Page 31 - Culture1-2018
P. 31
ลูกปัดที่ใช้ในการร้อยเครื่องลูกปัด คือ ลูกปัดกาหล�าหรือลูกปัด
แก้ว ที่ตกบนพื้นจะแตกหักได้ง่ายและมีการผุกร่อน ดังนั้นอายุ
การใช้งานจึงน้อยกว่าลูกปัดที่พบโดยทั่วไปในปัจจุบัน ในสมัย
รัชกาลที่ ๔ ถึงรัชกาลที่ ๕ ชุดโนรายังไม่เห็นโครงสร้างของลูกปัด
เต็มตัว ยังเว้นชิ้นส่วนไว้ให้เห็นโครงสร้างของสรีระที่สง่างาม
ส่วนสีที่ใช้ก็มักจะใช้ตามวัตถุดิบที่มีอยู่ ด�า ขาว น�้าตาลบ้าง
ต่อมาเมื่อประมาณ พ.ศ. ๒๔๘๐ เมื่อมีการท�าลูกปัดเม็ด
โตขึ้น มีสีสันเยอะขึ้น และราคาเริ่มถูกลง สามารถหาซื้อลูกปัด
ได้ง่ายขึ้น หาได้จากแถวอ�าเภอหาดใหญ่ การท�าเครื่องลูกปัดจึง
เพิ่มชิ้นส่วนได้มากขึ้น เครื่องลูกปัดโนราในยุคนั้นจะเป็นแบบ
เครื่องต้น คือ ร้อยลูกปัดให้เป็นตัวเสื้อติดกันไม่แยกชิ้น มีการใช้
ลูกปัด ๒ แบบ คือ ๑. ลูกปัดสี่ด้าน ซึ่งเป็นลูกปัดขนาดเม็ดโต
๒. ลูกปัดแมงโลม เป็นลูกปัดเม็ดใสๆ เล็กๆ เมื่อสวมใส่จะรู้สึก
บางเบา ซึ่งหาชมได้ยากแล้วในปัจจุบัน เนื่องจากไม่มีลูกปัด
ลักษณะดังกล่าวแล้ว วัตถุดิบบางก็อย่างไม่สามารถหาได้ตาม
แบบของเก่าดั้งเดิม การท�าชุดโนราจึงต้องเปลี่ยนไปตามยุคสมัย
แต่การร้อยลูกปัดส่วนใหญ่ ยังใช้วิธีการแบบดั้งเดิมคือ มีวิธีการ
ร้อยอยู่ ๓ แบบคือ
๑. ร้อยแบบร้อยช่อ เป็นการร้อยคล้ายกับลวดลายของ
ตาข่ายหรือแห โดยใช้ลูกปัดข้างละสองลูกมาผูกเชื่อมต่อกันด้วย
ลูกปัดหนึ่งลูก เรียกว่า ๑ ช่อ
๒. ร้อยแบบห้า-สาม เป็นวิธีการโดยใช้ลูกปัดห้าเม็ดและ
ลูกปัดสามเม็ดมาร้อยในเชือกคู่เดียวกันเป็นลายดอก
๓. ร้อยแบบสาม-สาม เป็นวิธีการร้อยโดยใช้ลูกปัดครั้งละ
สามเม็ด จ�านวนสองครั้งมาผูกร้อยให้กลายเป็นลายดอกเดียวกัน
๔
โดยใช้เชือกเพียงสองเส้น วิธีนี้เป็นวิธีที่นิยมน�ามาร้อยเครื่อง
ลูกปัดมากที่สุด เพราะจะมีความแน่นและเห็นลวดลายได้ชัดเจน
๑. การแสดงโนราในอดีต ถ่ายในสมัยรัชกาลที่ ๖ เช่น ลายลูกแก้ว หรือลายข้าวหลามตัด ลายก้างปลา ลายบัวคว�่า
๒. โนราอ�าเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช ลายบัวหงาย มีการพัฒนาโดยร้อยแบบใช้สีตัดกัน สีที่ใช้ในยุคแรก
ถ่ายในสมัยรัชกาลที่ ๖ เน้นสีแดงตัดสีเหลือง สีเขียวตัดสีส้ม ขาวตัดน�้าเงิน แต่ไม่นิยม
๓. ภาพการแต่งกายโนราของหมื่นระบ�าบันเทิงชาตรี (คนซ้าย) สีด�า ต่อมามีการร้อยแบบไล่น�้าหนักสีจากสีอ่อนไปหาสีเข้ม
หรือโนราคล้ายพรหมเมศ แต่มักเรียกกันว่าโนราคล้ายขี้หนอน มีการใช้สีด�า และมีการผสมผสานการติดเพชรหรือคริสตัล
(ค�าว่าขี้หนอน เป็นภาษาถิ่นของภาคใต้หมายถึงกินนร)
ซึ่งเป็นโนราคนแรก และคนเดียวที่ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์ แบบชุดลิเกในบางจุด เพื่อเพิ่มประกายยามต้องแสงไฟ
จากการแสดงโนราในรัชกาลที่ ๕ โดยปกติแล้วโนราทุกคนจะร้อยชุดเองได้ เพราะว่าจะต้อง
๔. ภาพการแต่งกายโนราในยุคปัจจุบันโดยอาจารย์ธรรมนิตย์ นิคมรัตน์ สวมใส่เอง ชุดโนรา ๑ ชุดใช้ลูกปัดประมาณหนึ่งหมื่นเม็ด ราคา
ชุดไม่แน่นอน โดยมากมีราคาตั้งแต่หนึ่งหมื่นบาทขึ้นไป ขึ้นอยู่
กับขนาด สี และลวดลาย
มกราคม - มีนาคม ๒๕๖๑ 29
