Page 105 - Culture1-2018
P. 105
ศาลเจ้าจีน ประเภทที่สอง ก็คือ ศาลเจ้าจีนในศาสนาเต๋า ดังนั้น จึงมีวิธีการดูว่า ศาลเจ้าจีน นั้นจะเป็นศาลเจ้า
หรือ ลัทธิเต๋า ศาลเจ้าจีน ประเภทนี้ในเมืองจีน ที่คนไทยเรารู้จัก ประเภทไหน คือให้ดูที่ เจ้า ที่เป็นองค์ประธานของศาลนั้นเป็น
กันดี โดยเฉพาะคอนิยายจีนก�าลังภายในก็คือ ศาลเจ้าบู๊ตึ๊ง ที่มี ส�าคัญว่าเป็น เจ้า องค์ใดในศาสนาไหนนั้นเอง
ส�านักกระบี่บู๊ตึ๊ง เจ้าของเพลงกระบี่เจ็ดดาวนั้นแหละ เพราะ ศาลเจ้าแม่ลิ้มกอเหนี่ยว มีชื่อเป็นทางการว่า “ศาลเจ้า
ฉะนั้น บู๊ตึ๊ง กับ ง้อไบ๊ หรือ เส้าหลิน จึงต้องสู้กันในหนังก�าลัง เล่งจูเกียง” เป็นศาลเจ้าเก่าแก่คู่บ้านคู่เมืองของเมืองปัตตานี
ภายในจีน เพราะคนละศาสนา มาแต่โบราณ มี เจ้า องค์ประธานคือ โจวซือกง ซึ่งเป็นอริยะสงฆ์
ในศาลเจ้าศาสนาเต๋านี้แหละที่จะมี เจ้า เป็นเทพเจ้าต่างๆ ในพระพุทธศาสนา ตามหลักฐานที่จารึกอยู่ในศาลเจ้า ตั้งขึ้นเมื่อ
หลากหลายสามารถแบ่งสายออกได้เป็น ๗ สายด้วยกันคือ สาย วันชัยมงคล ปีบวนเละ ที่ ๒ ศักราชราชวงศ์หมิง ตรงกับ
แรก เทพเจ้าที่เป็น ดวงดาวบนท้องฟ้า เทพเจ้าเช่นนี้ได้แก่ ฉาง พุทธศักราช ๒๑๑๗ ในรัชสมัยของสมเด็จพระมหาธรรมราชา
เอ๋อ เทวีแห่งพระจันทร์ ไท้แปะกิมแช อาจารย์ใหญ่ เป็นต้น ล�าดับ แห่งกรุงศรีอยุธยา
ที่สอง คือ เทพเจ้าที่เป็น พลังธรรมชาติ ดิน น�้า ลม ไฟ หยิน
หยาง นั้นแหละ ล�าดับที่สาม คือ เทพเจ้าที่เป็น โอปปาติกะ คือ
มาจากไหนไม่รู้ อยู่ๆ ก็เกิดขึ้นมาเป็นใหญ่เลย เทวดาจีนชั้นสูงๆ
เช่น เง็กเซียนฮ่องเต้ เงี่ยมล่ออ๋อง จะเป็นเช่นนี้ ล�าดับที่สี่ เทพเจ้า
ที่เป็นมนุษย์จริงๆ เช่น เจ้าพ่อกวนอู เจ้าแม่ลิ้มกอเหนี่ยว เจ้าแม่
เขาสามมุข เจ้าแม่ทับทิม เป็นต้น ล�าดับที่ห้า เทพเจ้าที่เป็น
นักพรต อย่างพวกเซียนทั้งหลาย เช่น โป้ยเซียน เป็นต้น ล�าดับ
ที่หก เทพเจ้าที่มาจากเทพปกรณัม เช่น เทพนิยายเรื่องไซอิ๋ว
เรื่องห้องสิน เช่น เจ้าพ่อเห้งเจีย เจ้าพ่อนาจา เทพเจ้าเอ้อหลาง
เทพเจ้าหลี่จิ้ง เป็นต้น และสุดท้าย เทพเจ้าที่มาจากต�านาน
โบราณ เช่น ต�านานการสร้างโลก เทพบิดาผานกู ผู้สร้างโลกและ
สวรรค์ เทพมารดา หนี่วา ผู้สร้างมนุษย์ และธรรมชาติ เป็นต้น
และศาลเจ้าประเภทที่สาม เป็นศาลเจ้าในศาสนาขงจื๊อ
ส�าหรับศาลเจ้าชนิดนี้ ไม่มีในประเทศไทยแต่มีอย่างใหญ่โตใน
สาธาณรัฐประชาชนจีน คนไทยเราเพียงท�าเป็นหิ้งบูชาบรรพบุรุษ
ในบ้านเท่านั้น
ที่เล่ามาทั้งหมดนี้เป็นระบบ ศาลเจ้าจีนมาตรฐานในสากล
โลก แต่ส�าหรับประเทศไทย ซึ่งเป็นประเทศห่างไกลโพ้นทะเล
ก็จะมีลักษณะเฉพาะ โดยเฉพาะประเทศไทยในภาคใต้ ที่การ
อพยพเข้ามาของคนจีนมีหลายระลอกจากหลายมณฑล เหตุการณ์
ส�าคัญก็คือช่วงตื่นการท�าแร่ในภาคใต้ ที่เริ่มมาตั้งแต่สมัยต้นกรุง
รัตนโกสินทร์คราวนั้น คนจีนจากหมู่เกาะต่างๆ ในมาเลเซีย
อินโดนีเซีย และคนจีนจากหลายมณฑลในจีนแผ่นดินใหญ่ต่าง
เดินทางเข้ามาตั้งรกรากใหม่ในภาคใต้ จึงเกิดการฝากเทพเจ้า
ของแต่ละกลุ่มที่เข้ามาอยู่ใหม่ในศาลเจ้าจีนเดิมที่มีอยู่แล้ว ท�าให้
เกิดความหลากหลายขึ้นในศาลเจ้าจีนภาคใต้ เป็นเหตุการณ์ใหม่
ซึ่งไม่เคยมีมาแต่ก่อน
มกราคม - มีนาคม ๒๕๖๑ 103
