอน

ต่อแพ ซึ่งเป็นวัดประจ�าชุมชน และเป็นวัดเก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งของ โฮมสเตย์บน “เฮินไต” หรือเรือนไทใหญ่แบบโบราณท่ามกลาง
จังหวัดแม่ฮ่องสอน สร้างมานานกว่า ๑๕๐ ปี สิ่งก่อสร้างที่งดงาม ธรรมชาติในหมู่บ้านแห่งนี้ และเต็มอิ่มกับอาหารพื้นเมืองไทใหญ่อย่าง
ที่สุดคือ ศาลาการเปรียญที่สร้างขึ้นตามแบบสถาปัตยกรรมไทใหญ่ จะส่าน เมี่ยงเต้าเจี้ยว ข้าวกั้นจิ้น ข้าวเหลืองไก่อุ๊บ
เป็นไม้สักทั้งหลัง หลังคาซ้อนชั้นแบบสองคอสามชายสร้างลดหลั่น รวมทั้งขนมพื้นบ้านไทใหญ่ เช่น อาละหว่า
กันลงมาอย่างสวยงาม ใกล้ ๆ กันเป็นเจดีย์ศิลปะพม่าผสมกับไทใหญ่ ส่วยทะมิน เป็งม้ง
สวยงามโดดเด่น นอกจากนี้ยังมีผ้าพระบฏฝีมือช่างโบราณที่ประดับ
ด้วยทับทิมอย่างงดงาม เก็บรักษาไว้ให้ชมด้วย บานตอแพ ตั้งอยูใน
ส�าหรับผู้สนใจธรรมชาติสามารถให้ชาวบ้านน�าทางเดินป่า ต�าบลแมเงา อ�าเภอขุนยวม
ชมธรรมชาติบนเส้นทางประวัติศาสตร์สงครามโลกครั้งที่ ๒ จาก จังหวัดแมฮองสอน แยกออกจาก
วัดต่อแพไปยังค่ายห้วยปลามุง ระยะทางประมาณ ๖.๕ กิโลเมตร ทางหลวงหมายเลข ๑๐๙ บริเวณยานตัวเมืองขุนยวม
เพลิดเพลินกับเส้นทางผ่านทุ่งนา ข้ามล�าห้วย ขึ้นสู่สันเขา และที่ราบ ทางแยกอยูตรงขามวัดมวยตอไปอีกประมาณ ๗ กิโลเมตร
บนยอดดอย ไปจนถึงที่พักซึ่งเป็นที่ราบริมล�าน�้าห้วยปลามุง

12