Page 41 - CultureMag2015-1
P. 41
ความนยิ มในปญั ญาสชาดก ปัญญาสชาดกมิได้เป็นทมี่ าของวรรณคดีไทยหลาย
เรอ่ื งดงั ท่ไี ดก้ ลา่ วแลว้ ขา้ งตน้ เทา่ น้นั หากยงั ไดเ้ ปน็ ตน้ แบบของ
ปญั ญาสชาดกมไิ ดม้ คี วามส�าคญั ตอ่ วรรณคดใี นฐานะ วรรณคดีไทยประเภททเี่ รียกกันว่า “เรื่องจักรๆ วงศ์ๆ” ที่
เปน็ ท่ีมาเทา่ น้นั หากยงั มอี ทิ ธิพลตอ่ จติ รกรรมฝาผนงั ของไทย กล่าวถึงตัวเอกเป็นท้าวพระยามหากษัตริย์ มีอาวุธวิเศษ มี
ภาพแกะสลกั ตามศาสนสถานอกี หลายแหง่ นอกจากน้ยี งั แพร่ ภรรยาหลายคน ทัง้ นีเ้ ป็นอิทธิพลทีไ่ ด้รับจากโครงเรื่องของ
ไปในดินแดนใกล้เคียงของไทยอีกหลายประเทศ เช่น พม่า ปัญญาสชาดกทีไ่ ด้รับการพัฒนาจากเดิม ทีเ่ น้นการบ�าเพ็ญ
ลาว เขมร และเชียงตุง แต่ละถิ่นต่างก็มีปัญญาสชาดกเป็น บารมีของพระโพธสิ ัตว์ ตามขนบทีไ่ ด้รับจากชาดกในพระ
ของตน คอื พมา่ ม ี ซมิ เมปญั ญาส (คา� วา่ “ซมิ เม” เปน็ คา� ท่ีพมา่ ไตรปิฎก ส่วนโครงเรือ่ งทผี่ ูกขึ้นใหม่มีการพัฒนาไปบ้าง คือ
ใชเ้ รยี กเชยี งใหม)่ เขมรมปี ญั ญาสชาดกสมราย ลาวมปี ญั ญาส- เปลี่ยนจากตัวเอกซึ่งคือพระโพธิสัตว์ทีท่ รงคุณธรรมมาเป็น
ชาดกท่ีเรยี กวา่ พระเจา้ หา้ สบิ ชาต ิ ฯลฯ มขี อ้ สงั เกตวา่ ปญั ญาส- พระโพธิสตั วท์ ่มี อี ทิ ธฤิ ทธ์ิ มอี าวธุ วเิ ศษ สามารถกา� จดั ศตั รไู ด้
ชาดกของแตล่ ะชาตมิ ีจ�านวนเท่ากนั ทัง้ สน้ิ คอื ๕๐ เรอื่ ง งา่ ยดาย และโครงเร่อื งกส็ ลบั ซบั ซอ้ นมากขน้ึ ท้ังนเ้ี ปน็ “เสนห่ ”์
มกราคม-มนี าคม ๒๕๕๘ 39
