Page 34 - CultureMag2015-1
P. 34
ผ้าลายจันทร์หอม
หนึง่ ในชื่อลายทตี่ ง้ั ขึน้ ใหม่
ในยคุ ฟน้ื ฟผู ้าทอเกาะยอ
ราชวัต ิ (บางครัง้ สะกด ราชวัตร หรือ ราชวัตถ์) ซึ่งเป็นลาย รัฐตรังกานู มาเลเซีย มาให้ดู ลักษณะเป็นผ้าเนือ้ นิม่ คล้าย
เกา่ แก ่ คณุ ตากรม้ิ เลา่ วา่ ชอ่ื น้ไี ดร้ บั พระราชทานจากพระบาท แพรจีน เมื่อคุณตากริ้มเห็นก็จ�าได้ทันทีว่าเคยทอผ้าลักษณะ
สมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที ่ ๗ เมือ่ ครัง้ มีผู้น�าผ้า ทา� นองน้มี ากอ่ น คอื เปน็ ผา้ ทอเนอ้ื บางนมุ่ ถงึ ขนาดพบั ใสฝ่ า่ มอื
จากเกาะยอไปทลู เกลา้ ฯ ถวาย ได ้ จงึ ยงั เปน็ ประเดน็ นา่ สงสยั วา่ ท่ีมาของลวดลายผา้ เกาะยอ
ได้รับอิทธิพลมาจากทีใ่ ด หรือการสร้างลวดลายยกดอกด้วย
เรื่องชื่อลายของผ้าทอเกาะยอนีป้ ัจจุบันนิยมตั้งขึน้ วิธกี ารผูกตะกอของชาวเกาะยอนัน้ ถูกคิดค้นขึ้นมาโดยได้รับ
ตามความคลา้ ยคลงึ กบั ลกั ษณะดอกไม ้ พชื พรรณ ลายจกั สาน อทิ ธิพลจากผา้ ตา่ งประเทศตง้ั แตก่ อ่ นหนา้ ท่ีทางราชการจะสง่
แล้วแต่จะคิดได้ เช่น ลายดอกพยอม ลายดอกผกากรอง ครชู าวจนี ไปสอนการใชก้ ่กี ระตกุ ชว่ งสงครามโลกคร้งั ท่ี ๒ หรอื
ลายจันทร์หอม ลายดอกพุดตูม ลายดอกพิกุล ลายลูกแก้ว เป็นวิธีการทอสร้างลายทค่ี รชู าวจีนไปถา่ ยทอดไวใ้ ห้
ลายตาสมกุ
ค�าถามนีจ้ ึงยังคงเป็นประเด็นให้ผู้ต้องการ
บางครัง้ ก็ให้ผู้ซื้อผ้าช่วยคิดตงั้ ชื่อให้ หรือบางลายก็ ทราบไปลองศกึ ษาคน้ คว้าหาคา� ตอบกันต่อไป
ตัง้ ชื่อตามช่างผู้คิดลาย เช่น ลายโกเถีย้ ม ซึง่ มีเรื่องเล่ากันว่า
เมือ่ ครั้งทีม่ ีหน่วยงานราชการส่งคนไปช่วยพัฒนาอาชีพการ ขอขอบคุณ
ทอผ้าให้ชาวบ้าน คนทีถ่ ูกส่งไปสอบถามชาวบ้านว่าผ้าผืนนี้ คณุ ตากร้ิม สินธรุ ตั น์ ครภู มู ปิ ญั ญาไทยรนุ่ ที่ ๔
ลายอะไร ช่างทอผ้าเองก็ไม่รู้ว่าชื่อลายอะไร รู้แค่ว่าโกเถีย้ ม คุณยมนา สนิ ธุรตั น์ สมาชิกกลุ่มผ้าทอร่มไทร
เป็นคนคิดลาย จึงตอบไปแบบข�าๆ ว่า “ลายโกเถีย้ ม” ซึ่งก็ คณุ จงกลนี สวุ รรณพรรค ประธานกลุ่มผา้ ทอรม่ ไทร
กลายเปน็ ชือ่ ลายท่ีเรียกกนั มาจนถึงปจั จุบนั คุณอัญชลี ทองคง ศูนย์ส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยสงขลา-
นครนิ ทร ์ วิทยาเขตหาดใหญ่
ครง้ั หน่งึ เมอ่ื คณุ ตากร้มิ สนิ ธุรตั น ์ ยงั เปน็ ท่ีปรกึ ษาให้
แก่กลุ่มทอผ้าราชวัตถ์ แสงส่องหล้าท ี่ ๑ เคยมีผู้น�าผ้าจาก
32 วฒั นธ รม
