Page 28 - mar53

สั งคมไทยเรานั้นมีวัฒนธรรมการเรี ยกชื่อบ้ าน
นามเมืองสืบต่อกันมาด้วยวิธีต่างๆ เพื่ อให้เป็นที่จดจำ�ง่ าย
ได้แต่การเรียกชื่อตามลักษณะภู มิประเทศ รวมทั้ งสิ่งที่
เห็นอย่างโดดเด่นเพราะมีอุดมในถิ่นไม่ว่าจะเป็นพืชพันธุ์
ไม้ ตลอดจนสิงสาราสัตว์ต่าง ๆ ชื่อบ้านนามเมืองจึงเป็น
เสมือนการบั นทึกเรื่องราวสภาพแวดล้อม ของสั งคม
ท้องถิ่นนั้นๆ แม้ว่าต่อมาจะมีการพั ฒนาการเปลี่ยนแปลง
สภาพแวดล้อมไป แต่ชื่อบ้านนามเมืองที่ยั งเรียกขานกัน
อยู่ ก็ สามารถใช้เป็ นปูมตำ�นาน ให้คนรุ่ นหลังสามารถสืบ
สาวราวเรื่องของวิถีชีวิตในอดีตได้อย่ างดี
บัว เป็นพื ชไม้น้ำ�ที่มี คุณค่าทั้งความงามและคุ ณ
ประโยชน์นานั ปการ คติทางพุ ทธศาสนายกย่องว่า บัว มี
กำ�เนิดอันศักดิ์สิทธิ์ เป็นดอกไม้ทิพย์ และเป็นสัญลั กษณ์
แห่งพระศาสนา สังคมไทย สังคมแห่งพระพุทธศาสนา
และได้ชื่ อว่าเป็นชาติที่นิยมบัว บัว จึ งเป็นมงคลนามที่
จะนำ�มาเป็นชื่อบ้านนามเมืองได้อย่ างเหมาะสม
บ้านเมืองบางแห่งมีประวัติตำ�นานและเรื่องราวที่
สัมพันธ์ กับบั วโดยตรง บัวจึงปรากฏเป็นทั้งความหมาย
ของชื่อบ้านนามเมือง รวมทั้ งได้รับการนำ�มาเป็นองค์
ประกอบในตราสัญลักษณ์ประจำ�ถ้องถิ่นต่างๆ อย่างสง่า
ภาคภูมิ เรื่องราวของบ้านเมืองที่บัวเป็นองค์ประกอบแห่ง
นาม สัญลั กษณ์ และประวัติความเป็นมามีดังนี้
ฤดีรัตน์ กายราศ...เรื่อง
จั งหวัดปทุ มธานี เดิมเป็ นชุมชนชื่อว่ า บ้ าน
สามโคก ที่ ตั้งบ้ านเมืองของชาวรามั ญ ซึ่ งอพยพมา
พึ่ งพระบรมโพธิสมภารหลายละลอกตั้ งแต่สมัยอยุ ธยา
จนถึ งรัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็ จพระพุทธเลิ ศหล้า
นภาลั ยทรงมีน้ำ�พระทัยเมตตาและห่วงใยต่อครอบครั ว
ชาวรามัญเหล่ านี้ยิ่ งนึกถึ งกับเสด็จพระราชดำ �เนินโดย
ชลมารคเพื่อทรงเยี่ยมเยี ยน ดูแลทุกข์สุ ข ครั้งนั้นชาว
รามั ญทั้งปวงต่างพร้อมใจกันเข้ ารับเสด็จด้วยความจงรัก
ภักดี ในมือของพระองค์ มีดอกบั วหลวงที่ตั้งใจนำ �มา
น้อมเกล้ าฯ พระราชทานนามเมืองใหม่ ให้เป็นสิ ริมงคล
ว่า ปทุมธานี แต่ นั้นมา
จังหวัดอุบลราชธานี ที่ชาวเมืองเรียกขานชื่อบ้าน
นามเมืองของตนด้วยความภาคภูมิใจว่าเมืองแห่งดอกบั ว
งาม แผนภู มิ ของเมื องก็มี สั ณฐานคล้ ายดอกบัวตู ม
อุ บลราชธานีมี ประวีติบ้านเมือง เกี่ยวเนื่องกับดอกบัวว่า
เมื่ อครั้นบรรพบุรุษตั้ งถิ่นฐานที่ เมือง หนองบัวลำ�ภู หรื อ
นครเขื่อนขันธ์ กาบแก้วบัวบาน นครอิ สระอยู่ทางทิศใต้
ของนครเวี ยงจันทน์ ได้ถูกกองทั พเวียงจันทน์รุกราน จน
ต้องอพยพครอบครั วเข้ามาพึ่งพระบรมโพธิ สมภารใน
พระบาทสมเด็ จพระพุทธยอดฟ้าจุ ฬาโลกมหาราช ขอตั้ง
หลักปักฐานอยู่ที่บ้านห้วยแจระแม ได้ทรงโปรดเกล้าฯ ให้
ยกฐานะขึ้ นเป็นเมืองประเทศราชชื่อ เมืองอุบลราชธานี
มี พระปทุมวรราชสุริยวงศ์ เป็นผู้ครองเมืองคนแรก ดังนั้น
ตามสั ญลักษณ์ประจำ�จังหวัดจึงเป็นรูปสระน้ำ�ที่อุ ดมด้วย
วัฒนธรรมภาษา
๒๖