Page 40 - fab53

ขูดมันออก ก็จะเห็นสีที่ซ้อนๆ กันอยู่ข้างล่าง ที่เราลงไว้
ก่อน ส่วนที่ ไม่ขูดก็จะเป็นสีดำ� อันนี้เป็นวิธีการที่ ใกล้เคียง
กับภาพพิมพ์มาก แต่จะต้องทำ�เร็ ว ภายในไม่กี่ชั่ วโมง
เพราะว่าสีจะแห้ง อย่างบางภาพก็ใช้แผ่ นโฟไมก้าเข้ามา
แล้วก็มี การขุดเจาะลึกเข้าไป ก็คล้ายๆ ภาพพิมพ์อี ก ...ก็
จะเปลี่ยนเทคนิคไปเรื่อย แล้วแต่ความคิด สำ�หรับผม
เทคนิคเป็นเครื่องมือที่สำ�คัญมาก ถ้ าเราเลือกเทคนิค
ให้มั นเหมาะสมกั บแนวความคิด เหมาะสมกั บสไตล์
ของเรา มันก็จะสร้างเอกลั กษณ์ของเราขึ้นมา เทคนิค
ไม่เหมือนใคร ก็ทำ�ให้งานไม่เหมือนใคร...
...ได้ความคิด ได้แรงบันดาลใจจากศาสนาบ้ าง
จากสิ่งแวดล้อม จากประสบการณ์ชี วิต ฯลฯ ผสมผสาน
กันไปแล้วแต่บางช่วง บางครั้งเรามีความรู้เรื่องศาสนา
มากขึ้น ได้ไปวิปัสสนา ก็ ทำ�ให้มี อิทธิพลทางความคิดกับ
งานเหมือนกัน แต่ไม่ได้แสดงออกมาตรงๆ อย่างผมมา
ทำ�งานโดยลดให้มันง่าย ให้มั นน้อยที่สุ ด เปรียบเหมือน
กับการตัดกิเลส ลดแม้ กระทั่งทัศนธาตุ ลดวิ ธีการ จั ด
องค์ประกอบให้น้อยที่ สุด จนเหลือแค่จุดและเส้ น องค์
ประกอบก็เหลือเพียงแค่ เรื่องการซ้ำ� ซึ่งเหมื อนกับการ
วิปัสสนา ที่ กำ �หนดลมหายใจเข้าออก...งานต่อไปก็ยั ง
คงมีอยู่สื บเนื่องไป แต่จะมีความคิดใหม่ ๆ ผสมเข้ามา
อย่างไปสนใจเรื่องหั ตถกรรม เรื่องการทอผ้า สนใจใน
ภูมิปัญญาของเขา ที ่เขาทำ�ออกมาได้ อย่างงดงาม ลึกซึ้ง
มีเอกภาพ เอกลักษณ์ เออ! คนโบราณเขาก็เก่งด้วยวิ ธี
การง่ายๆบางอย่ าง เขาทำ�ออกมาได้ดีมาก มันเห็นไปถึง
ปรัชญาความคิดหรือวิถีชี วิตง่ายๆ พอเพียง”
แม้ท่านจะทุ่ มเทให้กับการสร้างสรรค์งานศิ ลปะ
ชนิดที่ท่านบอกว่าเป็นบ้าเป็นหลังเช่นนี้ แต่ท่านกลั บมี
อาชีพหลักเป็นอาจารย์สอนศิ ลปะ ท่านเล่ าถึงการแบ่ง
เวลาว่า “เหมือนกับว่าต้องหาร ๒ เลย เราก็ต้องบริหาร
จัดการเรื่องเวลาเอาเอง แล้วแต่ บางช่ วงมีสอนเยอะ
แล้วก็มี งานบริหารด้วย การทำ�งานศิลปะก็ จะลดลง บาง
ช่วงถ้ าสอนน้อยลงก็จะทำ�งานได้มากขึ้น แต่ส่ วนใหญ่
พูดง่ายๆ คือ ทำ�งานในวันที่ว่าง ถ้าเที ยบกับศิลปินที่เขา
ทำ�งานศิลปะทุ กวัน เราก็เกือบจะเป็นเหมือนสมัครเล่น
แต่ถ้าพู ดในแง่ดี การสอนศิ ลปะก็เป็ นอาชีพที่ ใกล้เคี ยง
ที่สุ ดกับการทำ�งานศิ ลปิน หรือส่งเสริ มซึ่งกันและกันมาก
ที่สุ ด คือเราต้องใช้ ความรู้ที่เราได้จากการทำ�งานศิลปะ
และจากการค้นคว้ามาสอนเด็ก ในทางกลับกันเราอยู่ ใน
แวดวงของคนทำ �งานศิลปะ ทั้งนักศึกษา ทั้งอาจารย์ ซึ่ ง
มี บรรยากาศของการสร้างสรรค์ แล้ วเด็กเขาก็จะมีอะไร
แปลกๆ ใหม่ ๆ มันเหมือนการเรียนรู้ซึ่งกันและกัน เขา
ทำ�งานอะไรใหม่ๆ เราก็อาจจะตื่นเต้น เราทำ�งานใหม่ๆ
เด็ กก็ จะชอบ การไปค้นคว้าหาความรู้ ใหม่เพื่อมาสอน
เด็ ก มันก็มาช่วยพั ฒนาความคิดของเรา”
ในเมื่ อวงการศึกษาศิลปะของเรามีแนวโน้มพัฒนา
ไปในทิศทางที่ดีขึ้นเช่นนี้ แล้ วอะไรคือปัญหาที่ยังคอย
ฉุ ดรั้ งการเติบโตของวงการศิลปะในบ้ านเรา? ท่ าน
วิเคราะห์ ให้ฟังว่ า “ปัญหาในระดับภาพรวมเริ่มตั้ งแต่
ผู้บริ หารประเทศ มีครั้งหนึ่ งในการสัมมนาที่ ศิลปากร
วิทยากรนำ �นโยบายในทางศิลปวัฒนธรรมของรั ฐบาล
ต่างๆ มาอ่านให้ฟั ง... เกือบจะพูดได้ว่าไม่มี นโยบาย คือ
มี เขียนจริง แต่ไม่รู้ว่าอะไร เบลอๆ ไม่ชัด นอกจากนี้ยังมี
ปัญหาโครงสร้างของหน่วยงานราชการ คือ มีกองสารพัด
ในกรมศิ ลปากร แต่ไม่มีกองวิ จิตรศิ ลป์ ผมก็มาคิดสงสัย
ว่า เอ๊ะ! ทำ�ไมสมั ยศ.ศิลป์ พี ระศรี ไม่ตั้งกองนี้ มีคำ�ตอบ
ว่า สมัยนั้นม.ศิ ลปากร อยู่ในสังกัดกรมศิลปากร เพราะ
ฉะนั้ นเมื่อจะทำ�อะไรที่ เกี่ยวกับวิ จิตรศิลป์ก็ ให้ม.ศิลปากร
ทำ� ต่อมาโครงสร้ างเปลี่ยนไป ม.ศิ ลปากรไปขึ้นอยู่กับ
ทบวงมหาวิทยาลั ย ก็หลุดออกมาจากกรมศิลปากร กรม
ศิลปากรก็ เลยไม่มีกองวิจิตรศิลป์ โครงสร้างมันยุ่งอย่าง
นี้ ซึ่งไม่ค่อยถูกต้อง นอกจากนี้ หอศิลป์แห่งชาติ ก็ยั ง
ไปขึ้นอยู่ กับกองพิพิธภัณฑสถานแห่ งชาติ เที ยบเท่ากับ
พิ พิ ธภัณฑ์ สาขาหนึ่ งของเขา ดั งนั้นหัวหน้ าบริ หาร
หอศิลป์จึงมาจากโบราณคดีทุกคน ตั้ งแต่คนแรกจนถึง
ปัจจุ บัน ปัญหาก็ คือเขาถนั ดทางโบราณคดีไม่ถนัดทาง
ร่ วมสมัย ซึ่งพูดกันมานานแต่ก็แก้ไม่ได้…
แล้ วเราก็เพิ่งมามีกระทรวงวั ฒนธรรมมาเมื่ อ
ไม่กี่ ปีนี้เอง ซึ่งเมื่อขอตั้งกระทรวงวัฒนธรรมขึ้นมา มี
สำ �นักงานศิ ลปะร่วมสมั ยแล้ว แทนที่ หอศิลป์แห่งชาติ
จะมาขึ้ นอยู่กับสำ�นักงานศิลปะร่ วมสมัย ก็ ยังบริหารแบบ
เดิ ม ๒๐ กว่าปีก็ไม่ก้าวไปไหนเลย ผมเคยคุยกับอธิ บดี
รองอธิบดีมาหลายท่ าน ปัญหาคือไม่รู้จะแก้อย่ างไร ทำ�
ยาก ก็เลยเป็นปัญหาต่อไป (หั วเราะ)…
นอกจากนี้บ้านเรายังไม่มี พิพิธภั ณฑ์ศิลปะที่ดีเป็ น
มาตรฐานสากล ที่แสดงงานศิลปะที่มี คุณค่าสู ง สามารถ
เข้ าไปเดินดูแล้ วเห็ นวิวัฒนาการของศิ ลปะได้ ในเชิ ง
ประวัติศาสตร์ จะเห็นถึ งความต่อเนื่อง การพั ฒนาว่า
๓๘