Page 12 - วารสารวัฒนธรรม ฉบับอาเซียน

ดร.สุริ นทร์ พิ ศสุวรรณ
ประชาคมอาเชียน (Asean Community) ประกอบด้วย
๓ ประชาคมทั้ง ๓ ประชาคมต่างมี ความเกี่ยวเนื่ อง
และเชื่อมโยงเกื้อหนุนกันอย่างไร?
ภัทรพล รอดคลองตัน
วัฒนธรรมวิพากษ์
มุมมอง ความคิด ประชาคมอาเซียน
วัฒนธรรมวิพากษ์ฉบับพิเศษนี้ บุคคลท่ านหนึ่งซึ่งจะขาดไปเสียไม่ได้ที่จะต้องพูดคุยในประเด็น
เกี่ยวกับสังคมและวัฒนธรรมระดับอาเซี ยน นั่นก็คือ “อับดุ ลฮาลีม บิน อิสมาแอล พิศสุ วรรณ” ซึ่งเป็นชื่อ
อาหรับของ “ดร.สุรินทร์ พิศสุวรรณ” กับ ๕ ปีเต็ มในฐานะเลขาธิการอาเซียนที่ ดร. สุ รินทร์ได้ปฏิบั ติหน้ าที่
อยู่ ณ กรุงจาการ์ตา ประเทศอินโดนีเซีย ด้วยประสบการณ์และความรู้ ในการเป็นผู้นำ�ระดับนานาชาติ และ
ชีวประวัติวัยเด็กที่น่าสนใจ เหล่านี้ หล่อหลอมรวมให้ ดร. สุริ นทร์กลายเป็นบุคคลสำ�คัญอีกท่านที่มี บทบาท
ในการช่วยขั บเคลื่อนประเทศท่ามกลางวิกฤติ รวมถึงบทบาทในการหล่อหลอมการอยู่ร่วมกันอย่างเป็นมิตร
ของประชาคมอาเซียนกว่า ๖๐๐ ล้านคนที่ กำ�ลังจะมาถึงในไม่ช้ านี้
สร้างความรู้สึกเป็นอั นหนึ่งอั นเดียวกัน เป็นเจ้าของ (owner ship)
เป็นส่วนหนึ่ง มีส่วนร่วม (sense of belonging) แล้วก็ต้องการที่
จะช่วยกันถักทอสร้างสรรค์ประชาคมนี้ สร้างอัตลั กษณ์ขึ้ นมาใหม่
อีกอันเป็นอัตลักษณ์ของความเป็นอาเซียน
ในยุโรปหลายประเทศ เขาเป็นเยอรมัน แต่เขาก็ รู้สึก
ว่าเป็ นยุโรปด้วย ฝรั่ งเศสด้วยยุโรปด้วย อังกฤษด้ วยยุโรปด้ วย
อาเซียนก็ ต้องสร้างความรู้สึกนั้นให้เกิ ดขึ้น ซึ่งก็ต้องอาศัยเสาหลั ก
เรื่องวัฒนธรรมและสังคม (society and culture community)
ซึ่งก็ มีกิจกรรมหลายอย่าง เพื่ อการศึกษา เรื่องสาธารณสุข
เรื่องศิ ลปวัฒนธรรม เรื่องการกีฬา เรื่องสิ่งแวดล้อม เรื่องดนตรี
การละเล่น ค่านิยม ประวั ติศาสตร์ วัฒนธรรม ทั้งหมดทั้งหลาย
เป็นส่วนประกอบที่จะนำ�เข้าไปสู่การสร้างประชาคมสังคมและ
วัฒนธรรมอาเซี ยนซึ่ งจะเป็นฐานรองรับที่ ดีให้ กับประชาคม
อีก ๒ ประชาคม หรือเสาหลักอีก ๒ เสานั่นเอง
อันที่จริงฐานทางด้านสังคมและวัฒนธรรม ซึ่งเป็น
เสาหลั กที่ ๓ นั้นสำ �คัญที่สุด เหตุผลเพราะถ้าฐานนี้ไม่ มั่นคง
คือ ถ้ าไม่สามารถสร้างความเป็ นอันหนึ่ งอันเดียวกัน หรือไม่
สามารถสร้างอั ตลักษณ์ ของอาเซียนให้เกิดขึ้น รวมถึ งการชื่นชม
ยินดีกับความหลากหลายแตกต่างทางวัฒนธรรมของแต่ละประเทศ
มั นก็ยากที่จะเกิดประชาคมการเมืองและความมั่นคงอั นเป็น
เสาหลั กที่ ๑ และเสาหลักที่ ๒ ซึ่งก็คือประชาคมเศรษฐกิ จ
อาเซี ยน แต่ถ้าเกิดเสาหลักที่ ๓ ขึ้นแล้ วอะไรต่ออะไรก็เป็นไปได้
ทั้ งนั้น
การที่ใช้คำ�ว่า ประชาคม เปลี่ยนจากคำ�ว่า สมาคม
เดิมเมื่อตั้งขึ้นมาก่อนหน้านี้ คือ สมาคมประชาชาติแห่งเอเชีย
ตะวันออกเฉี ยงใต้ (Association of South East Asian Nations)
ในปี ๒๐๑๓ การเป็นประชาคมก็เพื่ อความใกล้ชิดสนิทสนม
เป็นอันหนึ่ งอันเดียวกันมากยิ่งขึ้น นั่นจะไม่เกิดขึ้ นถ้าหากเรา
ไม่ใช้ความแตกต่างหลากหลายนั้นเป็นทุนในการสร้างอัตลักษณ์
10