Page 18 - sep53

๑๖
วัฒนธรรมภาษา
ศาสตราจารย์ ดร.รื่นฤทัย สัจจพันธุ์...เรื่อง
รามักได้รับการปลู กฝังสั่งสอนมาตั้งแต่ เด็กว่าให้
พู ดจาไพเราะอ่อนหวาน ใช้ถ้อยคำ�สุ ภาพรื่นหู สมัยหนึ่ง
มี ผู้เปรียบเที ยบการใช้ถ้อยคำ�ภาษาสุ ภาพอ่อนหวานนี้
ว่า “พูดจาภาษาดอกไม้” โดยใช้ ดอกไม้ เป็นอุปลักษณ์
แทนความสวยงาม อ่อนหวาน สดชื่น การใช้ภาษาที่ดี
นั้นนอกจากจะมุ่ งการสื่ อสารที่ ทำ�ให้ผู้รั บเข้าใจ รั บรู้
‘เนื้อสาร’ ของฝ่ายผู้ ส่งสารแล้วอย่างครบถ้วน ถูกต้องแล้ว
ยั งต้องทำ�ให้ผู้รั บสารเกิดทั ศนคติและภาวะอารมณ์ที่ดี
ต่อสารและผู้ส่งสารอีกด้วย เพราะมนุษย์มั กมีธรรมชาติ
นิสัยที่จะแสดงปฏิกิ ริยาตอบโต้กับท่าทีอารมณ์ ของผู้อื่น
หากได้รับสารที่ ประกอบด้วยอารมณ์ รุนแรงมา ก็มั กจะ
โต้ตอบด้วยอารมณ์รุนแรงกลับคืนไปหากอยู่ ในสภาวะที่
ทำ�ได้ แต่หากได้รับสารที่ ประกอบด้วยอารมณ์ด้านบวก
ก็จะตอบกลั บด้วยอารมณ์ที่คล้ายคลึงกัน ความขัดแย้ง
หรือความปรองดองก็จะเกิดจากท่าทีอารมณ์ ที่สื่อผ่านการ
ใช้ ภาษาในการสื่อสารระหว่างกันด้ วย การสื่อสารโดยไม่
เห็ นตัวผู้ส่งสาร เช่น ประกาศ โฆษณา ประชาสัมพันธ์
ฯลฯ ยิ่ งเป็นเรื่องที่ พึงระมัดระวั ง ไม่ใช้ถ้ อยคำ�ที่ก่ อให้
ผู้รับเกิดปฏิ กิริ ยาด้านลบมากกว่าด้านบวก นักโฆษณา
และนักประชาสั มพันธ์จะเข้าใจการใช้ภาษาในลักษณะนี้
เป็ นอย่างดี
การพูดโทรศัพท์เป็ นการสื่อสารที่ไม่ เห็นตัวไม่เห็น
หน้าได้ยินแต่เสี ยง เสียงและน้ำ�เสียงจึงเป็นตัวสื่อความ
หมายนอกเหนือไปจากเนื้อความที่สนทนากัน การใช้เสียง
และน้ำ�เสียงจะบอกอารมณ์ และทัศนคติ ของผู้พูด ผู้ฟั ง
จึงจับได้ ว่าเราร่าเริง หงุ ดหงิด เศร้าสร้อย หรื อวิตกกังวล
จากน้ำ�เสียงของเรา ดังนั้ น จึงมีคำ�แนะนำ�สำ�หรับผู้ ใช้
โทรศัพท์ โดยเฉพาะอย่ างยิ่งผู้ทำ�หน้าที่ให้บริการข้ อมูล
ข่ าวสารทางโทรศัพท์ว่า “ให้ยิ้มขณะที่พูด เพราะเสียง
ที่ คุณเปล่งออกไปจะยิ้มด้วย” นั่นหมายความว่าผู้รับ
บริ การจะรู้สึ กสบายใจ สดชื่น และพอใจในบริ การนั้น
การโทรศัพท์ ผิดหมายเลขเป็นเรื่องที่ เกิดขึ้นอยู่บ่อย ๆ
เมื่ อคนที่อยู่ ปลายสายถามถึงบุ คคลหรือหมายเลขที่
ไม่ ใช่ของตน คนที่ ได้รับโทรศั พท์ผิดหมายเลขจะมีวิธี
ตอบรั บสถานการณ์นี้หลายแบบ แบบหนึ่งมักจะตอบรับ
ด้วยการวางหูโทรศัพท์ หรือกดสายทิ้ งไปเฉย ๆ อีกแบบ
หนึ่ งจะพูดประโยคสั้น ๆ ห้วน ๆ ว่า “ผิดเบอร์ ค่ะ” แล้ว
วางสาย แบบแรกดู เหมือนผู้รับโทรศั พท์ ไม่ได้สื่ อสาร
อะไรเลย แต่ การที่ ไม่ได้ สื่ อสารด้วยคำ �พูดก็ เป็นการ
สื่ อสารอย่างหนึ่งที่เรียกว่า ‘อวัจนภาษา’ การกดสายทิ้ ง
หรือการวางหู โทรศัพท์ ซึ่งบางคนที่ ขี้รำ�คาญหน่อยก็จะ
กระแทกหู โทรศัพท์เสี ยงดัง เป็นการใช้ท่าทีสื่ อภาษาใน
ด้านลบ ทำ�ให้ผู้รับเกิดความงุนงง ตกใจหรือขุ่นเคืองตาม
มาได้ ส่วนการพูดสั้น ๆ ว่ า “ผิ ดเบอร์” ซึ่งอาจจะมีคำ�
ลงท้ายหรือไม่มี เป็นการตอบรับที่ดีขึ้นนิดหนึ่ง เพราะผู้ที่
โทรศัพท์มาพอจะจับสถานการณ์ได้ว่าตนเป็นฝ่ายผิดหรือ
มี ความบกพร่องในเรื่องข้อมูลหมายเลข ก็จะได้หาทาง
แก้ ไข แต่หากผู้รับโทรศัพท์ซึ่ งทราบแล้วว่าเป็นการโทร
ผิดเบอร์ จะยืดช่วงเวลาให้ ยาวขึ้นอีกหน่อย แทนจะวาง
หูทันทีเพื่อตัดการสื่อสาร หลังอีกฝ่ายหนึ่ งขอโทษขอโพย
ด้วยความตกใจ หรือประหลาดใจแล้ว ฝ่ายผู้รั บอาจจะ
พู ดตอบด้วยคำ �ว่า “ไม่เป็ นไรค่ะ ลองหาเบอร์โทรใหม่นะ
คะ” การสื่อสารระหว่างคนที่ไม่รู้จักกันและไม่ได้เห็นหน้า
กั นก็จะมีบรรยากาศที่ชื่นมื่น ทั้งสองฝ่ายก็จะมีความสุข
เพราะขบขันกับอุบัติเหตุเล็ก ๆ ที่ เกิดขึ้นโดยไม่ได้ตั้งใจ
เ