Page 42 - CultureMag2015-1
P. 42
ส�าคัญของปัญญาสชาดกทไี่ ด้รับความนิยมตลอดมาแม้จน
ปัจจุบนั ถงึ แม้จะเปน็ ชาดกนอกพระไตรปฎิ กก็ตาม ภาพจิตรกรรมฝาผนัง
เรอื่ งสธุ นชาดก หรอื
ดงั นน้ั การท่ไี ดย้ กยอ่ งปญั ญาสชาดกใหเ้ ปน็ มรดกทาง “พระสุธน-มโนราห”์
วัฒนธรรมทีม่ ีคุณค่าของไทย เป็นสมบัติล�้าค่าของคนไทย จึง พระอโุ บสถ
เป็นเร่อื งสมควรอยา่ งยงิ่ วดั สทุ ัศนเทพวราราม
กรุงเทพฯ
ตัวอยา่ งของชาดกในปัญญาสชาดก
ผเู้ ขยี นขอยกเร่อื ง สมทุ ทโฆสชาดก ซ่งึ เปน็ ชาดกเร่อื ง ท�าร้าย สมุททโฆสให้การช่วยเหลือ วิทยาธรจึงตอบแทนด้วย
ต้นของปัญญาสชาดกทุกฉบับ เนื้อเรื่องในชาดกมีหลายตอน การใหพ้ ระขรรคว์ เิ ศษซ่งึ ท�าใหเ้ หาะได ้ สมทุ ทโฆสพานางเท่ยี ว
ไมต่ รงกบั วรรณคดีรอ้ ยกรองเร่ือง สมุทรโฆษค�าฉนั ท์ เพราะมี ชมป่าหิมพานต์และพระขรรค์ถูกขโมยไป พระองค์จึงพานาง
การดดั แปลงให้สนกุ สนานมากข้นึ บกุ ปา่ ดว้ ยความลา� บาก และขอโดยสารเรอื สา� เภา แตเ่ รอื แตก
ท้งั สองจงึ ตอ้ งพลดั พรากกนั ทา้ วสกั กะบงั คบั ใหน้ างเมขลามา
สมุททโฆสได้กิตติศัพท์ความงามของนางวินทุมด ี ชว่ ย ทง้ั สองจึงได้พบกัน
จงึ ตามนางไปยงั เมอื งของนางและแสดงศลิ ปะของการดดี พณิ
ใหพ้ ระบดิ าของนางฟงั จนเปน็ ท่ถี กู ใจ ยกนางใหเ้ ปน็ ชายาของ สมุททโฆสกลับชาติมาเป็นพระพุทธเจ้า และ
พระองค์ สมุททโฆสพานางไปแก้บน ได้พบวิทยาธรทีถ่ ูก นางวินทมุ ดีก็คอื พระนางพมิ พา
ปัญญาสชาดก
ชาดกในปัญญาสชาดกม ี ๖๑ เร่ือง ปัญญาสแปลว่า ๕๐ ดังน้นั จงึ เข้าใจว่ามชี าดกอีก ๑๑ เรอื่ ง
ที่ถูกแต่งเติมเขา้ ไปในสมยั หลัง แตไ่ ม่สามารถยืนยันไดว้ ่าเปน็ เรื่องใด
๑. สมุททโฆสชาดก ๒. สธุ นชาดก ๓. สุธนูชาดก ๔. รัตนปโชตชาดก
๕. สิริวิบุลกิตตชิ าดก ๖. วบิ ลุ ราชชาดก ๗. สริ จิ ฑุ ามณชิ าดก ๘. จนั ทราชชาดก
๙. สุภมิตตชาดก ๑๐. สิรธิ รชาดก ๑๑. ทุลกบณั ฑิตชาดก ๑๒. อาทิตชาดก
๑๓. ทกุ ัมมานิกชาดก ๑๔. มหาสรุ เสนชาดก ๑๕. สุวรรณกมุ ารชาดก ๑๖. กนกวรรณชาดก
๑๗. วิรยิ บณั ฑติ ชาดก ๑๘. ธรรมโสณฑกชาดก ๑๙. สทุ สั นชาดก ๒๐. วัฏฏงั คลุ รี าชชาดก
๒๑. โบราณกบลิ ราชชาดก ๒๒. ธรรมิกบัณฑติ ราชชาดก ๒๓. จาคทานชาดก ๒๔. ธรรมราชชาดก
๒๕. นรชีวชาดก ๒๖. สุรูปชาดก ๒๗. มหาปทุมชาดก ๒๘. ภณั ฑาคารชาดก
๒๙. พหลาคาวชี าดก ๓๐. เสตบัณฑิตชาดก ๓๑. บปุ ผชาดก ๓๒. พาราณสิราชชาดก
๓๓. พรหมโฆสราชชาดก ๓๔. เทวรกุ ขกมุ ารชาดก ๓๕. สลภชาดก ๓๖. สิทธสิ ารชาดก
๓๗. นรชวี กฐินชาดก ๓๘. อตเิ ทวราชชาดก ๓๙. ปาจิตตกุมารชาดก ๔๐. สรรพสทิ ธชิ าดก
๔๑. สงั ขปตั ตชาดก ๔๒. จันทเสนชาดก ๔๓. สวุ รรณกจั ฉปชาดก ๔๔. สโิ สรชาดก
๔๕. วรวงสชาดก ๔๖. อรนิ ทมชาดก ๔๗. รถเสนชาดก ๔๘. สวุ รรณสิรสาชาดก
๔๙. วนาวนชาดก ๕๐. พากุลชาดก ๕๑. โสนันทชาดก ๕๒. สีหนาทชาดก
๕๓. สุวรรณสงั ขชาดก ๕๔. สุรัพภชาดก ๕๕. สุวรรณกัจฉปชาดก ๕๖. เทวันธชาดก
๕๗. สุบินชาดก ๕๘. สวุ รรณวงศชาดก ๕๙. วรนุชชาดก ๖๐. สริ สาชาดก
๖๑. จนั ทคาธชาดก
40 วัฒนธ รม
