Page 37 - may53

๓๕
ธนบุรี-น้ำ�ตก จั งหวัดกาญจนบุรี และพบที่ทุ่งผักหวาน ตำ�บล
ท่าขนุน อำ�เภอทองผาภูมิ จังหวั ดกาญจนบุรี เป็นต้นชนิ ดว่า
ขุดดินตรงใหนก็ พบถิ่นของมนุ ษย์ ใต้ดิน
ในสมัยสงครามโลกครั้งที่สอง เชลยศึกชาวฮอลันดา
ชื่อ ดร. แวน ฮิกเกอรแรน ซึ่ งถูกญี่ปุ่ นจับมาทำ�งานเป็ น
กรรมกรสร้างทางรถไฟสายมรณะ ที่จั งหวัดกาญจนบุรี ได้
พบเครื่องมือหินของมนุษย์ โบราณที่ริมแม่น้ำ�แควน้อย ใกล้
สถานีรถไฟบ้านเก่า ห่างจากตัวจั งหวัดกาญจนบุรี ขึ้นไปทาง
ตะวั นออกเฉียงเหนือราว ๓๕ ไมล์ จึงได้เขี ยนรายงานเผย
แพร่ ต่อมาหลังสงครามโลกครั้งที่ ๒ ได้มีนั กประวัติศาสตร์
ทั้ งชาวไทยและต่ างประเทศ มาศึกษาเรื่ องสมั ยก่ อน
ประวัติศาสตร์ ในประเทศไทยหลายคณะ เช่ น คณะของ
ประเทศเดนมาร์ค ของมหาวิทยาลัยฮาวาย และมหาวิทยาลัย
เพนซิลเวเนีย ประเทศสหรัฐอเมริกาเป็ นต้น การพบเรื่อง
มนุษย์ ก่อนประวัติศาสตร์ที่บ้านเก่านั้น ได้ตั้งชื่อ เรียกเฉพาะ
ว่า วั ฒนธรรมฟิงนอยเอียน โดยนำ�คำ�ว่า “แควน้อย” ที่
ชาวต่างประเทศเรี ยกว่า แฟน้อย หรือ ฟิงนอย มาตั้งชื่อ
วัฒนธรรมของมนุษย์หินเก่าที่พบในจังหวัดกาญจนบุรีนั่นเอง
ในยุคหินเก่ าพบว่าได้มีการเลี้ยงสัตว์ขึ้นในภาคอีสาน
ซึ่งสำ�รวจพบโครงกระดูกวัว กรามของหมู ที่แหล่งโบราณคดี
บ้านโนนนกทา พบกระดู กหมาที่แหล่งโบราณคดีที่บ้านเชี ยง
เป็นหลักฐานว่าชุมชนนี้มีการเลี้ยงวัว เลี้ยงควาย เลี้ยงหมู
เลี้ยงหมา ข้อสงสัยเรื่องหมา เกิดขึ้นทันทีว่า หมานั้นเป็นสัตว์
เลี้ ยงชนิดเดียวที่ ไม่ได้มี ในพื้นที่ ด้วยเป็นสัตว์ ที่นำ�จากที่แห่ง
อื่น (ไม่รู้ว่ามาจากอินเดียหรือจีน) นำ�มาเลี้ยงเมื่อ ๒,๕๐๐-
๓,๖๐๐ ปี มาแล้ว วิ ธีล่ าสัตว์ที่พบปรากฏว่ า การล่ าสัตว์
ดักสัตว์และจับสัตว์น้ำ � ได้ทำ�กันมากเมื่อ ๕,๖๐๐-๓,๖๐๐ ปีมา
แล้ว ช่วงเวลาที่ถัดมาตั้งแต่ ๓,๖๐๐-๒,๐๐๐ ปีมาแล้ว มนุษย์
ยังออกล่าสัตว์และจั บสัตว์น้ำ�อยู่ แต่ลดจำ �นวนลง ด้วยเหตุที่
มนุ ษย์ ในระยะนั้นมีความเป็นอยู่ ดีขึ้นโดยมี ห้วยหนองคลอง
บึ งเป็นแหล่งบริโภคและสามารถใช้ น้ำ�ปลูกข้าวที่ มีผลผลิต
เพี ยงพอ จึงไม่จำ�เป็นต้ องล่าสัตว์ หรือออกดักสัตว์จั บปลา
กันอย่างเดิม จะมีบ้ างก็พื้นที่ ไกลน้ำ� ประกอบกับเป็ นระยะ
เวลาที่สิ่งแวดล้อมถูกทำ�ลาย ทำ�ให้สัตว์ ป่าพากั นอพยพหา
แหล่งทำ�กินใหม่
เครื่ องมื อเครื่องใช้ ในสังคมล่ าสัตว์ และสั งคม
กสิกรรมนั้น พบว่ามีการพัฒนาเครื่องมือทางด้านเทคโนโลยี
(TECHNOLOGY) กล่าวคือสังคมกสิกรรมยุคแรกนั้นมีการใช้
เครื่ องมือหินคือขวานหินขัด ซึ่งอาจมีเครื่องมือสำ�ริดปนอยู่
บ้าง ซึ่งต่อมาได้มีเครื่ องมือที่ทำ�ด้วยสำ�ริดและเมื่อมีการทำ�
เครื่ องมือด้วยเหล็ก โลหะผสมสำ�ริดจึงถูกนำ�ไปใช้ทำ �เครื่อง
ประดับและพิธีกรรมทางศาสนาแทน เช่ น กำ�ไล แหวน ตุ้มหู
ห่วงสำ�ริด เครื่องราง เป็ นต้น
เครื่องมือหินและเครื่องมือสำ�ริดแต่ละชิ้นงาน เป็น
หลักฐานของการเป็นภูมิบ้านภูมิเมืองที่สามารถบอกลักษณะ
เฉพาะถิ่นได้อย่างดี หากมนุษย์ปัจจุบั นจะไม่เที่ยวขุดทำ�ลาย-
ย้ายที่จนมั่วไปหมด..เลยไม่รู้ของดีประจำ�ถิ่นนั้นเป็นอย่างไรกัน
ตามรอย..วิธีปลูกข้าวของชาวอีสานในยุคก่อน
การเดินทางไปอีสานวันนี้ไม่เหมื อนก่อนเพราะเกิด
ความสะดวกสบายชนิดเลี้ยวขวาสระบุ รีแล้วก็ ออกไปแถว
นครราชสีมาได้รวดเร็ ว ถิ่นโคราชนั้ นถือว่ าเป็นบ้านเมือง
สุดท้ ายของอาณาจั กรสยามก่อนไปสู่ดิ นแดนที่ ครั้งหนึ่ ง
ทั้ งลาวและขอมเคยมีอิทธิ พลอยู่ ด้ วยความที่เป็ นแอ่ง
เกษตรกรรมโบราณทั้งอี สานบนและอีสานล่างนั้ นจีงทำ�ให้
สนใจถึงแหล่ งภูมิ บ้านภูมิเมืองแถบนี้มาก แม้ ว่าครั้งหนึ่ ง
พื้นที่อีสานเคยแห้งแล้ งใต้ดินแตกระแหงจนกินดินกินเกลื อ
กันนั้น ปั จจุบันได้ กลายเป็นแหล่งเกษตรสมบูรณ์ตามอย่าง
แผ่นดินในอดีต
นานมากแล้ วที่รู้กันว่าชุมชนของสั งคมกสิกรรมนั้น
อุดมสมบูรณ์ อยู่ในภาคอิสาน เป็ นชุมชนที่เริ่มต้นเพาะปลูก
และเลี้ยงสัตว์มาก่อนก็ประมาณกว่า ๕,๐๐๐ ปีมาแล้ว เพราะ
มนุษย์ ถิ่นนี้ รู้จั กการเกษตรขึ้นเองโดยไม่ได้รับอิทธิพลมาจาก
ภายนอก ชุมชนแถบนี้นอกจากจะรู้วิธี การเพาะปลูก เลี้ยงสัตว์
แล้ว ยังรู้จักค้าขายแลกเปลี่ยนสินค้าด้วย แล้วยังมีการแยก
แรงงานออกมาทำ�อาชีพเฉพาะอีก เช่น ช่างปั้นภาชนะดิน
เผา ช่างทอผ้า ช่างทำ�เครื่องมือจากโลหะ ช่างทองเหลื อง
ช่างสำ�ริด เป็นต้นโดยทั้ง ชาวนาและพวกเลี้ยงสัตว์ นั้นจะ
ใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่กับงานช่ างเหล่านี้
การเพาะปลูกกันในชุ มชนเกษตรสมบูรณ์ภาคอี สาน
นั้นส่วนใหญ่ นิยมปลูกข้าว ซึ่งได้พบแหล่งโบราณคดีที่บ้ าน
โนนนกทาและบ้านเชียง ให้ศึกษารู้ได้ว่า ได้มีวิธีปลูกข้ าวแบบ
เลื่อนลอย (SWIDDEN RICE CULTIVATION) เกิดขึ้นเอง
แต่ ละช่วงปีนั้นจะอาศัยน้ำ�จากฝนและพื้นดินที ่อุดมสมบูรณ์
โดยหว่านเมล็ดข้าวลงไป ไม่ มีการพรวนหรือไถดิน (หรืออาจ
จะมีการขุดไถก็ได้) เมื่อปลูกข้ าวได้สักปีสองปีก็หาที่ดินใหม่
เนื่องจากดินขาดความอุดมสมบูรณ์ เหมือนเที่ยวเร่ร่อนทำ�นา
ปลูกข้าวไปตามที่ต่างๆ วนเวียนไปรอบๆ ที่อยู่อาศัย