Page 34 - CultureMag2015-3
P. 34
นา้ อมร กุลดิลกสัมพันธ์ ท�ำหน้าท่ีเหล่านี้ได้ ส�ำหรับความช�ำนาญขึ้นอยู่กับการผ่าน
กับงานเช่อื มบาตรทป่ี ระยกุ ต์มาแทนขัน้ ตอนแลน่ บาตร งานมามากน้อยแค่ไหน ถ้าหากครอบครัวไหนที่ท�ำบาตร แต่
มแี รงงานไมพ่ อกส็ ามารถจา้ งคนงานทำ� บาตรมาทำ� งานแตล่ ะ
โดยส่งให้ร้านจ�ำหน่ายบาตรในชุมชนห้าราย คือ ๑. นางมยุรี หนา้ ที่ได้”
(ชา่ งไก)่ เสอื เสรมิ ศร ี ๒. นายหริ ญั เสอื เสรมิ ศร ี ๓. นางอารยี ์
สายรัดทอง ๔. นางกฤษณา แสงไชย และ ๕. นายสมศักดิ์ หากทกุ วนั นกี้ ารทำ� บาตรทบี่ า้ นบาตรสว่ นใหญล่ ดรปู ลง
บพั ชาติ เป็นการท�ำของที่ระลึกหรือการสาธิต ข้ันตอนต่างๆ จึงอาจ
ปรับเปลี่ยนหรือประยุกต์ตามเทคโนโลยีท่ีก้าวหน้า แต่ถึง
เมื่อ ๔๐ กว่าปีก่อน ภิญโญ กมลาภรณ์ เคยบันทึก อยา่ งไรกไ็ มใ่ ชง่ านทที่ �ำขน้ึ ไดต้ ามลำ� พงั ทกุ ขนั้ ตอนเปน็ ผลงาน
สภาพการท�ำงานของชาวบ้านบาตรไว้ในวิทยานิพนธ์ระดับ ทต่ี อ้ งอาศยั หลายคนมสี ว่ นรว่ มประกอบขน้ึ ดว้ ยความอตุ สาหะ
ปริญญาโท เร่ือง การศึกษาลักษณะชุมชนบ้านบาตร อ�ำเภอ และพถิ พี ถิ นั ทน่ี า่ หว่ งอยบู่ า้ งกค็ อื ชา่ งฝมี อื เกอื บทงั้ หมดอายุ
ป้อมปราบศัตรพู า่ ย จังหวดั กรุงเทพมหานคร ว่า เลยวยั ๕๐ ปแี ลว้ บางขนั้ ตอนยงั หาผสู้ บื ทอดไมง่ า่ ยนกั อนงึ่
ควรบันทึกไว้ด้วยว่า เพียงภายในปี ๒๕๕๗ ช่างท�ำบาตรรุ่น
“ในการท�ำบาตรนั้น ต้องอาศัยแรงงานซึ่งกันและกัน ใหญ่ได้จากไปในเวลาไล่เลี่ยกันถึงสามคน คือ นายชนะชัย
เน่ืองจากขั้นตอนในการท�ำบาตรมีมาก หากจะท�ำคนเดียว อาจสแี ดง นายสนบั แดงนอ้ ย และนายอำ� พร ทะนานทอง
เสยี หมด โดยทไี่ มต่ อ้ งใหค้ นอนื่ ชว่ ยเหลอื กเ็ หน็ จะสำ� เรจ็ ลลุ ว่ ง
ไปได้ยาก หรือก็ช้าไม่ทันการ ฉะน้ัน การทำ� บาตรจึงต้องมีผู้ หลายคนทไ่ี ดม้ าเยอื นบา้ นบาตรมกั กลา่ วตรงกนั วา่ เมอื่
ท�ำหลายหน้าที่ เช่น คนตัดเหล็ก คนประกอบเป็นรูปบาตร ได้มาเห็นข้ันตอนการผลิตงานหัตถกรรมนี้ด้วยตัวเองแล้ว
คนเชอ่ื ม คนต ี คนเคาะ คนขดั คนทานำ�้ มนั ฯลฯ คนทำ� บาตร ประทับใจและภาคภูมิใจท่ีบ้านเมืองเรายังคงสืบทอดศิลปะนี้
แต่ละคนสามารถท�ำได้หลายหน้าที่ เช่น เคาะ ตี ตะไบ ขัด ไวใ้ นแผน่ ดนิ
เป็นต้น ไม่ว่าจะเป็นผู้หญิง ผู้ชาย หรือแม้แต่เด็ก ก็สามารถ
นับเป็นชุมชนตัวอย่างท่ีเปิดรับผู้มาเยือนอยู่ทุกวัน
อา้ งองิ
จ�ำนงค์ ทองประเสริฐ. ภาษาไทยไขขาน. กรุงเทพฯ : ส�ำนักพิมพ์
แพรพ่ ิทยา, ๒๕๒๘.
ปราณ ี กลำ่� สม้ . ยา่ นเกา่ ในกรงุ เทพฯ. ๒ เลม่ . กรงุ เทพฯ : เมอื งโบราณ,
๒๕๔๙.
พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช). พจนานุกรมเพื่อการศึกษา
พุทธศาสน์ ชุด คำ� วัด, กรงุ เทพฯ : วดั ราชโอรสสาราม, ๒๕๔๘.
วนิ ยั ปฎิ ก จลุ วรรค ภาค ๒. ใน พระไตรปฎิ กภาษาไทย ฉบบั มหาจฬุ า-
ลงกรณราชวิทยาลัย. ๔๕ เล่ม. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาจุฬา-
ลงกรณราชวทิ ยาลัย, ๒๕๓๙.
ผลสำ� รวจพระ-เณร ป ี ๕๗ กวา่ ๓.๔๙ แสนรปู ชส้ี �ำนกั สงฆจ์ ดทะเบยี น
ตง้ั วดั พงุ่ กวา่ ๑,๕๐๐ วัด. มตชิ น. ๒๐ กรกฎาคม ๒๕๕๗.
ภิญโญ กมลาภรณ์. “การศึกษาลักษณะชุมชนบ้านบาตร อ�ำเภอ
ป้อมปราบศัตรูพ่าย จังหวัดกรุงเทพมหานคร”. วิทยานิพนธ์
ศลิ ปศาสตรบณั ฑิต คณะโบราณคดี, ๒๕๑๕.
สวสั ด ิ์ จนั ทน.ี นทิ านชาวไร ่ เลม่ ๒. พระนคร : องคก์ ารคา้ ของครุ สุ ภา,
๒๕๐๙.
สวสั ด ิ์ จนั ทน.ี นทิ านชาวไร ่ เลม่ ๓. พระนคร : องคก์ ารคา้ ของครุ สุ ภา,
๒๕๐๙.
32 วฒั นธ รม
