Page 120 - Culture3-2017
P. 120
๑
ภำพ ๑ จุลปทุมชาดกเป็นชาดกนอกที่นิยมเขียนในสมัยรัชกาลที่ ๔ ภำพ ๒ ภาพข้าศึกจับนางสนมใส่สาแหรกโยงกับเพดานเป็นจุดเด่นของภาพมโหสถชาดก
ภำพ ๓ ภาพกากไม่เพียงช่วยเติมความสนุกในการชมภาพจิตรกรรม ยังสะท้อนถึงอารมณ์ขันและลูกเล่นของช่างวาดอีกด้วย
ภาพอดีตพุทธะซึ่งเรียงรายอยู่บนผนังด้านบนสุดติดเพดาน อย่างภาพหนึ่งที่อาจท�าให้หลายคนจับจ้องอย่างฉงน เมื่อเห็น
รอบพระอุโบสถ แต่ละองค์ประทับนั่งในพระแท่นมีเรือนแก้วอยู่โดย กลุ่มคนสวมชฎาและเครื่องทรงงามสง่าก�าลังนั่งล้อมวงรอบกองไฟที่มี
รอบ และมีอัครสาวกเฝ้าอยู่สองข้าง เป็นฝีมือของช่างสมัยอยุธยา เขียน แคร่ตั้งอยู่ โดยมีศีรษะมนุษย์และแขนอีกข้างที่ถูกตัดวางอยู่บนแคร่
โดยใช้สีไม่กี่สี คือ สีด�า สีดินแดง และสีเหลือง เขียนบนพื้นขาว ซึ่งเป็น เพื่อย่างไฟ คาดเดาได้ไม่ยากว่านี่คือกิจกรรมร่วมกันกินเนื้อมนุษย์
เทคนิคการเขียนที่พบในสมัยอยุธยา ภาพนี้คือ จุลปทุมชำดก ที่นิยมเขียนกันมากในสมัยรัชกาลที่ ๔
ส่วนภาพพุทธประวัติที่อยู่ต�่าลงมา มีภาพที่โดดเด่นขึ้นชื่อ คือ ภาพ และเป็นชาดกนอกที่น�ามาแทรกในทศชาติชาดก เล่าเรื่องของ
“มำรผจญ” อยู่ที่ผนังฝั่งตรงข้ามพระประธาน ซึ่งเป็นเหตุการณ์ในคืนก่อน พระปทุมกุมารที่ถูกขับออกจากเมืองไปยังถิ่นกันดารพร้อมพระอนุชา
ที่พระพุทธองค์จะตรัสรู้ เบื้องบนเป็นภาพพระพุทธเจ้าปางมารวิชัยทรงจีวร ๖ องค์และชายา เพราะพระราชบิดาระแวงว่าจะแย่งราชสมบัติ ความ
สีแดง พื้นหลังระบายสีแดงชาดเข้ม มีดอกไม้ร่วงถมเต็มพื้นที่ ต�่าลงมาเห็น อดอยากยากแค้นท�าให้ชาวคณะต้องฆ่าชายาของตนทีละคนน�ามากิน
พระแม่ธรณีบีบมวยผมเยื้องกรายอย่างอ่อนช้อย ขณะที่พญามารยกไพร่พล ประทังหิว กระทั่งถึงคราวพระปทุมกุมารบ้าง พระองค์ได้น�าเนื้อที่เก็บไว้
ดุร้ายมาถึง พระแม่ธรณีก็บีบมวยผมให้น�้าไหลพรูท่วมแผ่นดิน ท�าให้กองทัพ มาให้อนุชา รอจนทุกคนหลับแล้วจึงพาชายาหนีไปตอนกลางคืน
พญามารจมในสายน�้า พ่ายแพ้ไปสิ้น หากสังเกตให้ดีจะเห็นว่าในภาพมี พระปทุมกุมารอดทนต่อความหิว กรีดเลือดตนเองให้ชายาดื่ม
ทหารวิลันดากับทหารฝรั่งเศสใส่หมวกหนังสีด�าหลายคนปะปนอยู่ด้วย แก้กระหาย ทั้งสองพากันรอนแรมมาพักอาศัยริมน�้า วันหนึ่งมีโจรที่ถูก
เมื่อลองดูภาพทศชาติชาดก ซึ่งเป็นเรื่องราวการบ�าเพ็ญเพียร ท�าร้ายลอยมาตามน�้า พระองค์ได้ช่วยรักษาโจรจนหาย ต่อมาโจรลักลอบ
สะสมบารมีใน ๑๐ ชาติสุดท้ายของพระโพธิสัตว์ก่อนจะเสวยพระชาติ เป็นชู้กับชายา แล้วลวงพระปทุมกุมารไปผลักตกเหว โชคดีมีพญาเหี้ย
มาเกิดเป็นพระพุทธเจ้า ก็มีหลายภาพเต็มไปด้วยความน่าสนใจ มารองรับร่างพระองค์ไว้ แล้วช่วยน�าพระปทุมกุมารกลับไปครองเมือง
118
