Page 91 - CultureMag2015-2
P. 91
นา้ ชายไปดตู วั อยา่ งในพพิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาตแิ ลว้ แตน่ า้ ชาย
ยังคิดหาวิธีท�าไม่ได้ เรือ่ งนี้สร้างความสงสัยอยู่ในใจอาจารย์
เสน่ห์ตลอดมาว่าเตียบคืออะไร พอมีโอกาสจึงไปดูเตียบใน
พพิ ธิ ภณั ฑต์ า่ งๆ บา้ ง ตอ่ มาราวป ี ๒๕๒๐ มชี า่ งมกุ จากอยธุ ยา
มาชวนให้ท�าหุ่นเตียบเพือ่ จะน�าไปประดับมุกส่งเข้าประกวด
ในงานของกระทรวงอตุ สาหกรรม ผลกค็ อื เตยี บประดบั มกุ ใบ
น้นั ไดร้ บั รางวลั ดเี ดน่ แตส่ ง่ิ ท่ีอาจารยเ์ สนห่ ไ์ ดร้ บั กค็ อื ภาพถา่ ย
เตยี บใบน้ันที่ช่างมุกน�ามามอบใหแ้ ละความภาคภูมใิ จ
หลังจากนัน้ อีกราว ๕-๖ ปี วันหนึง่ อาจารย์ผู้ใหญ่
ท่านนั้นก็มาหาถึงบ้าน บอกว่าได้ทราบข่าวว่าอาจารย์เสน่ห์
ทา� หนุ่ เตยี บไดแ้ ลว้ จะมาวา่ จา้ งใหท้ า� หนุ่ เตยี บคหู่ น่งึ เพ่อื จะนา�
ไปเป็นแบบให้ช่างท�าเตียบทองเหลืองดุนลาย นั่นคือความ
ภมู ใิ จคร้งั หน่งึ ในชวี ติ ของอาจารยเ์ สนห่ ์ แจม่ จริ ารกั ษ ์ และเปน็
แรงบันดาลใจทีจ่ ะพลิกฟื้นให้เตียบกลับมาเป็นทีร่ ู้จักอีกครัง้
แต่กว่าจะจับจุดพลิกแพลงให้ไดด้ งั ใจกใ็ ชเ้ วลานานนบั สบิ ปี
นานวันเข้า อาจารย์เสน่ห์เห็นว่าตะลุ่มโบราณเท่าที่
พบเหน็ มเี พยี งไมก่ ข่ี นาด ท่ีนยิ มกนั คอื เสน้ ผา่ นศนู ยก์ ลางขนาด
๑๘ นิ้วฟุต ใช้ใส่ส�ารับคาว และ ๑๖ นิ้วฟุต ใช้ใส่ส�ารับหวาน
จงึ ไดเ้ พม่ิ ขนาดเลก็ ใหญไ่ ลร่ ะดบั กนั ไป กอ่ นประยกุ ตใ์ หต้ ะลมุ่
มขี นาดตง้ั แต ่ ๑/๒_๕๐ น้วิ ฟตุ ซง่ึ กไ็ ดร้ บั ความนยิ มอยา่ งมาก
แต่ภาชนะสูงค่าประเภทนีก้ ็มีแวดวงผู้ใช้สอยจ�ากัด
บวกกับมีภาชนะโลหะอื่นมาทดแทน อาชีพการทา� หุ่นตะลุ่ม
พานแว่นฟ้า ก็ค่อยๆ ลดน้อยลง ลูกพี่ลูกน้องในสายตระกูล
๓ หันไปประกอบอาชีพอื่นก็มาก ท้ายทีส่ ุดแล้วจึงเหลือเพียง
อาจารย์เสนห่ ์ท่ียงั คงยึดม่นั ในเส้นทางนี้
๑ ครูหำศิษย์และคิดตอ่ ยอด
หนุ่ พานแว่นฟา้ มไี มท้ องหลาง หวาย และไม้รวก การทา� หุ่นตะลุ่ม พานแว่นฟ้า และเตียบนัน้ แม้จะมี
เป็นสว่ นประกอบหลกั รายได้เลีย้ งครอบครัวและส่งลูกสาวสี่คนเรียนจนจบปริญญา
ตรี แต่ยังไม่มีวี่แววว่าจะมีผู้สืบทอด ด้วยความกังวลว่าตนจะ
๒ เป็นคนสุดท้ายทมี่ ีวิชานี้ อาจารย์เสน่ห์จึงได้ตั้งปณิธานอยาก
ถ่ายทอดแก่สาธารณชนเพือ่ ให้องค์ความรู้นีค้ งอยู่ในแผ่นดิน
สว่ นประกอบพานแวน่ ฟ้า
ทส่ี มเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี หลังจากมีผู้แนะน�าให้ไปติดต่อทโี่ รงเรียนผู้ใหญ ่
องค์อุปถัมภว์ ิทยาลัยในวงั ชาย ทรงตอกหมดุ เม่ือทรงเยี่ยมชม พระตา� หนกั สวนกหุ ลาบ (วทิ ยาลยั ในวงั ชาย) ท่มี เี พยี งชา่ งมกุ
ผลงานนักศกึ ษาวิทยาลยั ในวังชาย ป ี ๒๕๔๙
เมษายน-มถิ นุ ายน ๒๕๕๘ 89
๓
หอยมุกทีใ่ ช้ประดบั ลวดลายลงบนตะลุม่ พานแว่นฟ้า หรอื เตยี บ
จากเปลือกหอยมุกน�้าหนกั ๑ กโิ ลกรมั นา� มาใช้จริงไดเ้ พยี ง
ราว ๒๐๐ กรัมเท่าน้ัน
