Page 103 - Culture1-2016
P. 103
ตรงกับวันที่๑๐,๑๑,๑๒เดอืนมถิุนายนทีโ่รงลครหมอ่มเจ้า หรือประกาศกอปรด้วยลักษณะฝ่าฝืนหรืออาจฝ่าฝืน
อลงั การ จะมแี ตรวงเปา่ ดว้ ยปรอแฟศเซอร หมอรศี ผชู้ าํา นาญ ต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดี ถึงแม้เพียงว่า
ในการเล่นนี้ในทวีปตวันตก ประตูโรงจะเปิดเวลา ๒ ทุ่ม ตรง การทําา หรือฉาย หรือการแสดงภาพยนตร์ หรือประกาศนั้นๆ
กับ ๘ โมงฝรั่ง ราคาห้องหนึ่งที่มีเก้าอี้หลายตัว (บอกซ์) ราคา น่าจะมีผลเช่นว่านั้น ก็ห้ามดุจกัน
๑๐ บาท ชั้นที่หนึ่ง ราคา ๓ บาท ชั้นที่สอง ราคา ๒ บาท ข้อห้าม หรือประกาศที่ทําาในพระราชอาณาจักร ถ้ามี
ชั้นที่สาม ราคา ๑ บาท ชั้นที่สี่ คือนั่งที่วงเวียน ๒ สลึง เด็กที่ ลักษณะ หรืออาจมีผลเช่นว่านี้ไซร้ ท่านห้ามมิให้นําา หรือ
อายุต่ําากว่า ๑๐ ขวบ จะเรียกเอาราคาแค่ครึ่งเดียว...”
ส่งออกนอกพระราชอาณาจักร...”
ต่อมาอีกสามวัน หนังสือพิมพ์ฉบับเดียวกันนี้ ประจําา นี่คือ ‘หลัก’ การเซ็นเซอร์ชิ้นแรกและชิ้นเดียวที่เรา
วันที่ ๑๒ มิถุนายน ๒๔๔๐ ก็มีข้อความที่อาจจะเรียกได้ว่า ยึดถือในการควบคุมดูแลภาพยนตร์ในประเทศไทย ที่งาน
เป็นการรีวิวภาพยนตร์ชิ้นแรกปรากฏในหน้าหนังสือพิมพ์ บริหารราชการของไทยกําาหนดให้ ‘ตําารวจ’ เป็นเจ้าพนักงาน
ในประเทศไทยวา่ “...การเลน่ เรยี กชอื่ วา่ ปารเี ซนิ ซเี นโตแครฟ ผู้ปฏิบัติการตามกฎหมายนี้ โดยมี ‘กระทรวงมหาดไทย’ ซึ่ง
อันได้เล่นที่โรงลครหม่อมเจ้าอลังการ ริมโรงหวย เมื่อคืน เป็นหน่วยงานที่กําากับดูแลตําารวจอีกระดับหนึ่งเป็นผู้ออกกฎ
ที่แล้วนั้น เปนการแปลกปลาดน่าดูจริง รูปประดานา้ํา กับรูป หรือประกาศ เพื่อเพิ่มรายละเอียดต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการ
ศรตี อ่ ยมวย ทาํา เหนจรงิ มคี นชอบมาก แลว้ ตวั ลครทชี่ าํา นาญใน ‘จัดการสถานมหรศพ’ ประเภทนี้ ในเรื่องของการอนุญาต-
การเล่น ได้ออกมาแสดงในการเล่น ต่างเปนที่เหนจริง น่าชม การควบคุม-และกําาหนดอัตราค่าธรรมเนียมต่างๆ เรื่อยมา
ทุกอย่าง มีเจ้านายขุนนางแลประชาชนชายหญิง ได้ไปดู กระบวนการเหลา่ นเี้ รมิ่ ตน้ ตงั้ แตก่ อ่ นทปี่ ระเทศไทยจะมี
ไปชม ประมาณ ๖๐๐ กว่า ลครนี้จะเล่นอิกคืนเดียววันนี้ การเปลยี่ นแปลงการปกครองเปน็ ระบอบประชาธปิ ไตย (โดยมี
เท่านั้น เชิญไปดูเถิด จะได้เปนขวัญตา ไว้เล่าสู่บุตรหลาน พระมหากษัตริย์เป็นองค์พระประมุขอยู่ภายใต้รัฐธรรมนูญ)
ฟังต่อไป ไม่น่าเสียดายเงินเลย...”
ถึงสองปี และหลังจากนั้น กฎหมายก็มีการแก้ไขเพิ่มเติม
ทั้งหมดนี้คือบันทึกแรกที่เกี่ยวกับ ‘ภาพยนตร์’ กับ เล็กน้อยอีกสองครั้ง แต่หลักใหญ่ของกฎหมายนี้ อันอยู่ที่
‘คนไทย’ ในคืนวันที่ผ่านมาแล้ว ๑๑๙ ปี!
มาตรา ๔ ก็ยังใช้ควบคุมอยู่ และใช้เรื่อยมาจนถึงปี พ.ศ.
ความรู้นี้บอกได้ว่า คนไทยรู้จักภาพยนตร์มาตั้งแต่ ๒๕๕๑ การเปลย่ี นแปลงของ ‘กฎหมายหนงั ’ จงึ ไดเ้ กดิ ขน้ึ มา
แรกเกิด ก่อนหน้าประเทศอื่นๆ อีกหลายประเทศในโลก และ มีการออกพระราชบัญญัติ ‘ภาพยนตร์และวีดิทัศน์
ไม่เคยรู้สึก ‘ไม่ดี’ อย่างหนึ่งอย่างใดกับภาพยนตร์ตลอดมา พ.ศ.๒๕๕๑’ ขึ้นในสมัยรัฐบาลที่มีพลเอกสุรยุทธ์ จุลานนท์
แต่สิ่งที่คนไทยจําานวนไม่น้อยอาจรู้ไม่มากนักก็คือความรู้ เป็นนายกรัฐมนตรี
ที่ว่า‘กฎหมายที่เกี่ยวกับหนัง’หรือที่มีชื่อเรียกอย่างเป็นงาน ซงึ่นบัตัง้แตน่ัน้กฎหมายหนงัทีเ่ราใชก้นัมาตงั้แตก่อ่น
เป็นการว่า ‘พระราชบัญญัติภาพยนตร์’ ในสังคมไทยนั้น ใช้ประชาธิปไตย - โดยมีตําารวจเป็นเจ้าพนักงานเซ็นเซอร์
เพิ่งมามีขึ้นเป็นครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๗๓ ซึ่งหลังจากนั้น กระทรวงมหาดไทยเป็นผู้ควบคุมดูแลธุรกิจโรงหนัง - เป็น
ต่อมาอีกนานอยู่ คําาว่า “การเซ็นเซอร์” จึงได้แพร่หลายขึ้น เวลายาวนานนับได้ ๗๘ ปี จึงได้เริ่มมีการเปลี่ยนแปลงด้วย
ในวงการภาพยนตร์ของประเทศไทย
‘ของใหม่’ ที่เกิดขึ้น ๔ ประการ คือ
สิ่งนี้ปรากฏอยู่ใน “พระราชบัญญัติภาพยนตร์ พุทธ- ๑) เลกิ การทาํา งานของตาํา รวจ ในการทาํา หนา้ ที่ ‘เซน็ เซอร์
ศักราช ๒๔๗๓” มาตรา๔ ที่ ระบุข้อความไว้ว่า “...ท่านห้าม ภาพยนตร์’ มาเป็นการ ‘ตรวจพิจารณาภาพยนตร์’ ด้วย
มิให้ทําา หรือฉาย หรือแสดง ณ สถานที่มหรศพ ซึ่งภาพยนตร์
คณะกรรมการที่จัดตั้งขึ้นตามกฎหมาย
101
มกราคม-มนี าคม ๒๕๕๙
