Page 18 - may53

ความฟุ่มเฟื อยไม่ใช่คุ ณสมบัติอั นพึ งประสงค์
เพราะความฟุ่มเฟื อยมีความหมายถึงความเกินพอดี
สิ่งใดเกินพอดี นับว่าไม่เหมาะสมทั้งนั้น ความฟุ่มเฟือยใน
การใช้ภาษาก็เช่นกัน การใช้คำ�เกินพอดีจะทำ�ให้ข้อความ
เยิ่นเย้อ ความหมายไม่กระชับรัดกุม บางครั้งเป็นการใช้
คำ�ผิดความหมาย หรือผิดหลักการใช้ภาษา
คำ�ว่า ตายลง เป็นตัวอย่างหนึ่ งของการใช้คำ�
ฟุ่มเฟือย เพราะใช้คำ�ว่า ตาย คำ�เดี ยว ความหมายก็
ชัดเจนแล้ว การใช้คำ�ว่า ตายลง อาจทำ �ให้มีข้อสงสัยว่า
ตายขึ้น ไหม เพราะถ้าเราใช้คำ�ว่า ขึ้ น ก็มั กจะมีคำ�เข้าคู่
ที่ตรงกั นข้ามด้วย เช่น น้ำ�ลง / น้ำ�ขึ้น ทางลง / ทางขึ้น
ขาขึ้น / ขาล่อง พระอาทิตย์ขึ้น / พระอาทิตย์ตก เป็ นต้น
คำ�ว่ า สุ่มเสี่ยง เป็นอีกตัวอย่างหนึ่งที่ใช้คำ�ซ้อน
โดยไม่จำ�เป็น คำ�ว่า สุ่ม มีความหมายว่า อาการที่ทำ�ไป
โดยไม่แน่ ใจผล เช่น เดาสุ่ม หรือไม่เฉพาะเจาะจง เช่น
สุ่มตัวอย่าง ส่วนคำ�ว่า เสี่ยง หมายความว่าลองทำ�สิ่ง
ที่ไม่แน่ ใจว่าจะเกิดผลอย่างไร คำ�ว่า สุ่มเสี่ยง ก็ ใช้ ใน
ความหมายตรงกับคำ�ว่า เสี่ ยง ดังนั้นใช้คำ�ว่า เสี่ยง
คำ�เดียวก็ ได้ความหมายเท่ากัน คำ�ว่า สุ่มเสี่ยง เป็นศัพท์
ที่วงการตำ�รวจ ทหาร และนักข่าวชอบใช้
คำ�กริยาราชาศัพท์ เป็นตัวอย่างที่พู ดถึงได้ซ้ำ�แล้ว
ซ้ำ�เล่า เพราะมีผู้ ใช้ผิดอยู่ เสมอ โดยเฉพาะสื่อมวลชน
ซึ่งเป็นแบบอย่างที่คนอื่นใช้ตาม คำ�กริ ยาราชาศัพท์ที่ใช้
คำ�ว่ า ทรง นำ�หน้าอย่างฟุ่มเฟือย เช่น ทรงเสด็จ ทรง
พระราชทาน ทรงประทับ ทรงเป็ นพระราชโอรส ทรงมี
พระเมตตา ล้วนเป็ นการใช้ผิดทั้งนั้น เพราะหลักการใช้
คำ�ราชาศัพท์ คือจะไม่ใช้คำ�ว่ า ทรง นำ�หน้าคำ�กริยาที่
เป็นคำ�ราชาศั พท์อยู่แล้ว คำ�ว่า มี หรือ เป็น ก็เช่นกัน
หากตามด้วยคำ �ราชาศัพท์ก็ ไม่ต้องใช้คำ�ว่า ทรง นำ�หน้า
แต่หากไม่ ได้ตามด้วยคำ�ราชาศั พท์ ก็ต้องเติมคำ �ว่า ทรง
เพื่อให้เป็นคำ�กริ ยาราชาศัพท์ เช่น สมเด็ จพระเทพรัตน
ราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีทรงเป็นผู้แทนพระองค์
เสด็จพระราชดำ�เนินไปทรงเปิดการประชุม
คำ�ว่า นำ �พา เป็ นตัวอย่างหนึ่งของการใช้ คำ�
ฟุ่ มเฟือยแล้ วทำ �ให้ผิดความหมาย เป็นการใช้คำ�ซ้อน
โดยไม่จำ�เป็น เพราะใช้คำ�ว่ า นำ � หรื อ พา คำ�ใดคำ�หนึ่ ง
ก็ สื่อความหมายได้แล้วว่าให้เอาสิ่งของนั้น ๆ ไป เช่น
“กรุณา นำ �สิ่ งของที่จำ�เป็นของท่ านติดตัวไปด้วย” ไม่
ควรใช้ ว่า “กรุณา นำ�พาสิ่งของที่ จำ�เป็นของท่านติดตั ว
ไปด้วย” เมื่อใช้คำ�ซ้อนโดยไม่จำ�เป็นทำ �ให้ความหมาย
ของคำ�ผิดไป เพราะคำ�ว่ า นำ�พา หมายความว่า เอาใจใส่
เอาธุระ ไม่สนใจ แต่มั กใช้ ในความหมายเชิงปฏิเสธว่า
ไม่นำ�พา เช่น “ที่ยกขบวนกั นมาปิดถนนแบบนี้ พวก
เขาไม่ นำ�พาหรอกว่าใครจะเดือดร้อนบ้าง”
คำ�ว่ า หยิบฉวย ก็ เป็นตัวอย่างแบบเดียวกัน คือ
ใช้ คำ�ซ้อนกันอย่างฟุ่มเฟือย คำ�ว่ า หยิบ และ ฉวย มี
ความหมายคล้ าย ๆ กัน แต่ เมื่อนำ �มาซ้อนกันจะมี
ความหมายว่ า นำ�สิ่งของนั้นไปโดยมีเจตนาทุ จริต เช่น
ไม่บอกเจ้ าของก่อน หรือตั้งใจขโมย ดังนั้น เมื่ อโฆษก
ในห้างสรรพสินค้ าแห่งหนึ่ง ประชาสั มพันธ์ ให้ทราบว่า
มี ของกำ �นัลแจกฟรี ให้แก่ลู กค้า โดยบอกว่า “ขอเชิญ
ท่านมี ผู้อุปการคุณ มาหยิบฉวยของกำ�นัลที่เคาน์ เตอร์
ประชาสัมพันธ์ ไปได้เลยค่ะ” จึงกลายเป็นว่าเชิญชวนให้
ลู กค้ามาขโมยของกำ�นัล
คำ�ว่า ทำ�การ จัดเป็นคำ�ฟุ่มเฟือยยอดนิยม พระราช
วรวงศ์ เธอ กรมหมื่นพิ ทยาลงกรณทรงนิพนธ์บทกลอน
แสดงความสงสารคำ �ว่า “ทำ�การ” ไว้ เนื่องจากมักมี
ผู้นำ�มาใช้ โดยไม่จำ�เป็น แต่คนสมั ยนี้ก็ ยังไม่ เลิ กนิยม
เราจึงจะพบข้อความที่ตัดคำ�ว่า ทำ�การ ออกไปได้ก็ ไม่เสีย
ความแต่อย่ างใด เช่น
“รั ฐบาลประกาศว่าจะทำ �การใช้กฎหมายในการ
ปราบปรามผู้ ชุมนุ มอย่างเคร่งครั ด”
“หลังเกิดวิกฤติ เศรษฐกิจ ธนาคารเริ่ม ทำ�การ
เข้มงวดในการปล่อยสินเชื่อ”
“ผู้สมัครเข้ าอบรมความรู้จะต้ องทำ�การ กรอก
ใบสมัครให้ ครบถ้วน”
“ผู้บริหารสถาบั นพระปกเกล้าร่ วมให้การต้อนรับ
คณะที่ ปรึ กษาขององค์พระมหากษั ตริย์ แห่งภู ฏานใน
วัฒนธรรมภาษา
ศ. ดร. รื่นฤทั ย สัจจพันธุ์...เรื่อง
๑๖