Page 40 - may53

๓๘
วิจัยวัฒนธรรม
การท่องเที่ ยวในรูปแบบใหม่ที่นั กท่องเที่ ยวทั้งชาว
ไทยและชาวต่างประเทศในปัจจุ บันนิ ยมและให้ความสนใจ
กันอย่างมาก คื อ การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ ซึ่งเป็นการท่อง
เที่ยวที่ มุ่งเน้นในเรื่องของเอกลั กษณ์และวั ฒนธรรมท้องถิ่น
เป็นสำ�คัญ “บ้านพักแบบโฮมสเตย์” ก็เป็นอีกรูปแบบหนึ่ง
ของการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ ที่ต้องการให้ นักท่องเที่ยวได้
เรียนรู้ วิถีชีวิต ประเพณีวัฒนธรรมของชุมชน โดยนักท่องเที่ยว
จะได้ มีโอกาสเข้ าไปสั มผัสโดยการใช้ ชี วิ ตอยู่ ในชุ มชน
นั้นเลย ก่ อให้เกิดการเรียนรู้ และเผยแพร่วัฒนธรรม ซึ่ง
บ้านพั กแบบโฮมสเตย์นั้ นจะสอดคล้องกับแผนพั ฒนาฯ
ฉบับที่ ๘ ที่เน้นบทบาทของการพัฒนาชุ มชน และการที่
รัฐบาลออกกฎหมายการกระจายอำ�นาจสู่ ท้องถิ่น ผลักดัน
ให้องค์กรท้ องถิ่นและหน่ วยงานต่างๆ ให้ ความสำ�คัญกั บ
การสร้างรายได้ให้กับชุมชนโดยใช้การท่องเที่ ยวเป็นจุ ดขาย
จึงทำ�ให้เกิดกิ จกรรมการท่องเที่ ยวหลายรูปแบบในชุมชน
บ้ านพั กแบบโฮมสเตย์จึ งเป็ นอีกช่ องทางหนึ่ งที่ สำ �คัญ
สำ�หรับการสืบทอดสื่อพื้นบ้าน อาทิ สื่อการแสดง สื่อวัตถุ
สื่อพิธีกรรม และวิ ถีชีวิตแบบดั้งเดิมของคนในชุ มชนทั้งที่
สูญหายไปแล้วและที่ยังเข้มแข็งอยู่
หมู่บ้านถ้ำ �กลองเพล ตำ�บลโนนทั น อำ�เภอเมือง
จังหวัดหนองบัวลำ�ภู ก็เป็นอีกสถานที่หนึ่งที่มีแหล่งท่องเที่ยว
ทั้งทางวั ฒนธรรม และวิ ถีชีวิ ตของชาวบ้ านที่เรี ยบง่าย
ชาวบ้านจึงมีการรวมกลุ่ มกันจัดตั้ งเป็นหมู่บ้ านโฮมสเตย์ขึ้น
เพื่อให้ ผู้มาพั กได้สัมผั สกับวัฒนธรรมที่ดี งามอย่างใกล้ ชิด
นั บว่าเป็นช่ องทางที่สำ�คั ญให้สื่อด้ านวัฒนธรรมได้นำ�เสนอ
ต่อผู้รับ และยังเป็ นศูนย์กลางให้บุคคลในชุมชนได้แสดงออก
และมี ส่วนร่วมในการจั ดกิจกรรม แต่ ทั้งนี้ ก็มีผลกระทบ
ที่ ตามมาคื อ อาจมีการนำ�เสนอสื่ อทางด้านวัฒนธรรมที่
ผิ ดเพี้ยน จึงต้องมีการเฝ้าระวังเป็นอย่างยิ่ง โดยเฉพาะสื่อ
พื้นบ้าน แต่ในการศึกษาวิจัยนี้ผู้วิจัยได้เลื อกมาเพียงประเภท
เดียวคือ หมอลำ�กลอน ที่นับว่าเป็นศิลปะการแสดงพื้นบ้านที่
สำ�คัญยิ่งและกำ�ลังจะสูญหาย ขาดการสืบทอดและผิดเพี้ยน
ไปเป็นหมอลำ �ซิ่ง ทำ�ให้คุณค่าลดลง คณะผู้วิจัยจึ งมีความ
สนใจที่ จะศึกษารู ปแบบของสื่อที่ เหมาะสมในการนำ�เสนอ
ให้ กับผู้ รับอย่างถูกต้อง โดยมีวัตถุประสงค์ ของการวิจัยเพื่อ
ศึ กษาสื่อการแสดงหมอลำ�กลอนย้ อนยุคในกลุ่มโฮมสเตย์
บ้ านถ้ำ�กลองเพล และเพื่อส่งเสริมกระบวนการมีส่วนร่ วม
ของชุมชนร่ วมกันทำ �งานด้านวัฒนธรรมระหว่างวัฒนธรรม
จั งหวัดหนองบัวลำ�ภู สภาวัฒนธรรมจั งหวัดหนองบัวลำ�ภู
ในการบริ หารจัดการวัฒนธรรมท้ องถิ่น
การวิ จัยฯ ดั งกล่ าวจะใช้วิ ธี การวิจั ยเชิ งคุณภาพ
เชิงพรรณนาวิเคราะห์ เน้นการมี ส่วนร่วมของท้องถิ่นหรือ
ชุ มชนกลุ่มโฮมสเตย์บ้ านถ้ำ �กลองเพลให้มี ส่วนร่วมในขั้ น
ตอนต่ างๆ ของการวิจั ย ซึ่งจากผลการวิ จัยพบว่า การจัดรูป
แบบการแสดงในกลุ่ มโฮมสเตย์บ้ านถ้ำ�กลองเพล มีการนำ�
เสนอสื่อครบทั้งสามอย่าง คือ สื่อพิธี กรรม สื่อวัตถุ สื่อการ