Page 100 - Culture3-2017
P. 100
๑ ๒
ในยุคที่ฝรั่งจำกยุโรปเริ่มแล่นก�ำปั่นเข้ำมำ ส�ำหรับไปค้ำขำยยังดินแดนโพ้นทะเล และมีหลักฐำน
ค้ำขำยยังอุษำคเนย์ ก�ำปั่นฝรั่งมีขนำดใหญ่และติด ว่ำมีกำรจัดตั้งโรงต่อเรือหลวงเพื่อส่งออกไปขำยยัง
อำวุธพร้อมสรรพมำกกว่ำก�ำปั่นอำหรับ เพรำะมี ต่ำงประเทศด้วย
วัตถุประสงค์มำกกว่ำกำรค้ำขำย ก�ำปั่นฝรั่งจึงค่อย ๆ ในขณะที่ส�ำเภำจีนได้ห่ำงหำยไปจำกย่ำน
เข้ำมำแทนที่ก�ำปั่นอำหรับ พร้อม ๆ กับวิทยำกำรจำก สมุทรนำนแล้ว ก�ำปั่นฝรั่งซึ่งเคยครอบครองน่ำนน�้ำได้
ยุโรปเริ่มเป็นที่นิยมของรัฐต่ำง ๆ ในอุษำคเนย์ แม้แต่ อย่ำงเบ็ดเสร็จเด็ดขำดอยู่ช่วงหนึ่ง เนื่องจำกสำมำรถ
กรุงศรีอยุธยำ พัฒนำเทคโนโลยีเครื่องจักรไอน�้ำมำใช้แทนใบได้ แต่
กำรต่อเรือก�ำปั่นแบบฝรั่งเริ่มมีในสมัยกรุงศรี- ถึงที่สุดก็ต้องยอมพ่ำยให้กับควำมทันสมัย เมื่อเรือเดิน
อยุธยำบนแผ่นดินสมเด็จพระเอกำทศรถ โดยได้ทรง สมุทรขนำดมหึมำ ตัวเรือท�ำด้วยเหล็ก ได้เข้ำมำแทนที่
ขอให้ประเทศฮอลันดำส่งช่ำงต่อเรือและเครื่องมือ เรือไม้อย่ำงเรือก�ำปั่น ดูเหมือนว่ำก�ำปั่นฝรั่งจะเหลือ
เครื่องใช้มำยังกรุงศรีอยุธยำ ครั้นสมัยสมเด็จ- ได้เพียงชื่อและต�ำนำนเล่ำขำนเช่นเดียวกับส�ำเภำจีน
พระนำรำยณ์ มีหลักฐำนว่ำมีกำรต่อเรือก�ำปั่นแบบ หำกใครมีโอกำสไปที่กรุงจำกำร์ตำ เมืองหลวง
ฝรั่งทั้งที่กรุงศรีอยุธยำและที่ี่เมืองมะริด ซึ่งเป็นเมือง ของประเทศอินโดนีเซียปัจจุบัน ต้องท�ำควำมเข้ำใจ
ท่ำหลักของกรุงศรีอยุธยำบนฝั่งมหำสมุทรอินเดีย ก่อนว่ำ ชื่อเมืองนี้มำจำกภำษำสันสกฤตว่ำ “ชัยนคร”
จดหมำยเหตุของบำทหลวงเดอชัวซี (Abbe de Choisy) เมืองแห่งชัยชนะ ก่อนหน้ำนี้ในสมัยที่เนเธอร์แลนด์
กล่ำวไว้ว่ำ “พระเจ้ากรุงสยามทรงมีพระราชด�าริ มำปกครอง ชำวดัตช์เรียกว่ำเมือง “ปัตตำเวีย”
สร้างเรือก�าปั่นแบบฝรั่ง มีก�าปั่น กว้านเอาลงน�้า เพื่อร�ำลึกถึงพวก Batavieren ที่เป็นบรรพบุรุษของ
เมื่อเร็ว ๆ นี้ ๓ ล�า” ชำวดัตช์ และก่อนที่ชำวดัตช์จะมำถึงที่นี่ เมืองนี้มี
สมัยกรุงศรีอยุธยำนับเป็นยุคที่อุตสำหกรรม ชื่อว่ำ กะหลำป๋ำ ซึ่งเป็นท่ำเรือส�ำคัญของรัฐเมืองท่ำ
ต่อเรือเจริญรุ่งเรือง มีกำรต่อเรือเดินสมุทรทั้งส�ำเภำ แห่งอำณำจักรชำวฮินดูซุนดำ อันเป็นส่วนหนึ่งของ
แบบจีนและก�ำปั่นแบบฝรั่ง เพื่อใช้เป็นเรือหลวง อำณำจักรมะตะรัม อันเคยยิ่งใหญ่อยู่บนเกำะชวำ ๓
98
