นิตยสารวัฒนธรรม ฉบับ ๓ ปีพ.ศ.๒๕๕๗ - page 97

97
กรกฎาคม-กันยายน ๒๕๕๗
ส่วนเครื่องปั ้นดินเผารุ่นแรกๆ ของกลุ่มประเทศ
อาเซียน เช่นสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนามนั้น ส่วนใหญ่
ได้รับอิทธิพลทางรู ปแบบมาจากเครื่องปั้ นดินเผาของจี น
เครื่องปั ้ นดินเผาของเวี ยดนามนั้นเป็ นที่ รู้ จักกั นในชื่ อ
ที่เรียกว่ า เครื่องถ้วยอั นหนาน ที่มีอายุ เก่าที่สุดเรี ยกว่า
เครื่ องถ้วยถั่ นหัว มี อายุอยู ่ในราวพุทธศตวรรษที่ ๖-๘
เครื่องปั้นดินเผาแบบถั่นหัว มีการขุดพบที่ เมืองถั่นหัวและ
ที่ เมืองดองซอนมีลั กษณะเป็ นเครื่ องปั ้นดิ นเผาสี แดง
ไม่เคลือบมัน ส่ วนมากเป็น ถ้วย โถ ไห ชาม
ส่วนเครื่ องปั้นดินเผารุ่นแรกที่พบใน เมียนมาร์นั้น
เป็นที่รู้จักกั นในชื่อที่เรียกว่า เครื่องปั้นดินเผามะตะบัน
ซึ่งเป็นชื่ อเมืองในสาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมาร์ โดยเฉพาะ
ชื่อมะตะบั นได้น�ำมาใช้เรี ยกชื่อเครื่องปั้ นดินเผาชนิดหนึ่ ง
ของเมียนมาร์ ที่ เรียกว่า ไหมะตะบัน ซึ่งเป็นไหขนาดใหญ่
ไหมะตะบันมีแหล่งผลิตอยู่ บริเวณใกล้เคียงกับเมืองเมาะตะมะ
ลักษณะเป็ นไหเคลือบสีน�้ำตาลเข้ม มีปุ่มนูน ทรงกลม
และจากการขุดค้นที่เมืองไบก์ถโน ได้ พบเครื่องปั้น
ดินเผาท� ำเป็นภาชนะแบบกาน�้ำ มีพวยสั้นๆ ติดที่บ่า ปั้น
ด้วยวิธีการขึ้นรูปด้วยแป้นหมุน เนื้อดินหนา มีรูพรุน ก้นกลม
เผาดิบและตกแต่งด้วยการทาสีแดง เครื่องปั้นดินเผาชนิ ดนี้
จัดเป็นเครื่องปั้นดินเผาแบบดั้งเดิมมีอายุประมาณ ๒,๔๐๐ ปี
ส่วนเครื่องปั้นดิ นเผาของราชอาณาจักรกัมพูชา
มีบันทึกว่า เกิดขึ้นหลายยุคสมัยเริ่มแรกคงได้รับอิทธิพลมาจาก
ช่างชาวจีนอีกเช่ นกัน ที่แล่นเรือส�ำเภาเข้ ามาค้าขาย มีการขุด
ค้นพบที่แหล่งเตาบนเทือกเขาพนมกุเลน ส่วนใหญ่จะเป็น
ถ้วยชาม ภาชนะเครื่องเคลือบมีอายุอยู่ในราวพุทธศตวรรษที่๑๔
และยังพบในภาคอี สานใต้ของไทยที่บริเวณแหล่งเตาบ้าน
บาระแนะ บ้านโคกลิ้ นฟ้า อ�ำเภอละหานทราย จังหวัดบุรีรัมย์
ส�ำหรับรูปแบบจะเป็นภาชนะทรงไหขนาดใหญ่
ลักษณะปากแคบ คอสั้น ไหล่กว้าง เรียวสอบลงมาที่ ฐาน
มีลวดลายเป็นขีดๆ เคลื อบทับด้ วยน�้ำเคลือบสีน�้ำตาลด�ำ
น�้ำตาลเหลือง บางใบก็จะไม่มีน�้ำเคลือบ ใช้ประโยชน์ในการ
ใส่น�้ำ ปลาร้า น�้ำปลา เกลื อ ของแห้ง เหล้ า หรือใส่ ของมีค่า
ยุคต่ อมาเรียกว่ า เครื่องปั้นดินเผาแบบลี เดอ แวง
เป็นเครื่องเคลือบดินเผาแบบไม่เคลือบสี เนื้อดินเป็นสีแดง
อมม่วง อายุในราวพุทธศตวรรษที่ ๑๔ – ๑๕ พบในบริเวณ
กลุ่มเตาทะนอล มะเลจ บนเขาพนมกุเลน กลุ่ มเตาบางกอง
กลุ่มเตาเจียงเอก และกลุ ่มเตาสมโบร์ไพรกุก ในเขตอีสานใต้
ของประเทศไทยจะพบที่กลุ่ มเตาโคกกลอย โนนสว่าง อ�ำเภอ
บ้านกรวด และอ� ำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์
ส่วนเครื่ องเคลือบแบบบาปวน เป็นภาชนะเคลือบ
สีเดียวและ๒สี ส่วนมากมีสีน�้ำตาลเข้มอายุในราวพุทธศตวรรษ
ที่ ๑๕ – ๑๖ เป็นเครื่ องเคลือบที่พบบนเส้นทางราชมรรคา ๑
ตั้งแต่อ�ำเภอประโคนชัย อ�ำเภอบ้านกรวดไปยังแหล่งเตาใน
เขตจังหวัดอุดงเมี ยนเจย จังหวัดเสียมเรียบ ส่วนใหญ่เป็น
คนโท แจกัน ไห
ภาชนะเครื่องเคลือบ
รูปทรงไหเท้ าช้าง
เคลือบ 2 สี แบบบาปวน
๑เส้นทางราชมรรคา คือ เส้นทางเชื่อมโยงบ้านเมืองชั้นในของราชอาณาจั กรกัมพูชา หรื อขอมโบราณ
เครื่ องปั้นดิ นเผากัมพูชา เคลื อบทับด้ วยน�้ำเคลือบสีน�้ำตาลด� ำ