Page 37 - CultureMag2015-2
P. 37
สื บ ส า ว เ ล่ า เ ร่ื อ ง
ผศ. สุดแดน วิสทุ ธลิ กั ษณ์
หากใครมีโอกาสเข้าไปเยีย่ มชมพิพธิ ภัณฑสถานแห่งชาติ “พระรว่ ง” เปน็ ชอ่ื ท่รี จู้ กั กนั อยา่ งแพรห่ ลายท่ัวไปท้ัง
รามคา� แหง จงั หวดั สโุ ขทยั อาจรสู้ กึ ประหลาดใจท่ีไดเ้ หน็ กอ้ น ในหมบู่ า้ นและการบนั ทึกเปน็ ลายลกั ษณอ์ กั ษร ชาวบา้ นนยิ ม
หนิ ทรงกลมคลา้ ยอุกกาบาต มขี นาดเทา่ ลกู มะพรา้ ว จดั แสดง เล่าเรือ่ งพระร่วงให้อิงกับความเป็นมาของบ้านเมืองและ
อยใู่ นตกู้ ระจก เม่อื ย่นื หนา้ เขา้ ไปใกลแ้ ละอา่ นดคู า� อธบิ ายกจ็ ะ สถานท่ีหลายแหง่ บรเิ วณสโุ ขทัย ศรสี ชั นาลยั และกา� แพงเพชร
พบวา่ แทจ้ รงิ แลว้ เปน็ หนิ ท่ีเช่อื กนั วา่ เปน็ สว่ นศรี ษะของ “ขอม
ด�าดิน” ทถี่ ูกพระร่วงสาปให้กลายเป็นหิน เมื่อครัง้ ทพี่ ระองค์ พงศาวดารเหนือ กล่าวถึงประวัติพระร่วงว่าเป็น
กา� ลังกวาดลานอยทู่ ่ีวดั มหาธาต ุ กลางเมอื งสุโขทัย กษตั รยิ ค์ รองกรงุ สโุ ขทยั มพี ระบดิ าเปน็ มนษุ ย ์ ทรงพระนามวา่
พระยาอภัยคามมะนี ผู้ครองนครหริภุญไชย ส่วนพระมารดา
ไม่เพียงแต่ “ศีรษะขอมด�าดิน” ทีจ่ ัดแสดงอยู่ใน เป็นนางนาค
พพิ ธิ ภณั ฑน์ เ้ี ทา่ นน้ั ท่ีท�าใหเ้ รอ่ื งเลา่ และความทรงจ�าเกย่ี วกบั
“พระร่วงของเมืองสุโขทัย” ด�ารงอยู่อย่างมีชีวิตชีวา แต่ ตา� นานบางเร่อื งวา่ พระรว่ งเปน็ บตุ รของนายคงเครา
เรือ่ งราวของพระร่วงยังคงซึมแทรกอยู่ในสถานทตี่ ่างๆ ของ ชายสามัญผู้เป็นนายกองส่วยน�้าของเมืองละโว้ ทมี่ ีหน้าทคี่ ุม
เมอื งสโุ ขทยั ซมึ ซา่ นขยายขา้ มเขตแดนไปโดยรอบ กลา่ วไดว้ า่ ไพรพ่ ลตกั น้า� จากทะเลชบุ ศรไปถวายพระเจา้ ปทมุ สรุ ยิ วงศ ์ ณ
“พระร่วง” คือจิตวิญญาณของพืน้ ที ่ (spirit of place) ทถี่ ูก เมืองขอม และด้วยความทเี่ ป็นผู้มีวาจาสิทธิ์สามารถสั่งนา�้ ให้
บรรจุฝังแน่นอยู่ในภูมิ - อากาศของเมืองสุโขทัยมานานนับ ขงั อยใู่ นชะลอมไมไ้ ผส่ านได ้ จงึ ถกู หวาดระแวงวา่ อาจตง้ั ตวั ข้นึ
ศตวรรษ เปน็ ใหญ ่ นายรว่ งจงึ หนอี อกจากเมอื งละโวไ้ ปบวชเปน็ พระอยู่
ที่กรงุ สโุ ขทัย
พระร่วง :แจิตหวง่ เญิ มญืองาสณโุ ขขอทงัยพื้นท่ี
เมษายน-มิถุนายน ๒๕๕๘ 35
