Page 35 - apr53

๓๓
และถึ งแม้ ศ.ปรี ชาจะได้ ทุนไปศึ กษาต่ อยัง
ต่างประเทศ แต่ท่านก็ยั งคงผูกพันกับศิลปะไทยอย่าง
แนบแน่น ท่ านเล่ าถึงพื้ นฐานของความรั กศิ ลปะว่า
“มาจากความเข้มแข็ ง ความเข้ าถึง และสายเลื อด
ของเราที่ รู้ว่าตั วเองเป็นอย่ างไร ชาติ ไหนเมืองไหน
ก็ ไม่ สามารถทำ �ลายความรักในศิลปะไทยของเราได้
แต่เราอาจเอาความเป็นตะวั นตก อิตาลี มาผสมกั บ
ความเป็ นไทย พัฒนางานไทยให้เข้ มแข็ง เราบอกว่า
ถ้ าเราเข้าถึงตัวเราเอง เรามีเผ่าพันธุ์อะไร สิ่ งเหล่ า
นั้นแม้ มี อิทธิพลต่ างชาติ เข้ามา ก็ ไม่ สามารถไปย่อย
สลายได้ แต่เราเลือกรับมาได้ ยกตัวอย่ างง่ายๆ เช่น
ศรี วิ ชั ย เชียงแสน สุ โขทั ย รัตนโกสิ นทร์ตอนต้ น
ตอนกลาง จนถึงปัจจุบัน ผมถามว่าเหมือนกั นไหม คำ�ตอบ
คือ ไม่เหมื อน เพราะศิลปะจะไม่ หยุดนิ่งในรูปแบบ ที่
เปลี่ยนแปลงไปเพราะอาจมีอิทธิพลอื่นเข้ามาครอบ เช่น
จีน เขมร ฯลฯ แต่สิ่งที่หยุดนิ่งคือ แก่นของความเป็ นไทย
เท่ านั้น ผมกำ�ลังจะบอกว่า ศิลปะ ถ้าไม่สำ �นึกรู้ ค่าแล้ว
มั นก็ลำ�บากในการที่จะเลื อกมา หรือปฏิเสธ เพราะไม่รู้
ว่าจะหยิบอะไร เขาไม่รู้ จักเลื อก จะรักษาอะไร เกาหลี
ฮิตก็รับมาหมด ฝรั่งฮิตก็รั บมาหมด ไม่ได้เราต้องมี การ
คัดกรองแบบของเรา นี่คือคำ�ตอบที่ว่า การเข้ าถึงศิลป
วัฒนธรรมเป็นรากฐานของประเทศที่จะทำ�ให้เราสามารถ
พัฒนาตั วตน พัฒนาประเทศชาติ พัฒนาศิลปวัฒนธรรม
ของเรา ให้ ก้าวเคลื่อนไปสู่ความเป็ นสากลแต่มีอัตลักษณ์
ของเรา”
ศ.ปรีชา ให้ ความสำ�คัญกับการใช้ สมองซีกขวามาก
ท่านกล่ าวว่า “การสร้างองค์ความรู้ หรือที่เราเรียกว่ า
งานสร้ างสรรค์ จะใช้สมองซีกขวาเป็นตัวขับเคลื่อน ถื อ
เป็ นศาสตร์แขนงสำ�คัญที่เกิดขึ้นมาพร้อมกับมนุษย์ก่อน
ศาสตร์ แขนงใดในโลกและอยู่ร่ วมกับมนุ ษย์มาตลอด
เกิดองค์ความรู้ การสร้างสรรค์ การดำ�เนินชีวิต สังคม
วิถีชีวิต เพื่อการใฝ่หาซึ่งความดีงาม ความสุขความอยู่
รอด ความก้าวหน้าของมนุษย์และของประเทศชาติต่าง ๆ
เกิ ดศาสตร์ขึ้นมามากมาย โดยศิลปะจะไปสอดแทรก
อยู่ กับศาสตร์ทุกตัว ที่เราเรียกว่า อีคิว แต่ ณ ปัจจุ บัน
นี้ประเทศอื่นเป็นอย่างไรไม่ รู้แต่ในบ้ านเมืองเรา ศาสตร์
สมองซี กขวาไม่ค่อยได้ รับการยอมรับ เราไปวั ดความ
เป็นคน วัดความเป็น
มนุษย์ วัดองค์ความรู้
คว ามก้ า วหน้ าของ
มนุ ษย์ ด้ วยสถิ ติของ
การวิจัยเสียมากกว่ า
มั นทำ �ให้ ทิศทางของ
ความเป็ นมนุษย์ เบี่ยง
เบนไป จริ งๆ แล้ ว
สุนทรี ยะไม่เคยทิ้งห่าง
ถ้ าสุนทรียะคื อสมอง
ซี กขวา เรื่ องของประโยชน์ใช้ สอย จะเป็นสมองซีก
ซ้ าย มันจะต้ องไปคู่ กัน มนุ ษย์เรามีมื อสองมือที่ จะ
ต้องทำ�งานร่วมกัน นี่คือที่มาของความคิดของผม ผม
เชื่ อว่าการสร้างสรรค์ ของมนุษย์ มั นจะต้องมีเรื่องของ
รากเหง้าทางสุ นทรี ยะมาอั นดับหนึ่ง ความเชื่ อของ
สมองซีกขวาสำ �คัญมากในการสร้างสรรค์ มนุษย์จะ
ต้องมี สมองซี กขวาเป็นตัวกำ �หนดความคิดเบื้ องต้ น
จุดสำ�คัญที่ผมใช้ประกอบในการสร้างสรรค์ มาจาก ๓ ฐาน
คือ ความเชื่ อเรื่ องวิ ถี ชี วิต ความเชื่อเรื่ องปรั ชญา
วัฒนธรรมไทย และความเชื่อเรื่ องสุนทรียะความงาม
ทางศิลปะ แต่ ถ้าใน ๓ ข้อนี้ ไม่ชัดเจน สุนทรียะความงาม
ของไทยก็ไม่ชัดเจนด้วย…
... ผมว่า สุนทรี ยะ ไม่เคยอยู่นิ่ง หมุนรอบตัวเอง
ไปเรื่อยๆ โดยมีแกนมนุ ษย์อยู่ตรงกลาง มนุษย์ทุกคน
สามารถบริ โภคและสืบสานกั นได้ เป็ นสุนทรียะที่มี
อัตลักษณ์ อัตลักษณ์คือ บุคลิกภาพ สาระ สปิริต แต่ละ
คนมีอัตลักษณ์ ไม่เหมือนกัน ความจริงแล้วเราสามารถ
เปลี่ยนอั ตลักษณ์ได้ แต่ต้องเปลี่ยนด้วยใจ ด้วยความ
บริสุ ทธิ์ ด้วยความจริงใจ สุนทรียะสามารถจะเป็นตั ว
ขับเคลื่อนและสามารถจะเปลี่ ยนบุคลิกได้...
...สำ�หรั บแนวทางในการสร้างสรรค์งานของผม
ทฤษฏีแสงเงา เป็ นสิ่ งที่คิดขึ้นมาวิเคราะห์ หลังจาก
ทำ�งานมาแล้วเกือบ ๓๖ ปี อาจจะผิดหรื อถูกไม่รู้ ที่ผมทำ�
อยู่เป็นศิลปะในพวกออฟเจคทีฟ เป็นพวกที่มีคอนเซปนำ �
แล้ วคอนเซปเป็นตัวควบคุมงานศิ ลปะทุกชิ้น ผมเปิด
ประเด็นให้เห็นว่า ตัวศิลปินผู้สร้างสรรค์อยู่ตรงกลาง มี
วงกลมหนึ่งวงกลมล้อมรอบ ในวงกลมมีจุดอยู่ ๘ จุด คือ