Page 103 - วารสารวัฒนธรรม ปีที่ ๕๖ ฉบับที่ ๒ เมษายน - มิถุนายน ๒๕๖๐
P. 103
มองผ่านหนามเตย
รุ่งโรจน์ จุกมงคล เรื่อง
ภาพจากวีดิทัศน์เบื้องหลังภาพยนตร์เทริด
“เทริด”...
สืบสานคุณค่าโนราถิ่นใต้
เทริด [เซิด] น. เครื่องประดับศีรษะ รูปมงกุฎอย่างเตี้ย มีกรอบหน้า
(ความหมายตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๔)
“เทริด” ในที่นี้เป็นสิ่งเคารพบูชาของโนรา เป็นสิ่งที่ใช้สวมใส่ครอบศีรษะเมื่อขึ้นแสดงบนเวที ถือเป็นของสูง เมื่อถูกน?า
*
มาใช้เป็นชื่อภาพยนตร์เพื่อแสดงถึงคุณค่าของศิลปะการแสดงพื้นบ้านของภาคใต้อย่างโนรา นับว่าเป็นการเลือกสรรอย่าง
เหมาะสมยิ่ง
ที่ผ่านมามีภาพยนตร์ไทยหลายเรื่องสร้างขึ้นเพื่อเชิดชูศิลป- เอกชัย ในการเล่าเรื่องวัฒนธรรมที่ผูกพันกับชีวิตของ “คนใต้” จาก
วัฒนธรรมแขนงต่าง ๆ ของแต่ละภูมิภาค ส่วนใหญ่เป็นเรื่องวัฒนธรรม มุมมองของคนใต้แท้ ๆ อีกด้วย
ของภาคกลาง จึงอาจกล่าวได้ว่า เทริด เป็นภาพยนตร์ที่ตั้งใจน?าเสนอ ก่อนจะเข้าสู่เรื่องราวของภาพยนตร์เรื่อง เทริด ต้องเกริ่นน?า
ศิลปวัฒนธรรมของภาคใต้เป็นเรื่องแรก ถึงการแสดงโนราศิลปะพื้นบ้านชาวใต้เพื่อปูพื้นเสียก่อน โนรามีจุด
ภาพยนตร์เรื่องนี้ยังเป็นผลงานก?ากับเรื่องแรกของ เอกชัย ก?าเนิดจากจังหวัดพัทลุง สมตามค?าขวัญ “เมืองหนังมโนราห์ อู่นาข้าว
ศรีวิชัย นักร้องลูกทุ่งชื่อดังของภาคใต้ที่มีชื่อเสียงในวงการเพลง พราวน?้าตก แหล่งนกน?้า ทะเลสาบงาม เขาอกทะลุ น?้าพุร้อน”
มานานกว่า ๓๐ ปี เจ้าของผลงานเพลงดังมากมายทั้งในภาษากลาง โดยเฉพาะค?าในวรรคแรก “เมืองหนังมโนราห์” แสดงถึงความเป็น
และภาษาใต้พื้นถิ่น อีกด้านหนึ่งเอกชัยเป็นนักอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม มรดกทางวัฒนธรรมของเมืองพัทลุงอย่างชัดเจน เพราะเป็นแหล่ง
ของภาคใต้ นอกจากร้องและแสดงกับวงดนตรีลูกทุ่งของตัวเองแล้ว รวมคณะมโนราห์มากมาย พร้อมกับมีวิทยาลัยนาฏศิลปพัทลุงเป็น
เอกชัยยังจัดการแสดงโนราเพื่อเผยแพร่และอนุรักษ์ศิลปะการแสดง สถาบันแห่งการเรียนรู้และถ่ายทอดภูมิปัญญาของมโนราห์สู่เยาวชน
แขนงนี้อีกด้วย คนรุ่นใหม่
เมื่อมาท?าหน้าที่ก?ากับภาพยนตร์เกี่ยวกับโนรา จึงเสมือน การแสดงโนราในปัจจุบันนิยมใช้ในการแก้บน หรือน?ามา
การกลับคืนสู่รากเหง้าของศิลปะการแสดงพื้นบ้านที่ตัวเองรัก ประยุกต์ใช้ในพิธีเปิดงานต่าง ๆ โดยมีเอกลักษณ์เด่นชัดคือการแต่งตัว
และศรัทธา ทั้งยังเป็นการตั้งใจท?างานเพื่อสืบสานการแสดงโนราให้ ของผู้แสดงที่สวมชุดและเครื่องประดับสวยงามทั้งตัว พร้อมกับมี
ต่อยอดไปสู่คนรุ่นใหม่ หากกล่าวตรง ๆ ต้องบอกว่าไม่มีใครเหมาะสม “เทริด” เป็นเครื่องสวมศีรษะของโนรา ซึ่งถือว่าศักดิ์สิทธิ์และเชื่อว่า
เท่ากับศิลปินมากความสามารถและคร?่าหวอดประสบการณ์อย่าง เป็นที่สถิตของครูโนรา
* โนรา หรือ มโนราห์ หรือ มโนห์รา ทั้งสามค?านี้ พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน ให้ความหมายเดียวกันคือ ศิลปะการแสดงพื้นเมืองอย่างหนึ่งของภาคใต้ มีแม่บท
ท่าร?าอย่างเดียวกับละครชาตรี
เมษายน-มิถุนายน ๒๕๖๐ 101
