Page 29 - fab53

ศิลปะนี้ ได้สืบทอดและเจริ ญสืบมาในราชสำ�นัก
สมัยรัชกาลที่ ๕ ก่อให้เกิดงานสร้ างสรรค์ตำ�รับอาหาร
ไทยใหม่ ๆ เกี่ยวเนื่องกั บงานแกะสลั กเครื่องสด ครั้น
ต่อมาในรั ชกาลที่ ๖ รัชกาลที่ ๗ และรัชกาลที่ ๘
เกิ ดเหตุสงครามโลกและวิ กฤตเศรษฐกิจ รวมทั้งการ
เปลี่ยนแปลงทางการเมืองทำ �ให้งานศิลปะในราชสำ�นัก
ซบเซาลง
หลายทศวรรษในสมัยรั ชกาลที่ ๙ ได้มีการฟื้นฟู
ศิ ลปะงานแกะสลักเครื่ องสด (ผัก ผลไม้ ใบตอง
ดอกไม้สด) ด้ วยบทบาทสำ�คัญของอาจารย์เพ็ ญพรรณ
ทั้งในด้านของความเป็นผู้เชี่ ยวชาญในด้านการสร้างสรรค์
ผลงานสำ �คัญๆ และผลักดันให้เกิดหลักสูตรการเรี ยน
การสอนวิ ชาแขนงนี้ในสถานศึกษา จนสามารถสืบสาน
มรดกสำ �คัญของชาติสู่ ยุวชนไว้ ได้ รวมถึงดำ�ริให้ มีการ
จัดประกวดงานแกะสลักผัก ผลไม้ ใบตอง ดอกไม้สด
ขึ้ นเป็นคนแรกในเมื องไทย โดยหลายโครงการจัดขึ้น
เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็ จพระเจ้าอยู่หัว และ
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ พระบรมราชินีนาถ ในฐานะที่
ราชสำ�นักไทยเป็นศูนย์รวมและรากฐานของศิลปะแขนง
นี้ ช่ วยให้ศิลปะแขนงนี้ ได้มี การสืบสานและรังสรรค์ขึ้น
ใหม่อย่างกว้างขวาง เป็นองค์ความรู้ ที่ขยายประโยชน์
สู่ ประเทศชาติในภาพรวม พั ฒนาจากงานแกะสลักผัก
ผลไม้ ที่ ใช้รั บประทานเพียงอย่างเดียว สู่การรังสรรค์
ภาชนะที่ แกะสลักจากผั ก ผลไม้ ซึ่ งเพิ่มคุณค่าทาง
สุ นทรียภาพทั้งทางตา ทางกายและทางใจ
ในขณะเดี ยวกันชาวต่างชาติ มากมายก็มาเรี ยน
ศิลปะงานแกะสลักเครื่องสดในประเทศไทย บาง
ประเทศเรียนแล้ วไปเปิดสถาบั นสอนต่อ จึ งเป็ นเรื่อง
ที่เราจะต้องเร่ งการขึ้นทะเบียนมรดกวัฒนธรรมทาง
ภูมิ ปัญญาศิลปะแขนงนี้ เพื่อคุ้ มครองสิทธิ์ในฐานะต้น
กำ�เนิ ดของงานแกะสลักเครื่องสด
งานแกะสลั กเครื่องสดนั้นรั งสรรค์ขึ้นจากมี ด
เล็กๆ เพียงเล่มเดียว ผสานกับฝีมื อและความตั้งใจของ
ศิลปินผู้ บรรจงแกะสลักลวดลาย เปรียบดั่งการปั้นดิ น
ให้เป็นดาวจากผลไม้ที่มีค่าตามน้ำ�หนักตาชั่ง กลายเป็น
งานวิจิตรศิลป์ที่เลอค่า เป็นคุ ณค่าแห่งภูมิ ปัญญาที่น่า
ภาคภูมิใจ เมื องไทยเป็นชาติเดียวในโลกที่ มีวัฒนธรรม
ทางภูมิปัญญาด้าน “งานแกะสลักเครื่องสด” อันเป็น
เอกลักษณ์ของชาติที่ไม่มีชาติ ใดเสมอเหมือน เป็นสิ่ งที่
คนไทยเราต้องช่วยกันสืบสานและรังสรรค์ศิลปะนี้ไว้เป็น
มรดกแผ่นดินสืบไป
๒๗
......................................................
ข้อมูลผู้ เขียน : นางเพ็ญพรรณ สิ ทธิไตรย์
ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์
(ด้านประณี ตศิลป์ – แกะสลักเครื่องสด)
ประจำ�ปี พุทธศักราช ๒๕๕๒