Page 24 - sep53

๒๒
ถ้าเป็นวิธีที่ “เส้ นไปหาก๋วย” คือพระภิกษุสามเณรเป็น
ฝ่ายเดินไปหาเอาก๋วยตามเส้นก๋วยสลากที่ระบุไว้ ก็จะให้ ชาว
บ้านที่ไปเป็นขะโยมอ่านชื่อเจ้าของสลาก เมื่อเจ้ าของได้ยินก็
จะทักและนิ มนต์ไปรับเอาก๋วยสลากตรงที่ตั้งไว้ ถ้าพระภิกษุ
รูปใดหรื อสามเณรองค์ใดได้เส้นสลากของแม่หาบหญิง แม่
หาบจะขอให้อ่านคำ�ร่ำ� คำ�กะโลง คำ�ค่าว หรือคำ�สร้อย ที่
ใส่ไว้ ในก๋วยสลากของนางให้ฟัง พระภิ กษุสามเณรก็จะอ่าน
ออกเสียงตามวรรคตอนให้ ฟัง ถ้ามีชาวบ้านเดินติ ดตามไป
ด้วยก็จะให้ ชาวบ้านหรื อขโยมเป็นผู้อ่านก็ ได้ซึ่ งถ้าเป็นชาว
บ้านอ่านแล้วมักจะอ่านเป็นทำ �นองเสนาะ เมื่ออ่านจบพวก
บ่าวหนุ่มที่ยื นฟังอยู่ด้วยก็ จะพากันไปปรบมือโห่ ร้องชอบใจ
เป็นที่ ครื้นเครง
การหาเส้นสลากและการกิ นเส้นสลากจะเสร็ จสิ้น
ประมาณเวลา ๑๑.๐๐-๑๑.๓๐ นาฬิกา พระภิกษุสามเณรก็
จะรื้อก๋วยสลากนำ�เอาข้ าวและอาหารในก๋วยออกมาฉั นกัน
ซึ่งปัจจุบันเห็ นว่าไม่เรียบร้อยที่พระภิกษุ สามเณรต่ างองค์
ต่างฉัน ทั้งกิริยาที่ฉันเรียบร้อยและไม่เรี ยบร้อยโดยเฉพาะ
สามเณรเล็ก ๆ ดังนั้นจึงได้จั ดเลี้ยงอาหารเพลแด่พระสงฆ์
หากมีขะโยมและชาวบ้ านไปงานกิ นสลากกับพระภิ กษุ
สามเณร ขะโยมหรือชาวบ้านจะเอาไม้รวกเป็นคานหามสอด
ก๋วยซองทั้งหมดหามกลับวั ดของตน ในระหว่างเดิ นทางกลับ
หากหิวข้าวก็จะหยุ ดพักตามร่มไม้ แล้วเทก๋วย เอาข้าวปลา
อาหารสู่กันกิน ในกรณี ที่มีแม่หาบไปด้ วยพวกแม่หาบก็จะ
พากันเทก๋วยเลือกเอาเฉพาะของกินของใช้ออกใส่ภาชนะที่
หาบมาจากบ้าน แล้วหาบตามพระภิกษุสามเณรกลั บวัด เมื่อ
ไปถึง ก๋วยที่เป็นของเจ้าอาวาสก็จะมีศรัทธาชาวบ้ านมาช่วย
กันรื้อเก็บเข้าของรวมกันเป็นอย่าง ๆ และเจ้าอาวาสก็จะแบ่ง
ของกินของใช้ ให้แก่ชาวบ้านไปกิ น กับก๋วยที่เป็นส่ วนของ
สามเณรก็จะนำ�ไปให้พ่อแม่ หรือญาติพี่น้องเก็ บวัตถุ ของกิน
เครื่องใช้ไว้ที่บ้ านของสามเณรแต่ละองค์
สำ�หรับวัดที่จัดงานกิ๋นสลากนั้น เมื่อพระภิ กษุสามเณร
จากวัดอื่นกลับหมดแล้วก็จะให้ศรั ทธาขึ้นไปหาเส้นสลากใน
วิหาร ซึ่งก็มีความสนุกและวุ่นวายอีกครั้งหนึ่งเพราะต้ องหา
เส้นสลากของตัวเองให้พบ ก๋วยที่เป็นส่วนของพระเจ้าหรือ
ของที่เป็นพระพุทธรูป ต้ น หรือเครื่องไทยทานใดที่ เป็นต้น
สลากโชคทางคณะกรรมการก็ จะจัดไว้ เป็นของบู ชาแด่
พระพุทธรูปประธานถ้าเป็ นของใช้ในวั ดเป็นส่วนรวม ที่เป็น
ก๋วยซองส่วนหนึ่งจะบริจาคให้ แก่ยาจก อีกส่วนหนึ่งก็จะเป็น
ของเข้าวัด ต่อมาเมื่อเข้ าวัดหมดแล้ว ส่วนดังกล่าวจึงจะตก
เป็นของขะโยมวัด
สลากย้อม หนึ่งเดี ยวในประเทศไทย
การทานสลากย้อม เป็ นประเพณีสำ�คัญของชาวยอง
ที่สืบทอดมาแต่โบราณกาล เป็ นการทานสลากภัตชนิ ดหนึ่ง
ซึ่งต้นสลากมี ขนาดใหญ่กว่ าสลาก ชนิ ดอื่น ซึ่งจั ดกั นมา
ตั้ งแต่โบราณกาลของวัดในหมู่ บ้านชาวยองแถบตำ �บล
ริมปิ ง ตำ�บลประตู ป่า ตำ�บลเหมืองง่ า และตำ�บลอุ โมงค์
อำ�เภอเมืองลำ�พูน จังหวัดลำ�พูน การทานสลากย้อมมักจะ
มีค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูง เพราะการทำ�ต้นสลากที่มีขนาดใหญ่
และสูงประมาณ ๕-๖ วา และประกอบด้วยเครื่องตกแต่ง
และเครื่องประดับมากมาย ปั จจุบันถ้าหากจะทำ �ต้นสลาก
ย้อมดังกล่าวคงต้องใช้เงินไม่ต่ำ�กว่า ๔๐,๐๐๐–๕๐,๐๐๐ บาท
ครอบครัวที่จะทานสลากย้อมได้จึ งเป็นครอบครัวที่พอจะ
มีฐานะและมี ลูกสาวอายุ ๒๐ ปี ขึ้นไป มีความพร้อมที่จะ
แต่งงานมีครอบครัว ในอดีตเชื่อกันว่าเป็นหน้าที่ ของหญิง
สาวที่จะพึงทานโดยเฉพาะ ฉะนั้นเมื่อหญิงสาวคนใดมีความ
สามารถพอที่จะทำ�งานได้ พ่อแม่ก็จะแนะนำ �ให้ลูกทราบถึง
หน้าที่ที่หญิงสาวพึงปฏิบัติเป็นเบื้องแรก คือการเก็บหอมรอม
ริบเงินทองที่หามาได้ ด้วยน้ำ�พักน้ำ�แรง เพื่อจัดทำ �ต้นสลาก
ย้อม เพราะโบราณกล่าวว่ าหญิงใดยั งไม่ได้ทานสลากย้ อม
หญิงนั้นไม่ สมควรจะแต่งงาน ถ้าหญิงใดทานสลากย้อมแล้ว
ถือว่าพร้อมที่ จะแต่งงานเป็นแม่บ้านแม่เรือนที่ ดีได้ การทำ�
สลากย้อมจึงเป็นการเรียนรู้ฝึ กฝนต่าง ๆ เช่น การเย็บปักถัก