Page 23 - CultureMag2015-3
P. 23
วงมโหรเี คร่อื งใหญ ่ หรอื “วงใหญ”่
(ท่ีมาของภาพ : หนังสือ ต�ำนานเคร่อื งมโหรปี ีพ่ าทย์)
แสดงถึงวัฒนธรรมและผู้คนหลายชนชาติในกรุงศรีอยุธยา ดังภาษติ อศิ รญาณทว่ี ่า “เจา้ ว่างามก็งามไปตามเจ้า กใ็ ครเล่า
โบราณ ที่ส่งผลตอ่ การรอ้ งรำ� ทำ� เพลงของเรา จะไม่งามตามเสด็จ” แม้จะดูประชดประชันสักหน่อยแต่คง
จะเป็นจริงตามยุคสมัย ถึงจะมีธรรมเนียมข้อห้ามก�ำหนด
ตอ่ มาวงมโหรมี กี ารพฒั นาไปอกี มกี ารนำ� เครอ่ื งดนตรี กฎหมายประการใด ดจู ะเปน็ เรอ่ื ง “ตหี วั ลบ กลบหวั แตก” ทำ�
ของปี่พาทย์บางช้ินเข้ามาร่วมเช่นระนาดและฆ้องวง ดัง ไม่รู้ไม่ชี้หลีกเล่ียงกันไป โดยเฉพาะผู้มีอำ� นาจวาสนาบารมี
ความใน เพลงยาวไหว้ครูมโหรี ซ่ึงมีเค้าว่าแต่งเม่ือคร้ัง อันเป็นขุนนางผู้ใหญ่ระดับอัครมหาเสนาบดี ก็ต้องมีการ
พระเจา้ อย่หู ัวบรมโกศ ปลายกรงุ ศรีอยธุ ยา วา่ แสดงออกถงึ วาสนาบารม ี เสาะหาผคู้ นครบู าอาจารยม์ าสรา้ ง
วงของตนเองขึ้น ดังความใน เพลงยาวเล่นว่าความ ของ
ขอพระเดชเดชาภวู นาถ พระบาทปกเกลา้ เกศี เจ้าพระยาพระคลัง (หน) บทหนง่ึ ว่า
ขา้ ผู้จ�ำเรียงเร่อื งมโหรี ซอกรับกระจบั ปรี่ ำ� มะนา
โทนขลุ่ยฉ่งิ ฉาบระนาดฆอ้ ง ประลองเพลงขบั กลอ่ มพรอ้ มหนา้ ครน้ั พระกรุณาจะใกลห้ ลบั มกั ใหข้ บั นางกรายสายสมร
ขอเจริญศรสี ุขสวสั ดิท์ ุกเวลา ใหป้ รีชาชาญเชยี่ วในเชิงพิณ แลว้ ไปมลายคู เู่ พอ่ื นนอน ถา้ จวนตน่ื แลว้ จงึ ยอ้ นมาทางใน
แต่ขนาดของระนาดและฆ้องวงของทางปี่พาทย์ต้อง
ปรบั ลดขนาดปรบั เสยี ง เพอื่ ใหเ้ ขา้ กบั มโหรแี ตเ่ ดมิ ดว้ ยคนเลน่ การมโหรีก็เฟื่องฟุ้งรุ่งเรืองออกมาภายนอกด้วย
เป็นสตรี และคงมีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในระหว่างกันอย่าง ประการฉะนี้ จนถึงมีต�ำรับต�ำราบอกชื่อเพลง ระเบียบการ
กว้างขวาง มที ำ� นองลลี าใหม่ๆ เพ่มิ ข้นึ อีกมากมาย เรียงเพลง และเน้ือร้องบทเพลงเป็นอันมาก ดังได้รู้เห็นกัน
จนทกุ วันนี้
จากนั้นเข้าใจว่ามโหรีซึ่งเป็นของหลวงมาแต่เดิม เม่ือ ค ร้ั น ล ่ ว ง ก รุ ง เ ก ่ า ม า ถึ ง ก รุ ง ธ น บุ รี ป ร า ก ฏ ต า ม
เพิ่มเครื่องปี่พาทย์บางอย่างเข้าไป มีความสัมพันธ์แน่นแฟ้น จดหมายเหตุฉลองพระแก้วมรกต ว่ามีมโหรีชาติต่างๆ เช่น
กับภายนอกวังยิ่งข้ึน และคงแผ่อิทธิพลออกมานอกวังด้วย มโหรีจีน มโหรีฝร่ัง มโหรีญวน เป็นตน้
เพราะผูค้ นและขนบท่ีเพ่ิมขึ้นมาเป็นของภายนอก เม่ือมีการ
ปรับปรุงพัฒนาก็ย่อมส่งผลไปภายนอกอย่างหลีกเลี่ยงไม่พ้น
ตลุ าคม-ธนั วาคม ๒๕๕๘ 21
