Page 45 - may53

๔๓
สาระน่ ารู้
ดังที่ ได้กล่าวมาแล้วว่ า “ภาพยนตร์” หรือ
“หนั ง” คือ การเล่าเรื่องด้วยภาพที่เคลื่อนไหวได้
เพราะฉะนั้ น การที่ เราจะทำ�ความรู้ จักหรื อ
ทำ�ความเข้าใจในหนัง เราก็ควรจะต้องทำ�ความเข้าใจใน
เรื่องของ “การใช้ภาษาภาพ” ให้ชั ดเจนขึ้นด้ วย ซึ่งวันนี้
เราจะได้พูดถึงเรื่องของ “ภาษาภาพ” กันต่อไป
จากประสบการณ์ด้วยวัยวุฒิ ที่ผ่านโลกมาแล้วเกิน
๖๐ ปี ผมอยากจะกล่าวว่า ม.ร.ว.คึ กฤทธิ์ ปราโมช คื อ
นักปราชญ์ ที่มี พรสวรรค์ในการเขี ยนเรื่องให้อ่ านง่าย
เข้ าใจง่ายได้มากกว่ านักเขียนคนอื่ นๆอีกหลายคนด้วย
กัน ซึ่ งรวมทั้งเรื่องของภาษาภาพนี้ ด้วย ผมเองได้ อ่าน
ตำ�ราไทยก็ดี ตำ�ราฝรั่งก็ดี มาหลายเล่มแล้ว ขอยืนยันว่า
งานเขียน (ที่ ไม่ใช่ ตำ�รา) ของ คึกฤทธิ์ ปราโมช ที่เขียน
เรื่ องเกี่ยวกั บหนั งไว้ ในหนังสือชื่ อ “เมืองมายา” นั้น
มี เรื่องราวอันเป็นความรู้ที่เกี่ยวกับหนังที่อ่านง่ ายเข้าใจ
ง่ ายที่สุด โดยเฉพาะในบทที่ว่าด้วยเรื่องของภาษาภาพ
นั้น อาจารย์คึกฤทธิ์ได้อธิบายไว้ด้วยข้อความที่ น่าสนใจ
ดังต่อไปนี้
“สมัยโบราณนั้น เป็นสมัยที่คนสอนกันด้ วยปาก
และได้รับความรู้ ทางหู ใครรู้มากจึงเรียกว่า พหูสู ต ซึ่ง
แปลว่า ได้ยินได้ ฟังมาแล้วมาก
แต่ยุ คปัจจุบัน ดูเหมือนจะเป็ นยุคที่ให้ความรู้กัน
ทางตา เป็นยุคแห่ งทรรศนะ ทุกวันนี้เราอาจเรียนรู้ ได้
มากด้วยตาเห็น ซึ่งต่อไปคำ�เรียกชื่อคนที่รู้ มาก ก็อาจจะ
เปลี่ยนจาก พหูสู ต เป็น “พหู ทัศน์” ไปก็ ได้ ใครจะไปรู้?
การแสดงภาพ ไม่ว่าจะเป็ นทางภาพยนตร์หรือ
โทรทัศน์ จึงเป็นสิ่งที่มี กำ�ลังอำ�นาจอย่างหนึ่งในชีวิตคน
ปัจจุบัน และเด็กๆ ทุกวันนี้ ก็กำ�ลังเติบโตขึ้ นมาในสังคม
ที่มีความสนใจในภาพมากยิ่ งขึ้น
ภาพยนตร์และโทรทัศน์ ได้กลายจากของเล่นมา
เป็นปั จจัยในการให้ความรู้
ความจริง โทรทัศน์ และภาพยนตร์นั้น จะถือว่า
เป็นปั จจัยที่อยู่ในแนวเดี ยวกันหรือร่ วมกันก็ได้ ไม่มีการ
แข่งขันกันเลย เพราะโทรทัศน์นั้นต้ องถือเป็นเครื่องมือ
สมบัติ ภู่กาญจน์ ...เรื่อง
นี่คือตอนหนึ่งของภาพยนตร์ เรื่อง "อั๊กลี่อเมริกัน" เมื่อผู้ เขียนเรื่ องนี้ (ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช) ซึ่งเดิมตั้งใจแต่เพียงจะไปให้
คำ�ปรึกษาทางด้ านวัฒนธรรมอย่างเดียว พอคุ้นหน้ากันเข้าหน่อย ก็ถูกเชิ ญให้เข้าร่วมแสดงเสี ยเลย
ด้วยการประชันบทกับดาราใหญ่แห่งฮอลลีวูด คือนายมาร์ลอน บรันโด