Page 71 - CultureMag2015-3
P. 71
เล่าเรือ่ งคนบีซู กนิ อยู่อย่างบซี ู
บีซู (Bisu) หรือบี่สู่ มบีซู มีซู มีบีซู เลาเมียน เป็น คนบซี รู บั ประทานขา้ วเหนยี วเปน็ หลกั กบั ขา้ วสว่ นมาก
กลุ่มชาติพันธุ์ที่พูดภาษาตระกูลทิเบต-พม่า ค�ำว่า “บีซู” มาจากพชื ผกั ทป่ี ลกู เอง แตบ่ างทกี ซ็ อ้ื จากรา้ นคา้ สว่ นอาหาร
เป็นช่ือทพี่ วกเขาเรียกชือ่ กลมุ่ และภาษาของตนเอง สว่ นทาง โปรตนี ไดจ้ ากสตั วเ์ ลย้ี ง เชน่ ไก ่ หม ู ววั รวมถงึ กงุ้ หอย ป ู ปลา
ราชการหรอื คนทว่ั ไปเรียกวา่ “ลวั ะ” ทหี่ าจากลำ� หว้ ย นอกจากนก้ี ม็ อี าหารทไ่ี ดจ้ ากปา่ รอบหมบู่ า้ น
อาหารพเิ ศษของคนบซี ูคือลาบพริกและต้มย�ำปลาย่าง
คนบีซูเล่าว่า บรรพบุรุษของพวกตนอพยพมาจาก
สิบสองปันนา สาธารณรัฐประชาชนจีน ส่วนในแผ่นดินไทย ล่าพี่ ซฺ่า ทอ (ลาบพริก) เป็นอาหารประจ�ำกลุ่ม
ปัจจุบัน คนบีซูอาศัยอยู่ที่จังหวัดเชียงรายในพ้ืนที่สองอำ� เภอ ชาติพันธุ์บีซู เคร่ืองปรุงประกอบด้วยพริกข้ีหนู ตะไคร้
ไดแ้ ก ่ อำ� เภอเมอื งและอำ� เภอแมล่ าว มจี ำ� นวนประมาณ ๔๐๐ คน ผักพาย กระเทียม ปลารา้ แหง้ ยอดส้มปอ่ ย ใบขิง (ถ้าไมม่ ีใช้
ถิ่นที่มีคนบีซูหนาแน่นคือบ้านปุยค�ำ ต�ำบลป่าอ้อดอนชัย แง่งแทน) น�ำส่ิงเหล่าน้ีมาล้างน�้ำให้สะอาด ทิ้งให้สะเด็ดน้�ำ
อ�ำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย ประมาณ ๒๐๐ คน และบ้าน แล้วน�ำมาซอยและสับรวมกันจนละเอียด ปรุงรสด้วยเกลือ
ดอยชมภู ต�ำบลโป่งแพร่ อ�ำเภอแม่ลาว จังหวัดเชียงราย รบั ประทานกบั ผกั สดและหมทู อดเพอื่ ลดความเผด็ รอ้ นของพรกิ
อกี ราว ๒๐๐ คน
การประกาศขนึ้ ทะเบียนภาษาบซี ู
คนบีซูส่วนใหญ่นับถือพุทธศาสนา แต่ยังมีความเชื่อ เปน็ มรดกภูมปิ ญั ญาทางวัฒนธรรมของชาติ
เรื่องเหนือธรรมชาติ เช่นมีพิธีไหว้หอผีประจ�ำหมู่บ้าน
(อางจางไว) ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของหมู่บ้าน ปีละ ประจำ� ปีพุทธศักราช ๒๕๕๗
สามครงั้ ครง้ั แรกคอื เดอื น ๔ เหนอื (ตรงกบั เดอื นกมุ ภาพนั ธ)์ ถอื เป็นความภาคภมู ิใจของคนบีซูทกุ คน
ต่อมาคือเดือน ๘ (ตรงกับเดือนมิถุนายน) และสุดท้ายคือ
เดอื น ๑๒ (ตรงกับเดือนตลุ าคม)
(ซา้ ยบน)
คนบซี ูบา้ นดอยชมภู ตำ� บลโปง่ แพร ่
อ�ำเภอแม่ลาว จงั หวดั เชียงราย
(ซ้าย)
กจิ กรรมสาธิตการท�ำอาหาร
โดยใช้ภาษาบซี ู
เพอ่ื ให้เยาวชนไดเ้ รียนรทู้ งั้ ภาษา
และวัฒนธรรมประจ�ำกล่มุ
ตลุ าคม-ธันวาคม ๒๕๕๘ 69
