Page 9 - วารสารวัฒนธรรม กรกฎาคม - กันยายน ๒๕๕๖

7
กรกฎาคม-กันยายน ๒๕๕๖
ปฐมเหตุของการจั ดการแสดงดังกล่ าว นับเป็น
บุญของคนไทยที่มีสถาบันพระมหากษั ตริย์ ที่ทรงส่งเสริ ม
สนับสนุ น ย้ อนกลั บไปเมื่ อประมาณปี พ.ศ.๒๕๔๖
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงปรารภ
กับสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ว่า “ปัจจุบัน
โขนไม่ค่อยมีคนดู” สมเด็ จพระบรมพระราชินีนาถ ทรงมี
พระราชเสาวนีย์ว่ า “ถ้าไม่ มีใครดูแม่จะดู เอง” นั บเป็น
พระราชเสาวนีย์เบื้ องต้ นที่ทรงอุปภัมถ์ การแสดง ทรงให้
จัดการแสดงโขนไปแสดงในพระตำ �หนักต่ างๆ เมื่อเสด็จ
แปรพระราชฐาน ได้แก่ การแสดงโขนตอนนิ้ วเพชร ที่
พระตำ�หนักภูพิงคราชนิเวศน์ การแสดงโขนตอนสำ�มนักขาหึง
ที่พระตำ�หนักภูพานราชนิเวศน์ นอกจากนี้ ยังทรงมีพระราชเสาวนีย์
ถึงการแต่ งหน้า ว่าการแต่งหน้าโขนของเราไม่ เป็นเอกลักษณ์
เพราะแต่งตามแฟชั่น พระราม พระลักษณ์ นางสีดา แต่งหน้า
เหมือนกั นหมด ดูไม่ออกว่าเป็ นผู้หญิงหรื อผู้ชาย คุ ณหญิง
ปิยาภัสส์ ภิรมย์ภักดี จึงรับสนองพระราชเสาวนีย์ มาปรึกษา
กับอาจารย์มนตรี วัดละเอียด ผู ้ชำ�นาญการแต่งหน้า ศึกษา
รูปแบบการแต่งหน้าตามลักษณะภาพจิตกรรมประเพณี ค้นคว้า
หาวิธี การแต่งหน้าที่ เหมาะกั บการแสดงโขน และทรงมี
พระราช เ สาวนี ย์ กั บอาจารย์ สมิ ทธิ ศิ ริ ภั ทร์ เรื่ อง
เครื่ องแต่ งกายโขนว่ าแต่ โบราณเครื่ องแต่ งกายโขน
จะประณีตงดงามด้วยสีสันและลวดลายการปักที ่ ละเอียดอ่อน
อาจารย์สมิทธิจึ งเป็นผู้รวบรวม ผู้เชี่ ยวชาญด้านต่างๆ มาศึกษา
เรื่ องเครื่องแต่ งกายโขนละคร โดยมีอาจารย์วี รธรรม
ตระกูลเงิ นไทย อาจารย์พี รมณฑ์ ชมธวัช อาจารย์ สุรัตน์
จงดา อาจารย์ประเมษฐ์ บุณยะชัย อาจารย์เกิดศิ ริ นกน้อย
เป็นที่ ปรึกษา สร้ างเครื่องแต่ งกายด้วยความงดงามและ
ประณีต โดยการออกแบบและควบคุ มของอาจารย์วี รธรรม
การสร้างเครื่ องแต่ งกายโขนเป็ นงานใหญ่ เพราะต้ องปัก
เครื่องพัสตราภรณ์ กว่าหนึ่งร้ อยตัว สร้ างศีรษะโขนใหม่
สร้างเครื่องประดับใหม่ทั้งหมด จึงต้องเกณฑ์ผู้คนมาฝึกสอน
การปักเครื่องแต่งกาย ทั ้งช่างในมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ
และเด็กนั กเรียนอาชี วะในจังหวั ดสุ ริ นทร์ เมื่อสร้ าง
เครื่องแต่ งกายแล้ว การแสดงโขนจะสมบู รณ์ได้ ก็ต่ อเมื่อ
มีการแสดงบนเวที
จิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม